Nhiều tồn tại dẫn đến mất an toàn PCCC tại nhà chung cư

Công tác phòng cháy chữa cháy (PCCC) tại các chung cư hiện đang tồn tại nhiều vấn đề như: việc chưa nghiệm thu hệ thống PCCC đã đưa dân vào ở, xây dựng sai với thiết kế ban đầu, việc quản lý chưa chặt chẽ của cơ quan Nhà nước …. đang dẫn đến tình trạng mất an toàn PCCC tại chung cư, nhà cao tầng như hiện nay.

Hiệp hội BĐS TP. Hồ Chí Minh (HoREA) mới đây đã có báo cáo đánh giá thực trạng công tác PCCC đối với chung cư, nhà cao tầng trên địa bàn thành phố. Cụ thể, hơn 15 năm qua, tốc độ đô thị hóa phát triển rất nhanh, đi đôi với xu thế phát triển các chung cư, nhà cao tầng, và đã có hàng chục ngàn hộ gia đình lựa chọn sống trong căn hộ chung cư cao tầng, đi đôi với việc phát triển rất nhiều cao ốc văn phòng, các khu phức hợp có nhiều công năng như văn phòng làm việc, thương mại, dịch vụ, ăn uống, vui chơi giải trí tập trung rất đông người. Theo số liệu thống kê đến tháng 09/2016, toàn thành phố có 1.037 chung cư, có 474 chung cư cũ xây dựng trước năm 1975 đã hết niên hạn sử dụng, trong đó, có 15 chung cư cũ bị hư hỏng nặng, nguy hiểm cho người sử dụng (cấp D). Từ năm 2012 cho đến tháng 09/2016, toàn thành phố đã xảy ra 34 vụ cháy tại các tòa nhà cao tầng, trong đó, có 26 vụ cháy tại các chung cư nhà ở.

Những tồn tại điển hình dẫn đến mất an toàn PCCC như việc hầu hết 474 chung cư cũ xây dựng trước năm 1975 không có hệ thống phòng cháy, chữa cháy. Nhiều căn hộ chung cư bị cơi nới, rào chắn, không có lối thoát hiểm, nguy cơ cháy tiềm ẩn rất đáng quan ngại. Nhiều chung cư nhà ở tái định cư, chung cư nhà ở xã hội, và một số chung cư nhà ở thương mại đang bị người tiêu dùng quan ngại về chất lượng xây dựng, trong đó, công trình phòng cháy, chữa cháy chất lượng thấp, hoạt động không ổn định, thiếu tin cậy, như việc có chung cư, hệ thống báo cháy kém chất lượng, liên tục “báo cháy giả”, nên cư dân có thói quen “bình thản” khi nghe báo cháy, mà nếu xảy cháy thật, thì rất nguy hiểm. Có nơi tắt luôn hệ thống báo cháy để khỏi bị “làm phiền”. Cửa ngăn khói các tầng bị chèn, mở thông, để tiện đi lại mà nếu xảy cháy thì không còn tác dụng ngăn khói xâm nhập. Lối thoát hiểm một số chung cư bị chiếm dụng, không còn tác dụng thoát hiểm khi xảy cháy.

Một số chủ đầu tư chưa hoặc không thi công hệ thống phòng cháy chữa cháy đã đưa dân vào ở, như: Chung cư Bảy Hiền Tower, số 9 Phạm Phú Thứ, phường 11, quận Tân Bình, năm 2016 đã đưa hơn 20 hộ dân vào ở, trong tình trạng chung cư đang thi công dở dang, thi công sai giấy phép xây dựng, không có hệ thống phòng cháy, chữa cháy.

Cơ quan Cảnh sát PCCC có quyền kiểm tra an toàn về PCCC định kỳ hoặc bất thường đối với nhà chung cư, nhưng trên thực tế, công tác này có thể đã chưa được thực hiện đầy đủ, nghiêm túc, nhất là khâu hậu kiểm đối với chủ đầu tư trong việc chấp hành khuyến nghị, yêu cầu của Cảnh sát PCCC sau khi kiểm tra. Nhiều nhà chung cư cho đến nay vẫn chưa thành lập được Ban quản trị theo quy định pháp luật để đảm bảo quyền lợi cư dân và tạo điều kiện để thực hiện tốt công tác PCCC. Một số Ban quản trị nhà chung cư chưa có đầy đủ kiến thức và năng lực quản lý nhà chung cư.

Vai trò quản lý nhà nước, chính quyền địa phương về công tác PCCC, trực tiếp là Ủy ban nhân dân phường, xã, thị trấn trên địa bàn là rất quan trọng theo quy định của Luật PCCC, trong đó, có vai trò của lực lượng dân phòng của khu phố, lực lượng tình nguyện PCCC trong chung cư, khu dân cư, để thực hiện nguyên tắc “03 tại chỗ”,  nhưng chưa được phát huy.

Nhiều hộ dân sống trong chung cư và cả những người làm việc, mua sắm, ăn uống, vui chơi giải trí tại các khu nhà cao tầng chưa nhận thức đầy đủ về công tác PCCC, và nhất là chưa được huấn luyện kỹ năng PCCC, thoát nạn, cứu hộ, chưa được tham gia diễn tập PCCC./.