Giá thịt lợn ở mức cao tác động như nào đến CPI?

Hiện thực hóa mục tiêu kiểm soát lạm phát

Bà Đỗ Thị Ngọc, Vụ trưởng Vụ Thống kê giá, Tổng cục Thống kê, cho biết, giá các mặt hàng thực phẩm bốn tháng đầu năm tăng gần 14% so với cùng kỳ năm trước góp phần làm cho Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng hơn 3%; trong đó giá thịt lợn tăng 61,5% so cùng kỳ năm trước đã làm CPI tăng thêm 2,58%.

Hiện giá thịt lợn hơi ở mức 75.000-90.000 đồng/kg, giá thịt lợn bán lẻ trên thị trường từ 140.000-180.000 đồng/kg. Nếu giá thịt lợn tiếp tục đứng ở mức cao như vậy sẽ là áp lực đối với lạm phát năm 2020. Riêng thịt lợn chiếm hơn 4% trong “rổ” tính toán CPI hàng tháng.

Theo nhận định của Tổng cục Thống kê, chi phí trung gian trong giá thành thịt lợn hiện chiếm tỷ lệ lớn từ 70-90% giá lợn hơi. Vì vậy, giá thịt lợn trong nước vẫn ở mức cao dù thịt lợn hơi giảm.

Theo khảo sát ở chợ truyền thống, giá thịt lợn hiện vẫn được bán phổ biến ở mức cao từ 110.000-170.000 đồng/kg tùy loại.

Phân tích của các chuyên gia, mỗi một kg thịt lợn bán lẻ đến tay người tiêu dùng trải qua 6-7 khâu trung gian như thương lái, vận chuyển, thú y, giết mổ, lợi nhuận của các thương nhân chợ đầu mối, đóng gói, nhãn mác, thuế VAT đối với thịt lợn bán trong siêu thị... và mỗi khâu trung gian mất thêm chi phí. Do đó, khi giá thịt lợn hơi ở mức cao, cộng với chi phí các khâu trung gian cộng vào làm giá bán lẻ vẫn neo ở mức cao.

Ông Nguyễn Bích Lâm, nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê, cho rằng, giá thịt lợn “đứng” ở mức cao trong thời gian dài là đáng quan tâm, lo ngại cũng như đặt ra sức ép trong điều hành giá ở tầm vĩ mô năm 2020.

Như vậy, việc ổn định CPI đang dồn “gánh nặng” vào việc đưa giá thịt lợn hơi về mức 60.000-65.000 đồng/kg và là yếu tố quan trọng để hiện thực hóa mục tiêu kiểm soát lạm phát dưới 4% năm nay.

Để bình ổn CPI năm 2020, ông Lâm cho biết mặc dù Chính phủ và các bộ đã vào cuộc tuy nhiên hiện tại giá thịt lợn vẫn đang ở mức rất cao do chưa đảm bảo nguồn cung, chi phí cho các khâu trung gian còn cao.

Ông Lâm cho rằng Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành, cơ quan chức năng và địa phương tập trung thúc đẩy sản xuất, chăn nuôi, tăng cường tái đàn, cân đối cung cầu để điều hành giá thịt lợn năm 2020 về mức từ 60.000-65.000 đồng/kg vừa đảm bảo lợi ích tiêu dùng, lợi ích của doanh nghiệp và ổn định vĩ mô.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đang đôn đốc hoạt động tái đàn tại những địa phương đã hết dịch tả lợn châu Phi, theo tinh thần tranh thủ tối đa thời gian. Tuy nhiên, các địa phương cần có sự theo dõi sát sao tình hình dịch trên địa bàn và sự tỉnh táo, quyết đoán trong chỉ đạo cho tái đàn ở cấp địa phương.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Nguyễn Xuân Cường cho biết, để kéo giá thịt lợn xuống phải tập trung tái đàn một cách nhanh chóng, kết hợp với bảo đảm an toàn, tránh dịch bệnh, hướng tới khả năng cân bằng cung-cầu trong quý 3 và quý 4. Đồng thời, các bộ, ban, ngành cùng vào cuộc hỗ trợ nông dân, doanh nghiệp tái đàn lợn; đặc biệt là ngân hàng trong hỗ trợ vốn.

Nhiều chuyên gia kinh tế cũng cho rằng, trong thời gian này, cần nhập khẩu đủ thịt lợn để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng và đảm bảo lợi ích của người chăn nuôi; quyết liệt thực hiện các giải pháp chống đầu cơ, trục lợi, thao túng và nâng giá bất hợp lý thịt lợn, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Cùng đó, tuyên truyền khuyến khích người dân thay đổi thói quen sử dụng thịt lợn đông lạnh thay cho thịt nóng.

Ngoài ra, cần làm tốt công tác quản lý thị trường, phòng tránh lợi dụng tăng giá bất hợp lý; đặc biệt, cần loại bỏ các khâu trung gian, lòng vòng gây đội giá thịt lợn.

