Kinh doanh tại chung cư: Luật có nhưng khó cấm

Phớt lờ quy định cấm kinh doanh ở chung cư

Nhiều chung cư trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh được sử dụng làm điểm kinh doanh, đặc biệt tại các quận trung tâm của thành phố. Nhiều chung cư cũ thuộc các tuyến đường như Lê Lợi, Nguyễn Huệ, Lý Tự Trọng, Tôn Thất Đạm… được sử dụng để kinh doanh quán cafe, shop, quán ăn tại những chung cư này. Theo một “cò” môi giới, được biết đối với những căn hộ với diện tích khoảng trên dưới 40m² sẽ có giá dao động khoảng 1.300 - 1.500 USD. Nếu các tầng thấp hơn thì giá có thể cao hơn nữa, tuy nhiên để thuê được mặt bằng tại đây cũng khó khăn vì mặt bằng luôn trong tình trạng “cháy hàng” do được săn đón từ người dân có nhu cầu.

Liên quan tới việc kinh doanh ở chung cư có Nghị định 99/2015/NĐ-CP hướng dẫn thực hiện Luật Nhà ở. Cụ thể, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân phải chuyển hoạt động kinh doanh sang địa điểm khác không phải là căn hộ chung cư bắt đầu từ ngày 10-6-2016 - ngày nghị định này có hiệu lực. Trường hợp doanh nghiệp đó từng được cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp có ghi trụ sở tại chung cư cũng không đồng nghĩa với việc được sử dụng địa điểm đó để kinh doanh. Ngược lại, còn có thể bị cấm và yêu cầu chuyển địa điểm khác.

Nhiều căn hộ được sử dụng với mục đích kinh doanh tại TP. Hồ Chí Minh

Trước Nghị định 99/2015/NĐ-CP, có thời điểm cơ quan đăng ký kinh doanh đã không cho các doanh nghiệp đăng ký trụ sở tại căn hộ chung cư. Tại Sở KH-ĐT TP. Hồ Chí Minh, trước đây, doanh nghiệp bị yêu cầu chứng minh quyền sử dụng căn hộ vào mục đích kinh doanh. Doanh nghiệp trình được giấy thì sở mới cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp. Đồng thời có giai đoạn cơ quan chức năng phối hợp cùng các quận, huyện để lên danh sách các dự án, các cao ốc dùng làm văn phòng, thương mại, cao ốc nào có các tầng thương mại… để cấp đăng ký doanh nghiệp hoặc không. Tuy nhiên, cách làm trên gặp nhiều ý kiến trái chiều từ phía doanh nghiệp.

Theo các nhà quản lý, việc ban hành Nghị định 99/2015/NĐ-CP không cho phép kinh doanh trong căn hộ chung cư là đúng quy định đồng thời đảm bảo được yêu cầu về an ninh cùng các vấn đề về môi trường… Việc thiết kế chung cư phù hợp với công trình nhà ở, do đó việc sử dụng công trình đúng mục đích nhằm đảm bảo an toàn công trình là điều cần thiết.

Có cầu ắt có cung

Ngược lại một số ý kiến cho rằng, có thể duy trì hoạt động kinh doanh tại căn hộ chung cư ở những phần cho phép kinh doanh điều này sẽ giúp cá nhân, tổ chức bán hàng nhỏ lẻ tiết kiệm được chi phí, giảm chi phí kinh doanh, mang lại lợi ích cuối cùng là giảm giá thành sản phẩm cho người tiêu dùng.

Có mặt tại một chung cư cũ đối diện số 6 đường Thái Văn Lung (quận 1), tại lầu 2 của chung cư là quán cafe và cơm trưa văn phòng. Điều bất ngờ thời điểm sau 11 giờ 30 phút, quán đã không còn một chỗ trống mặc dù quán có thể chứa được 30 tới 40 khách. Nhiều người làm việc tại những tòa nhà gần đó không có lựa chọn nào tốt hơn cho việc dành thời gian dùng bữa trưa tại chung cư cũ gần khu vực này. Với giá cả phải chăng, chỗ ngồi mát mẻ, gần sát ngay các tòa cao ốc cùng cách trang trí ấn tượng, không gian yên tĩnh là điểm lựa chọn của nhiều người quanh khu vực.

Các quán cafe ở nhiều chung cư nằm trên đường Nguyễn Huệ (quận 1) lúc nào cũng đông khách, trong đó có nhiều khách nước ngoài. Hiện ngày càng có nhiều công ty ở xung quanh khu vực này, nên việc thuê lại các chung cư cũ để kinh doanh luôn được dân kinh doanh săn đón, giá thuê căn hộ vì thế ngày một tăng.

Lãnh đạo Hiệp hội Bất động sản TP. Hồ Chí Minh (HoREA) cho rằng, điều 80 Nghị định 99/2015/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Nhà ở, quy định từ 10-6-2015, tổ chức, hộ gia đình, cá nhân phải chuyển hoạt động kinh doanh sang địa điểm khác. Điều này cho thấy, hoạt động kinh doanh đang diễn ra tại các chung cư cũ trên địa bàn thành phố là vi phạm pháp luật. Bên cạnh đó, TP. Hồ Chí Minh hiện có 474 chung cư cũ, 50% trong số này là những chung cư đã xuống cấp trầm trọng, cần phải cải tạo, xây mới. Lãnh đạo thành phố đang kêu gọi các nhà đầu tư trong và ngoài nước tham gia đầu tư nhằm tạo chỗ ở an toàn cho người dân, đồng thời chỉnh trang đô thị thành phố. Thế nhưng, thực trạng kinh doanh đang diễn ra tại các chung cư cũ, xuống cấp nghiêm trọng ngay tại trung tâm thành phố xuất phát từ nhu cầu thực tế của người kinh doanh là vấn đề khiến “Luật đã có nhưng vẫn khó cấm” trong hoạt động kinh doanh tại các chung cư hiện nay.

Lại Hùng