Năm 2021, phấn đấu tăng trưởng 6,5% hoặc cao hơn

Phát biểu tham luận tại Hội nghị, các Bộ trưởng nêu nhiều định hướng phát triển trong năm tới.

Xuất khẩu sẽ đạt 281 tỷ USD năm 2020

Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh khẳng định, năm 2020 là năm thành công nhất của chúng ta trong 5 năm (2015-2020).

Nhưng, với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, chúng ta đã thực hiện nhất quán được các giải pháp linh hoạt để vừa tập trung  kiểm soát tốt dịch bệnh nhưng đồng thời tháo gỡ khó khăn để thúc đẩy sản xuất kinh doanh. Việt Nam có lẽ là một trong những quốc gia rất hiếm trên thế giới mà chúng ta đã khôi phục tình trạng bình thường mới để phát triển kinh tế.

Chính vì vậy, các chỉ số phát triển kinh tế, trong đó bao gồm công nghiệp, thương mại nội địa và thương mại quốc tế đều đạt con số khả quan.

Tuy nhiên, chúng ta vẫn phải xác định, các áp lực và thách thức sẽ tiếp tục trong những năm tiếp theo, đặc biệt là dịch bệnh Covid-19 vẫn luôn thường trực. Vì vậy, bài học và nhiệm vụ cao nhất của chúng ta trong thời gian tới là cần phòng chống dịch bệnh. Vì chỉ cần lơ là lập tức sẽ gây hậu quả rất lớn cho kinh tế và xã hội, kéo lùi lại sự phát triển của xã hội. Chúng ta không được chủ quan, phải luôn luôn bám sát thực tiễn để ứng phó kịp thời.

Đối với những nhiệm vụ trong năm 2021, khi Nghị quyết 01 của Chính phủ được ban hành, tất cả các Bộ, ngành cần quán triệt và coi đó là mục tiêu trọng tâm. Trong đó, có 3 nhóm nhiệm vụ mục tiêu ngành công thương cần phải tập trung thực hiện.

Thứ nhất, tiếp tục phát triển thị trường bao gồm cả thị trường nước ngoài và thị trường trong nước. Chúng ta cần phải thực hiện những chương trình hành động mà Chính phủ đã ban hành, từ tuyên truyền phổ biến pháp luật đến việc tái cơ cấu tổ chức lại các ngành hàng, thị trường dịch vụ nội địa…

Thứ hai, tổ chức thực thi pháp luật, hoàn thiện cơ sở pháp lý và các quy định về pháp luật. Nếu tổ chức tốt việc thực thi pháp luật thì sẽ khai thác rất hiệu quả các hiệp định thương mại tự do.

Ví dụ, Bộ Nông nghiệp và PTNT cùng Bộ Công Thương đã chủ động trong việc thực hiện EVFTA. Hàng loạt vấn đề liên quan đến tổ chức thực thi, khai thác thị trường châu Âu đã được hướng dẫn nhanh nhạy, nhờ đó, thương mại với EU đạt tốc độ tăng trưởng trong 3 tháng cuối năm cao nhất từ trước đến nay.

Dự kiến năm nay, Việt Nam xuất khẩu 281 tỷ USD, so với con số dự kiến 300 tỷ USD trong tình huống không có dịch bệnh. Nếu không xảy ra dịch bệnh, chúng ta có những điều kiện cơ sở rất thuận lợi để đạt được yêu cầu, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nói. 

Đề xuất vùng giàu giúp vùng nghèo

Bộ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung bày tỏ, trong khi nhiều nước trong khu vực và thế giới suy thoái, Việt Nam đã kiên định phát triển kinh tế đi đôi với đảm bảo tiến bộ, công bằng xã hội, đảm bảo quyền an sinh của mọi người dân. Chính sách an sinh phát triển vượt bậc, đối tượng thụ hưởng chính sách mở rộng, mức an sinh cũng tăng lên.