Trước đó, Tổng cục Thống kê cũng đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành không điều chỉnh bất cứ mặt hàng nào do Nhà nước quản lý trong sáu tháng đầu năm.

Giá lợn giống tăng kỷ lục

Điều đáng nói, hiện nay, thị trường giá thịt lợn đang chứng kiến đà "tăng nóng" của miền Bắc ngay tại phiên đầu tuần, lên đỉnh mới 95.000 đồng/kg. Trong khi miền Trung, Tây Nguyên lại ngược chiều đi xuống. Đáng chú ý mức tăng của miền Nam đã kéo khu vực lên đỉnh 93.000 đồng/kg.

Các địa phương còn lại ổn định ở mức cao như Bắc Giang và Hưng Yên vẫn ở mức 93.000 đồng/kg nhưng đã tụt khỏi mức đỉnh của vùng. Yên Bái, Lào Cai, Thái Nguyên, Phú Thọ, Thái Bình, Hà Nội, Tuyên Quang giá lợn ngày đầu tuần tiếp tục dao động từ 91.000 - 92.000 đồng/kg. Trong khi Nam Định, Hà Nam, Hà Nội, Vĩnh Phúc và Ninh Bình tiếp tục ở mức 90.000 đồng/kg, là mức thấp nhất tại thời điểm này.

Với mức tăng vọt ngày đầu tuần, vùng giá giao dịch tại miền Bắc hôm nay được thương lái trả trong khoảng từ 90.000 - 95.000 đồng/kg. Trong khi đó, mỗi con lợn giống nặng 6-10 kg có giá tới 2,5-3 triệu đồng, cao gấp đôi cùng kỳ năm ngoái.

Lợn hơi và giống đều tăng khiến giá lợn thương phẩm tại chợ, cửa hàng thực phẩm và siêu thị vẫn duy trì mức cao, nhiều nơi bắt đầu có hiện tượng tăng giá.

Cụ thể, Cty Vissan điều chỉnh tăng mạnh nhất là giá sườn non, tăng 28.000 đồng/kg lên 252.000 đồng/kg và giá thịt ba chỉ rút sườn tăng 25.000 đồng/kg lên 225.000 đồng/kg.

Giá thịt lợn hôm nay tại Công ty Thực phẩm Tươi sống Hà Hiền có sự thay đổi nhẹ ở hai sản phẩm: ba chỉ rút sườn và mỡ heo. Giá thịt ba chỉ rút sườn tăng 10.000 đồng/kg so với ngày cuối tuần lên 185.000 đồng/kg.

Sớm ổn định giá lợn hơi

Trước tình hình giá lợn trên đà tăng phi mã, Văn phòng Chính phủ vừa có thông báo kết luận của Thủ tướng Chính phủ - Trưởng Ban Chỉ đạo điều hành giá tại cuộc họp Ban Chỉ đạo điều hành giá quý I năm 2020.

Theo đó, để kiểm soát tốt giá thịt lợn trong thời gian tới, trên cơ sở tôn trọng nguyên tắc thị trường, quy định của pháp luật và tăng cường vai trò quản lý của Nhà nước; các bộ, ngành, địa phương tiếp tục triển khai tích cực các giải pháp theo đúng tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, nhất là các giải pháp đảm bảo nguồn cung và kiểm soát các khâu trung gian, lưu thông trên thị trường; Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương thực hiện đồng bộ các giải pháp để sớm đưa giá lợn hơi giảm về mức khoảng 60.000 đồng/kg phấn đấu ngay trong tháng 4, đầu tháng 5 gắn với việc bảo đảm lợi ích hợp lý, hài hòa giữa người sản xuất, khâu lưu thông phân phối và người tiêu dùng.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xây dựng kế hoạch tái đàn cụ thể, tổ chức chăn nuôi theo từng vùng, từng khu vực chăn nuôi (doanh nghiệp, hộ gia đình) với lộ trình cụ thể, thời gian theo từng tháng để sớm đảm bảo nguồn cung đáp ứng đủ nhu cầu trong nước ngay đầu quý III. Theo dõi, tổng hợp, phân tích và đưa ra số liệu cụ thể về dự kiến lượng lợn thịt (đủ tiêu chuẩn xuất chuồng theo quy định để giết mổ, cung cấp ra thị trường) trong từng tháng để từ đó chủ động có phương án điều hòa cung - cầu thịt lợn.

Chỉ đạo các doanh nghiệp chăn nuôi lớn thực hiện đúng cam kết về giảm giá bán lợn hơi và việc cung ứng số lượng lợn hơi. Đồng thời, chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Bộ Công an theo chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước kiểm tra giá thành lợn hơi tại các doanh nghiệp chăn nuôi lớn; nếu có hiện tượng lợi dụng tình hình dịch bệnh để thao túng giá thì thực hiện xử lý nghiêm, kịp thời theo quy định pháp luật và yêu cầu doanh nghiệp giảm giá lợn hơi về mức hợp lý như chỉ đạo trên.

