Về nơi biển nhớ!

Biển Thiên Cầm mùa hè 2015.

Biển đìu hiu sóng vỗ

Ông Nguyễn Minh Lý, Chủ tịch UBND xã Thạch Hải (Thạch Hà), nơi có bãi tắm nổi tiếng một thời, buồn bã tâm sự: Thạch Hải có gần 4.000 nhân khẩu, trong đó có tới hơn 80% dân số sống dựa vào nghề biển. Khi dự án mỏ sắt Thạch Khê ra đời, toàn bộ đất nông nghiệp phải bàn giao sang cho ban quản lý dự án nên từ đó đến nay cả xã đều ra biển để khai thác đánh bắt hải sản, mở dịch vụ du lịch… Thế nhưng,  5 tháng nay, kể từ khi có sự cố Formosa, biển Thạch Hải vắng hẳn, khách du lịch không lui tới, biển trở nên đìu hìu.

Cũng theo ông Lý, ở Thạch Hải không xảy ra tình trạng cá chết hàng loạt, thậm chí lượng hải sản gần bờ còn nhiều hơn. Ông khoe: “Mọi năm ruốc biển xuất hiện ít, nhưng năm nay nhiều vô kể, có ngư dân thu hoạch mỗi ngày 7-8 tạ ruốc là bình thường. Tuy nhiên, sản lượng lớn nhưng bán chẳng ai mua, ngư dân đánh bắt về chỉ biết phơi khô rồi… để đấy”.

Cũng như Thạch Hải, ở biển Thạch Kim, Thạch Bằng (huyện Lộc Hà), mật độ cá tôm ở đây còn dày đặc hơn cả khi biển chưa bị sự cố môi trường. Ông Nguyền Văn Hoài, ngư dân ở đây, cho biết: “Do cá gần bờ không ai đánh bắt như trước đây nên hôm rồi mấy anh em chúng tôi tổ chức đánh thử  mẻ cá gần bờ, bắt được gần 3 tạ, chủ yếu là cá trích, cá nục. Thế nhưng, bán ra ít người mua, giá cả chẳng được mấy đồng nên ai cũng nản”.

Cần lắm sự minh bạch

Kể từ khi biển “chết” đến nay, thời gian cứ trôi dần theo năm tháng, ngư dân không có việc làm, không có thu nhập, các khu du lịch biển im lìm đóng cửa, thuyền bè nằm phơi bờ trơ gan cùng tuế nguyệt.

Chủ tịch UBND huyện Lộc Hà  Lê Trung Phước tâm sự: “Tiềm năng kinh tế biển của Lộc Hà khá đa dạng, phong phú, trong đó chúng tôi rất tự hào với 12km bờ biển bằng phẳng, đẹp và thơ mộng. Bãi tắm Thạch Bằng được khai thác có hiệu quả, mấy năm nay du khách thập phương về du lịch biển ngày càng đông. Vì thế, đón đầu mùa du lịch năm nay, nhiều nhà đầu tư trong và ngoài tỉnh đã đầu tư nhà nghỉ, khách sạn, nhà hàng, chuẩn bị tổ chức các tour du lịch… Thế nhưng, tất cả trở nên im lìm sau sự cố Formosa.

Biển Thạch Hải đìu hưu mùa hè 2016.

Trở lại vùng biển Thạch Hải, Bí thư Đảng ủy xã nói, sự cố biển đã làm đảo lộn cuộc sống người dân chúng tôi. Thạch Hải hiện nay khó khăn lại càng khó khăn bởi kể từ khi dự án mỏ sắt Thạch Khê ra đời, toàn bộ đất nông nghiệp, kể cả đất ở, đều bất di, bất dịch, không được cơi nới. Vì thế, hiện có hàng trăm hộ dân lâm cảnh 3-4 gia đình con cháu ở chung trong một căn nhà chật chội, cuộc sống khó khăn thiếu thốn trăm bề. Nay biển lại”chết”, ngư dân trắng tay bơ vơ, nguy cơ tái nghèo 100% dân số là rất cao nếu Nhà nước không kịp thời có giải pháp.

Anh Nguyễn Văn Sự, chuyên nghề đánh bắt hải sản, nói: “Thực hiện chủ trương của Chính phủ, gia đình vay tiền ngân hàng đóng tàu để đánh bắt xa bờ nhưng kể từ khi biển nhiễm độc, có đánh bắt về cũng không ai mua”.

Có đi thực tế xuống tận các vùng biển mới thấu hiểu được nỗi khó khăn cực nhọc hiện tại của ngư dân. Để khơi lại tiềm năng từ biển, nguyện vọng thiết tha nhất hiện nay của mỗi ngư dân là đề nghị Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường, các nhà khoa học tập trung lấy mẫu nước, mẫu trầm tích, mẫu cá ở các vùng biển từ Vũng Áng trở ra, sau khi có kết quả công bố công khai, minh bạch cho người dân biết. Nếu biển, cá bị nhiễm độc thì dân biết để tránh; còn nếu biển an toàn tuyệt đối thì để cho dân tiếp tục ra khơi đánh bắt, phát triển nghề du lịch, được ăn cá biển như ngày nào.

Trước lúc tạm biệt biển, ngắm nhìn từng con sóng xô tràn bãi cát, biển hôm nay sao yên bình đến lạ thường, cá tôm vẫn quấn quýt đôi bờ! Tôi nghe như vang vọng đâu đây lời ca réo rắt: Ơi biển Việt Nam, ơi sóng Việt Nam, qua bao nhiêu thăng trầm mà chiều nay vẫn dịu dàng, vùi sâu dưới đáy những gì đau thương, biển lại hát tình ca, biển kể chuyện quê hương.

Anh Bình