Dự án trồng và chế biến chuối xuất khẩu tại Yên Thành: Hệ lụy dân chịu

Diện tích đất  trồng chuối trở thành bãi đất hoang, chăn thả trâu, bò.

Ông Đặng Hữu Cự, ở xóm 7, xã Viên Thành, bức xúc: Từ khi giao đất cho dự án, gia đình mất nhiều nguồn thu nhập từ lạc, lúa hàng năm, thế nhưng sau 4 năm tôi chỉ nhận được 360 USD từ tiền cho thuê 3 sào đất. “Trước đây, mỗi năm trên 3 sào ruộng đó tui thu được khoảng 3 tạ lạc, 3 tạ lúa. Bây giờ chỉ mong công ty thanh toán hết tiền thuê đất theo hợp đồng rồi trả đất lại để cho doanh nghiệp khác thuê hoặc chúng tôi tiếp tục canh tác”, ông Cự nói.

Đầu năm 2010,  Công ty TNHH Globe Farm tiến hành khảo sát, lập dự án trồng chuối, sau đó ký hợp đồng thuê 54,671ha đất của 790 hộ dân tại các xóm 4, 5, 6, 7, 8, 9 của xã Viên Thành với mức giá 600 USD/ha/năm. Từ cuối năm 2010 đến tháng 11/2013, xã Viên Thành đã cơ bản hoàn thành bàn giao tổng số 55,014ha, đảm bảo theo hợp đồng đã ký (trong đó có 1ha UBND tỉnh thu hồi của 57 hộ dân cho công ty thuê với thời hạn 50 năm để xây dựng nhà xưởng). Chủ tịch UBND xã Viên Thành, ông Nguyễn Hữu Nhàn, cho biết: Công ty đã trả hết số tiền thuê đất cho người dân đến hết ngày 31/12/2014. Tuy nhiên, do dự án hoạt động kém hiệu quả, đến ngày 30/1/2015, doanh nghiệp trả lại 9,7ha đất đã thuê tại đồng Cây Trường và đồng Sống Vang.

Hiện, công ty vẫn đang nợ tiền thuê đất các năm 2015, 2016 và năm 2017 với diện tích 44,613ha, với số tiền 80.212USD. “Chính quyền xã và người dân chỉ có nguyện vọng là doanh nghiệp thanh toán hết số tiền thuê đất vẫn còn nợ dân. Nếu công ty tiếp tục sản xuất thì người dân vẫn sẵn lòng cho thuê. Nếu không thì bình chỉnh lại mặt bằng và hệ thống giao thông thuỷ lợi, trả lại hiện trạng như trước đây. Vừa qua có Công ty Đinh Khoan vào xin thuê đất để trồng cỏ chăn nuôi nhưng chúng tôi chưa thể giải quyết vì hợp đồng cũ với Công ty Globe Farm chưa được thanh lý. Các hộ dân có đất cho thuê trồng chuối đã nhiều lần có ý kiến đề nghị giải quyết vấn đề này, thậm chí một số xóm đã có tình trạng tụ tập đông người đến các cơ quan chức năng kiến nghị, làm bất ổn về an ninh, chính trị trên địa bàn”, ông Nhàn nói.

Được biết, ông Đinh Viết Hồng, Phó chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An, đã có thông báo và kết luận về việc xử lý các nội dung có liên quan đến dự án từ cuối năm 2016. Thực hiện kết luận và chỉ đạo của UBND tỉnh Nghệ An, UBND huyện Yên Thành đã tạm ứng ngân sách giải quyết cho Công ty TNHH Globe Farm hơn 605 triệu đồng để UBND xã Viên Thành tiến hành chi trả trước 50% số nợ cho các hộ dân. Đồng thời, UBND huyện và UBND xã Viên Thành cũng đã nhiều lần liên hệ, mời công ty phối hợp giải quyết các vấn đề liên quan, san gạt và khôi phục mặt bằng hoàn thành trước ngày 15/1/2017 để trả lại đất cho dân như chỉ đạo của tỉnh nhưng đến nay công ty vẫn chưa phối hợp thực hiện.

Ông Phan Văn Tuyên, Chủ tịch UBND huyện Yên Thành, cho biết: Chúng tôi đã đề nghị UBND tỉnh, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Nông nghiệp và PTNT yêu cầu Công ty TNHH Globe Farm thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của tỉnh, thanh toán số tiền mà công ty đang nợ người dân và hoàn trả hơn 605 triệu đồng mà huyện đã tạm ứng ngân sách cho công ty vay để chi trả tiền thuê đất thông qua UBND xã Viên Thành. Tiến hành thanh lý hợp đồng thuê đất giữa công ty với HTX nông nghiệp Viên Thành và các hộ dân. Đồng thời, rút giấy phép đầu tư đối với Công ty Globe Farm Việt Nam và tiến hành bàn giao mặt bằng diện tích đất công ty thuê để trồng chuối cho UBND xã; cho chủ trương để UBND xã Viên Thành cho doanh nghiệp khác thuê lại diện tích đất này. “Hiện nay, Công ty TNHH Đinh Khoan cũng đang xin thuê lại số diện tích đất thuộc khu vực trồng chuối để trồng cỏ và chăn nuôi bò, công ty cam kết sẽ tiến hành chi trả tiền thuê đất từ tháng 1/2017. Vì vậy, chúng tôi đã đề nghị UBND tỉnh, các cơ quan chức năng có chủ trương cho phép Công ty TNHH Đinh Khoan tiếp nhận thuê diện tích đất trên. Thế nhưng, với sự “án binh bất động”, không chịu hợp tác của Công ty TNHH Globe Farm như thời gian qua, để giải quyết dứt điểm vấn đề là rất khó, kể cả với sự vào cuộc của tỉnh. Vì vậy, huyện đã chỉ đạo, hướng dẫn xã Viên Thành làm đơn khởi kiện ra toà để giải quyết dứt điểm, trả lại quyền lợi cho địa phương, nhân dân cũng như không để lãng phí kéo dài nguồn tài nguyên đất đai trên địa bàn”, ông Tuyên nói.

Văn Thành