Kiểm tra, rà soát, đánh giá thực trạng hệ thống kênh phân phối

Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài chính, Ban Chỉ đạo 389 và các cơ quan chức năng có liên quan kiểm tra, rà soát, đánh giá thực trạng hệ thống kênh phân phối, cung ứng, lò mổ và đầu mối bán buôn, bán lẻ đối với mặt hàng thịt lợn tính từ cửa trại, cửa chuồng của doanh nghiệp, người chăn nuôi đến doanh nghiệp, siêu thị, người bán cuối cùng trực tiếp cung ứng cho người tiêu dùng. Từ đó, làm rõ những bất cập, hạn chế và đề xuất giải pháp khắc phục những bất cập và xử lý vi phạm theo pháp luật (nếu có) trong khâu lưu thông, phân phối nhằm giảm thiểu các khâu trung gian gây tác động tiêu cực làm đẩy chi phí lưu thông trong giá bán tăng lên tiến tới hoàn thiện một hệ thống phân phối, bán buôn bán lẻ tinh gọn hiệu quả đáp ứng nhu cầu thị trường, giảm tầng nấc trung gian, giảm chi phí trong khâu lưu thông về mức hợp lý trong cơ cấu giá bán hàng, đảm bảo hài hòa lợi ích người sản xuất, khâu lưu thông phân phối, người tiêu dùng.

Chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường từ trung ương đến địa phương tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động mua bán của các thương nhân mua bán thịt lợn và xử lý nghiêm các trường hợp găm hàng, đẩy giá cao; giám sát chặt chẽ, hạn chế tối đa và xử lý nghiêm việc buôn bán, vận chuyển, xuất nhập khẩu lợn sống và thịt lợn trái phép.

Chỉ đạo Sở Công Thương các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương phối hợp, khuyến khích yêu cầu các doanh nghiệp phân phối, bán buôn, bán lẻ, các siêu thị triển khai chương trình bình ổn mặt hàng thịt lợn. Mở rộng cung ứng ra thị trường bán lẻ từ nguồn thịt lợn nhập khẩu từ các cơ sở sản xuất trong nước và đơn vị nhập khẩu, định hướng người tiêu dùng tiêu thụ sản phẩm thịt từ nguồn nhập khẩu.

Chủ trì, phối hợp với Bộ Ngoại giao chỉ đạo cơ quan đại diện Việt Nam tại nước ngoài hỗ trợ tối đa cho các doanh nghiệp Việt Nam tìm kiếm các nguồn hàng hợp lý để thúc đẩy việc nhập khẩu thịt lợn.

Doanh nghiệp bác thông tin ngừng bán lợn hơi

Trước thông tin thương lái cung cấp, Công ty Cổ phần Chăn nuôi C.P Việt Nam sẽ dừng bán heo hơi từ ngày 15/5,  đại diện CP. Việt Nam chính thức lên tiếng bác bỏ.

Ông Lê Xuân Huy, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Chăn nuôi C.P Việt Nam, cho biết, đơn vị này hiện cung cấp ra thị trường mỗi ngày 15.000 - 17.000 con heo, giá heo hơi là 70.000 đồng/kg và 97.000 đồng/kg đối với heo mảnh.

Hiện tại, C.P Việt Nam đang tổ chức giết mổ heo khoảng hơn 20% tổng lượng heo xuất bán mỗi ngày và cung cấp cho chuỗi hơn 700 cửa hàng CP Porkshop của công ty. Theo ông Huy, giải pháp doanh nghiệp trực tiếp giết mổ, cung cấp thịt heo mảnh trực tiếp đến người bán lẻ nhằm mục đích kéo giá thành thịt heo giảm 10.000 - 15.000 đồng/kg so với giá thị trường.

Trước đó, xuất hiện thông tin từ một số thương lái cho biết, C.P Việt Nam sẽ ngừng bán heo hơi từ ngày 15/5. Nếu như vậy, giá heo hơi trên thị trường dự báo bị đẩy lên, thậm chí vượt mức 100.000 đồng/kg. Thông tin trên cũng được các thành viên trong Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai đặt nghi vấn.

Tuy nhiên, đại diện Công ty Cổ phần Chăn nuôi C.P Việt Nam một lần nữa khẳng định, không có chuyện công ty này ngừng bán heo hơi. Theo đó, lượng heo hơi bán ra không đổi, nhưng phía C.P Việt Nam sẽ tăng cường bán heo mảnh (không đầu, lòng) trực tiếp đến các điểm bán thịt heo nhằm giảm bớt khâu trung gian, giúp bình ổn giá bán thịt heo ngoài thị trường.

Thiết nghĩ, việc điều hành giá các mặt hàng do nhà nước quản lý như giá dịch vụ y tế hoặc giáo dục cũng cần được theo dõi và có bước đi phù hợp nhằm đạt được mục tiêu kiểm soát lạm phát năm 2020./.