Đã có đến 99,7% hộ gia đình người có mức sống bằng và trên trung bình ở khu vực cư trú. Không còn hộ nghèo là hộ người có công. Người cao tuổi và khuyết tật được quan tâm. Chỉ số phát triển con người của Việt Nam đứng 110/189 quốc gia, đạt mức phát triển cao. Chỉ số nguồn nhân lực của Việt Nam chỉ đứng phía sau Singapore trong khu vực. Chúng ta về đích sớm 10 năm về chỉ số giảm nghèo đa chiều so với Mục tiêu thiên niên kỷ. Chúng ta là 1 trong 30 quốc gia áp dụng chuẩn nghèo đa chiều được quốc tế công nhận. Việt Nam hiện là 1 trong 10 quốc gia có tỷ lệ thất nghiệp thấp nhất thế giới.

Tuy nhiên, hiện nay độ bao phủ an sinh còn thấp, nhất là bao phủ BHXH với người già, người lao động khu vực nông nghiệp, chênh lệch giàu nghèo vẫn cao nên giảm hiệu quả giảm nghèo và triển vọng tăng trưởng, việc làm chưa thực sự bền vững, tình trạng bạo hành, xâm hại trẻ em vẫn diễn biến phức tạp.

Bộ trưởng cho rằng, trong 5 năm tới cần nhất quán quan điểm đặt con người là mục tiêu và động lực phát triển, kiến tạo môi trường mà mọi người cùng có cơ hội phát triển.

Phát triển an sinh xã hội bền vững với 3 trụ cột: kỹ năng lao động, việc làm, an sinh bền vững cùng với bao phủ BHXH và BHYT để bảo vệ những người yếu thế trong xã hội với phòng - chống - khắc phục rủi ro.

Chăm lo cho người có công, nâng mức thụ hưởng cho người già, người khuyết tật và trẻ em. Kiên quyết xử lý các hành vi xâm hại, ngược đãi phụ nữ và trẻ em.

Bộ trưởng cũng cho biết, chương trình MTQG về giảm nghèo sẽ điều chỉnh chuẩn nghèo 2021. Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội và Bộ trưởng Bộ Tài chính đã thống nhất và sẽ sớm trình Chính phủ điều chỉnh chuẩn nghèo giai đoạn 2021 – 2026, dự kiến 1,5 triệu đồng/tháng khu vực nông thôn và 2 triệu đồng/tháng khu vực thành thị, thời gian áp dụng điều chỉnh cùng chính sách cải cách tiền lương.

Để tiếp tục đẩy mạnh chương trình giảm nghèo, nhất là ở vùng lõi nghèo, vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số, Bộ trưởng nêu một số giải pháp như các địa phương đẩy mạnh phát triển kinh tế; phân loại hộ nghèo, tách những người không thể thoát nghèo sang hưởng chính sách bảo trợ xã hội; phân công vùng kinh tế giàu giúp vùng kinh tế nghèo như đề xuất của Bộ trưởng Công an Tô Lâm. Trước mắt, đề nghị MTTQ Việt Nam cùng các cấp uỷ chính quyền phối hợp để cùng lo cho các hộ nghèo đón Tết đầm ấm.

Bố trí đủ nguồn lực phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Đỗ Văn Chiến cho biết, năm 2020, công tác dân tộc và thực hiện chính sách dân tộc đã hoàn thành 3 việc trọng tâm rất lớn.

Thứ nhất, đó là triển khai thực hiện đồng bộ hiệu quả các chính sách đang còn hiệu lực để góp phần phát triển kinh tế-xã hội, xóa đói giảm nghèo vùng dân tộc thiểu số và miền núi, đóng góp vào thành tích chung. Tỷ lệ hộ nghèo còn cao nhưng mức sống đã được nâng lên. Số hộ thiếu đói giảm 75,9% so với năm 2019. Năm 2020, Chính phủ, Thủ tướng đã xuất 733 nghìn tấn gạo để bảo đảm an sinh, xã hội, chủ yếu ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi. Đây là sự quan tâm lớn.

Nhiệm vụ thứ hai, triển khai kết luận của Bộ Chính trị, Ủy ban Dân tộc đã tham mưu cho Chính phủ hoàn thành xây dựng chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi giai đoạn 2021-2025, đã hoàn thành nghiên cứu báo cáo khả thi, trình Hội đồng thẩm định Nhà nước. Tới đây sẽ trình Thủ tướng phê duyệt, được sự phối hợp của Bộ KH&ĐT, nguồn lực đã được bố trí đủ.

