Gặp người trồng Trà hoa vàng tâm huyết ở Tam Đảo

Ông Đại (bên trái) cùng cán bộ khuyến nông huyện Tam Đảo, thăm vườn trà 5-7 năm tuổi.

Đưa cây rừng xuống núi...

Hàng chục năm trước đây, do ở gần chân núi Tam Đảo nên ông Đại cũng như bà con trong vùng thấy nhiều người dân lên rừng đào, chặt cây rừng, cả lá, hoa, gốc cành bán cho thương lái Trung Quốc. Lúc đầu còn ít, sau rộ lên thành phong trào, nhưng không ai biết đó là cây gì, trị giá như thế nào nên không để ý. Mãi đến sau này, khi có đoàn chuyên gia Nhật Bản và Việt Nam lên núi Tam Đảo khảo sát cây Trà hoa vàng, người dân nơi đây mới biết đó là dược liệu quý. Sau khi đào hết cây lớn, cây bé, có cây lớn bằng cả vòng tay người ôm, người dân Tam Đảo mới “tá hỏa”, đó là cây “vàng”.

Biết đây là dược liệu quý, lại làm trong lĩnh vực nông nghiệp, nên thời điểm đó, ông Đại đã kịp lưu giữ vài chục cây ngay tại vườn nhà. Hiện, cây lớn nhất cũng đã trên 10 năm tuổi. Sau khi tìm hiểu qua sách báo, các nhà khoa học, biết đây là loại trà quý, chữa được nhiều bệnh nan y, gia đình ông đã pha nước uống hàng ngày, sau một thời gian thấy điều hòa huyết áp tốt. Nhiều bà con quanh vùng cũng đã dùng và cho biết, nếu uống Trà hoa vàng thường xuyên thì không phải sống chung với cao huyết áp và thuốc Tây nữa. Vì vậy, chỉ sau 10 năm phát triển, vườn trà nhà ông Đại đã có hàng vạn cây, đủ các lứa tuổi, cây lớn nhất 30 - 40 năm tuổi (mua gốc của thương lái), bé nhất 3-5 tuổi. Đặc biệt, ông đã học cách cắt cành, giâm hom hàng chục năm trước đây. Song, công việc này không hề dễ, vì giâm 5-7 vạn cành/năm nhưng chỉ đậu được vài nghìn cây. 

Hiện ông Đại có 2ha Trà hoa vàng nhiều lứa tuổi, tất cả đã cho hoa. Mỗi năm thu hoạch 50 - 60kg hoa khô, tương đương 3,5 - 5 tạ hoa tươi; bình quân hoa khô có giá từ 20 -40 triệu đồng/kg, tùy loại. Vườn trà này sống dưới tán hàng ngàn cây sưa, trong đó có khoảng 400 cây lớn (đường kính 50 - 90cm), do ông Đại gây dựng hàng chục năm qua, trước khi chính thức bắt tay vào trồng Trà hoa vàng. Ngoài ra, ông Đại  còn có 1 vạn cây giống (loại giâm cành), bán với giá 30.000 đồng/cành. Trà hoa vàng có 3 loại: Hacoda, Tam Đảo ixit và Fani, trong đó Tam Đảo ixit là tốt nhất. Cũng như các loại dược liệu khác, Trà hoa vàng thích mọc dưới tán rừng, khí hậu mát mẻ, có lẽ, vì lý do trên nên loại trà này có nhiều ở vùng núi Tam Đảo.

Để quản lý trang trại, ông Đại phải thuê 2 công nhân, đều đã kinh qua ngành nông nghiệp, trả lương  4,5 -5 triệu đồng/người/tháng; nếu vào thời vụ phải thuê thêm 4- 5 người.  Hiện, ông đang quy hoạch lại vườn trà khoa học bài bản hơn, nên phải di dời những cây 5 - 10 năm tuổi vào vị trí thích hợp.  Cây bé, trung bình đào hố sâu, rộng 60x60cm; cây lớn hố to hơn, đổ 1 lớp đất đỏ bazan xuống trước khi trồng.

Sau khi tham quan và tìm hiểu về cây trà, ông Đại cho chúng tôi xem những bình rượu quý ngâm từ Trà hoa vàng, đây cũng là mùa thứ 4 ông sản xuất loại rượu này để phục vụ Tết Nguyên đán. Theo đó, hoa được ngâm trong bình thủy tinh 2-6 lít, chọn loại mới nở chúm chím, ngâm với rượu gạo nấu thủ công và đã qua thanh lọc, sau 2 tháng sẽ dùng được; giá bán 200.000 - 300.000 đồng/lít. Tuy nhiên, do lượng hoa chưa nhiều, chưa đủ để đáp ứng nhu cầu thị trường, nên việc ngâm rượu chưa thể mở rộng và sản xuất đại trà.      

Điều chưa biết về Trà hoa vàng

Trà hoa vàng được kiểm nghiệm đầu tiên trên động vật đã cho kết quả khả quan. Đặc biệt là khả năng kiềm chế sự sinh trưởng của các khối u đến 33,8%, trong khi y học hiện đại cho rằng, chỉ cần đạt đến ngưỡng 30% đã có thể xem là thành công trong điều trị ung thư. Ngoài ra, nó còn giúp giảm đến 35% hàm lượng cholesterol trong máu, trong khi các loại thuốc khác mức độ giảm chỉ là 33,2%; giảm tới 36,1% lượng lipoprotein trong máu, cao hơn 10% so với các liệu pháp sử dụng Tây dược hiện nay. Đối với những biểu hiện xơ cứng động mạch do mỡ máu cao, thì sử dụng các chế phẩm từ Trà hoa vàng là cách chữa trị hiệu quả nhất, chỉ cần dùng 20 ngày liên tục, những biểu hiện của bệnh lý sẽ giảm hẳn. Trà hoa vàng còn tốt cho bệnh cao huyết áp vì khả năng làm giảm và điều hòa huyết áp của nó. Chỉ cần pha 1-2ml tinh chất chiết xuất từ Trà hoa vàng trong 100ml, uống như trà hàng ngày có thể chữa được nhiều bệnh.

 Sở dĩ Trà hoa vàng có nhiều công dụng   vì trong thành phần của nó chứa các nguyên tố như: Se, Ge, Mo, Mn, V, Zn và một số nguyên tố khác có tác dụng trong việc bảo vệ sức khỏe, ngăn ngừa ung thư, củng cố tính đàn hồi của thành mạch, điều hòa các enzyme hoạt hóa cholesterol.                    

Bên cạnh đó,  Trà hoa vàng còn có thể làm cây cảnh, màu vàng của nó rất đặc trưng, khó có thể tạo được bằng phương pháp lai tạo. Các nhà gây giống cũng phải nỗ lực trong suốt 20 năm, để khắc phục sự bất thụ khi lai loại trà này với trà khác. Song, Trà hoa vàng ở Việt Nam dễ lai tạo với các loại trà của Nhật Bản. Hy vọng, một ngày không xa, sẽ có nhiều loại trà lai mới, bổ sung vào bộ sưu tập các loại trà làm hoa, cây cảnh của thế giới.

Dương An Như