Chàng trai M’Nông đam mê chế tác nhạc cụ truyền thống

Năm 2008, tốt nghiệp THPT, Y Puên Niê (sinh năm 1986, tên thường gọi là Ama Phiu) ở buôn Bhung, xã Cư Pui (Krông Bông - Đắk Lắk) tình nguyện nhập ngũ vào Trung đoàn trinh sát thuộc Sư đoàn 10, Quân đoàn 3 (đóng tại Kon Tum). Là người đam mê văn hóa truyền thống, sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự, Y Puên thi và đậu vào Trường Trung cấp Đam San (khoa Quản lý Văn hóa). Với mong muốn bảo tồn và phát huy nét đẹp truyền thống, Y Puên say mê tìm hiểu và chế tác nhiều nhạc cụ. Hiện nay, anh là một trong số ít nghệ nhân trẻ trong các buôn, làng ở huyện Krông Bông có thể sử dụng và chế tác được các loại nhạc cụ dân tộc truyền thống.

Y Puên yêu thích âm nhạc và đam mê chế tác nhạc cụ truyền thống của dân tộc mình ngay khi còn nhỏ. Đang học lớp 8, Y Puên đã chế tác được cây sáo Đinh buốt đầu tiên với sự hướng dẫn của người bác (Nghệ nhân Y Săn Mlô ở buôn Khanh). Đến nay, anh đã tự chế tác được 5 nhạc cụ khác là  đàn Brô, Goong, Sáo vỗ, Đinh Tắk Tar, Đing Năm. Khi chế tác, anh đã cải tiến một số chi tiết để âm thanh nghe hay hơn và để thổi được những giai điệu khó mà nghe rất hay.

Y Puên cho biết: “Những nhạc cụ mình chế tác cơ bản về hình thức là không thay đổi so với nhạc cụ truyền thống. Song mỗi cái đều có sự cải tiến để có thể thể hiện được những giai điệu phù hợp với những bài ca mới hiện nay, mà âm thanh có phần hay hơn”.

Không chỉ say mê với việc chế tác nhạc cụ, Y Puên còn là người có giọng hát hay với chất giọng cao, ấm, đậm chất Tây Nguyên. Không những vậy, anh còn thể hiện khá tốt những nhạc cụ truyền thống. Anh đã cùng với đoàn nghệ nhân của huyện Krông Bông nhiều lần tham dự Hội diễn nghệ thuật quần chúng của tỉnh và đều đoạt  giải cao.

Năm 2007, khi còn đi học THPT, Y Puên tham gia Hội diễn nghệ thuật quần chúng tỉnh Đắk Lắk lần thứ 12. Anh đã đoạt Huy chương Vàng tiết mục: độc tấu sáo vỗ “Ê Ra Đăm Ra”.  Ngoài ra, Y Puên còn sáng tác những bài hát ca ngợi về vẻ đẹp của quê hương Cư Pui, Krông Bông, ca ngợi tình yêu đôi lứa. Đến nay, anh đã sáng tác được 6 bài hát. Những bài hát do anh sáng tác tuy chưa chính xác về phần nhạc lý nhưng giai điệu, lời ca rất hay, được nhiều bạn trẻ và bà con trong buôn rất thích.

Y Puên mong muốn đóng góp một phần nhỏ công sức của mình để bảo tồn và phát huy những nét đẹp văn hóa truyền thống Tây Nguyên. Ngoài công việc hàng ngày, anh dành nhiều thời gian để chế tác nhạc cụ và dạy lớp trẻ trong buôn cách thể hiện các bài chiêng, cách chơi các loại nhạc cụ, cách chế tác một số nhạc cụ dân tộc truyền thống. Anh cũng đang có ý định sẽ tạo riêng một góc trong gia đình để trưng bày những nhạc cụ do mình chế tác. Đồng thời, anh cũng đang sưu tầm thêm những nhạc cụ khác của người Ê Đê, M’Nông; sưu tầm các dụng cụ lao động, sinh hoạt của người dân bản địa.

Y Puên chia sẻ: “Phải khơi dậy, lôi cuốn được lớp trẻ đến với văn hóa truyền thống của dân tộc mình. Muốn vậy, hàng năm địa phương nên tổ chức nhiều hoạt động như liên hoan văn hóa cồng chiêng, thi chế tác nhạc cụ; diễn tấu nhạc cụ truyền thống, giao lưu giọng hát dân ca… để các nhạc cụ và những điệu hát dân tộc truyền thống có nhiều “không gian”, “đất diễn” thì mới mong những nét đẹp văn hóa này không bị mai một”.