Thứ 3, tổ chức thành công đại hội đại biểu các dân tộc thiểu số toàn quốc lần thứ hai, tạo ấn tượng, sức lan tỏa lớn, tinh thần đại đoàn kết được nâng lên tầm cao mới, truyền khát vọng vượt khó vươn lên…

“Chưa khi nào chính sách dân tộc được chỉ đạo đồng bộ, khởi sắc như thời điểm hiện nay”, Bộ trưởng Đỗ Văn Chiến nhấn mạnh.

Năm 2021, Ủy ban Dân tộc tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm, đó là triển khai, thực hiện đồng bộ, hiệu quả đề án tổng thể, chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi giai đoạn 2021-2025; phối hợp với các bộ, ngành, địa phương tiếp tục khắc phục hậu quả thiên tai, bão lũ, ổn định đời sống, khôi phục cơ sở hạ tầng, tạo sinh kế ổn định cho đồng bào; phối hợp với các bộ, ngành, địa phương vận động đồng bào thực hiện 3 việc lớn do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo: chặn đứng tình trạng khai thác, chặt phá rừng tự nhiên, trồng 1 tỷ cây xanh, ngăn chặn nhập cảnh trái phép qua đường mòn, lối mở để bảo đảm an ninh trật tự, nhất là cùng với lực lượng chức năng phòng chống dịch Covid-19.

Kiên quyết không lùi bước trước khó khăn, thách thức

Kết luận Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao tất cả 63 địa phương đều gửi bài tham luận với 319 kiến nghị cụ thể, trong ngày hôm qua đã có 20 địa phương phát biểu, có 84 kiến nghị về nhiều vấn đề lớn của đất nước, đặc biệt đề xuất các chính sách đặc thù và yêu cầu các bộ và Chính phủ hướng dẫn thực thi. Thủ tướng giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng với VPCP, các bộ, ngành khẩn trương tiếp thu ý kiến, hoàn chỉnh báo cáo các dự thảo Nghị quyết 01, 02 trình Thủ tướng ký ban hành để triển khai thực hiện ngay từ đầu năm 2021, không để chậm trễ.

Đánh giá kinh tế-xã hội năm 2020 và 5 năm 2016-2020, Thủ tướng dẫn lại hai câu thể hiện khái quát nhất, sâu sắc nhất trong phát biểu của đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước tại hội nghị. Đó là, năm 2020 được xem là năm thành công hơn năm 2019 và là năm thành công nhất trong 5 năm  qua với những kết quả, thành tích đặc biệt. Những kết quả, thành tích đó đã góp phần làm nên những thành tựu rất quan trọng, khá toàn diện với nhiều dấu ấn nổi bật của nhiệm kỳ 2016-2020 và là thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của 35 năm đổi mới làm cho đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay.

Thủ tướng nhấn mạnh, mục tiêu kép được thực hiện thành công, vĩ mô ổn định, giải ngân vốn đầu tư công đạt kết quả cao nhất, phát triển văn hóa xã hội có nhiều tiến bộ, cải cách thủ tục hành chính đạt nhiều kết quả, quốc phòng, an ninh đảm bảo, đặc biệt là thành công trong đối ngoại.

Thủ tướng nêu rõ, tại hội nghị này, “chúng ta thống nhất chủ đề năm 2021 là: Đoàn kết, kỷ cương, đổi mới sáng tạo, khát vọng phát triển”. Trên tinh thần đó, chúng ta thống nhất định hướng điều hành và quan điểm chỉ đạo: Trước hết là tiếp tục đổi mới tư duy phát triển, hành động quyết liệt hơn, hiệu quả hơn, vượt qua khó khăn, biến thách thức thành cơ hội, tận dụng tốt các thành tựu của cuộc cách mạng 4.0 và xu hướng dịch chuyển đầu tư thương mại, chuyển đổi số trong khi khu vực và thế giới. Kiên quyết không lùi bước trước khó khăn, thách thức.

Về phương hướng thời gian tới, Thủ tướng nhấn mạnh một số nội dung trọng tâm. Đó là ngay từ đầu năm nay, phải bắt tay vào việc ngay, không ngừng nghỉ, phải lăn xả vào công việc.

Tiếp tục phát huy hơn nữa giá trị văn hóa, sức mạnh của con người Việt Nam, khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước và khát vọng phát triển. Chính sự đoàn kết, tự hào dân tộc, tinh thần quyết tâm và sự nỗ lực phấn đấu vươn lên của cả hệ thống chính trị và toàn dân sẽ động lực chính đưa đất nước vươn lên, thu hẹp khoảng cách phát triển của khu vực và thế giới.

Để phát triển kinh tế xã hội ổn định, bền vững thì phải duy trì nền tảng vĩ mô ổn định, bền vững. Không được để lạm phát cao và các cân đối lớn của quốc gia phải được giữ gìn, vun đắp.

Tiếp tục phấn đấu để Việt Nam luôn là nền kinh tế năng động, sáng tạo, phát triển nhanh nhưng ổn định, bền vững, không để xói mòn các yếu tố nền tảng vĩ mô mà chúng ta đã dày công gây dựng, nhất là trong 5 năm qua.

Cần xác định rõ mục tiêu tăng trưởng kinh tế là đặc biệt quan trọng. Tăng trưởng không chỉ tạo nên nền tảng vững chắc cho ổn định vĩ mô mà còn bảo đảm việc làm, thu nhập, tạo nguồn lực thực hiện các chính sách an sinh, phúc lợi xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh, đồng thời góp phần chống tụt hậu, thu hẹp khoảng cách phát triển. 1% tăng trưởng GDP sẽ giải quyết 300.000 việc làm, “không có việc làm thì người dân thu nhập từ đâu”, Thủ tướng lấy ví dụ.

Chính phủ đã trình Bộ Chính trị, Trung ương và Quốc hội thống nhất mức tăng trưởng khoảng 6% GDP năm 2021. Thực tế trong thảo luận có ý kiến cho rằng nên đặt thấp hơn khoảng 5,5% nhưng cũng có ý kiến cho rằng nên cao hơn, khoảng 6,5-7%, nhiều tổ chức quốc tế còn dự báo khoảng 6,8-7%, thậm chí có tổ chức còn dự báo trên 8%. Trước tình hình thực tế về yêu cầu phát triển, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đặt ra mục tiêu phấn đấu trong chỉ đạo điều hành đạt khoảng 6,5% hoặc cao hơn, đồng thời chuẩn bị các yếu tố nền tảng để tăng tốc trong giai đoạn từ 2022 trở đi. “Chúng ta cũng cần lưu ý rằng yêu cầu tăng trưởng kinh tế về số lượng cần phải gắn chặt với nâng cao chất lượng tăng trưởng và đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế”. Tinh thần đặt ra là bắt kịp, tiến cùng và vượt lên ở một số lĩnh vực so với mặt bằng của khu vực và thế giới, trong đó phấn đấu sớm đưa Việt Nam trở thành một cường quốc nông nghiệp với ngành công nghiệp chế biến nông sản hiện đại, hiệu quả.

Cần chú trọng vấn đề phát triển bền vững, xác định rõ và tập trung thực hiện đồng bộ, hài hòa các mục tiêu của tam giác phát triển bền vững: kinh tế, xã hội, môi trường. Kiên quyết không đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng kinh tế, kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp gây ô nhiễm, không để trường hợp Formosa thứ hai xảy ra. Không để tình trạng tăng trưởng nhanh nhưng phải trả giá đắt vì ô nhiễm môi trường để con cháu chúng ta sau này phải gánh chịu. Thủ tướng hoan nghênh Bộ Nông nghiệp và PTNT có kế hoạch phát động trồng 1 tỷ cây xanh.

Tất cả các bộ, đặc biệt các địa phương rà soát tất cả các mặt để lo cho người dân đón Tết vui tươi, an toàn, nhất là người yếu thế, vùng khó khăn, vùng thiên tai.

Thủ tướng kêu gọi, hãy “đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu”, hãy tiếp tục bản lĩnh, ý chí, khí chất của người Việt Nam và áp dụng mạnh mẽ công nghệ vào sản xuất kinh doanh và đời sống để nâng cao năng suất.