Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đánh giá 5 năm thực hiện Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí

Toàn cảnh hội thảo. Ảnh: T.L

Ngày 5/11, tại Hà Nội, LHHVN tổ chức Hội thảo "Sơ kết, đánh giá việc thực hiện Quyết định 362/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về Phê duyệt Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025".

Phát biểu tại Hội thảo, PGS.TS Phạm Ngọc Linh, Phó Chủ tịch LHHVN, cho biết, sau hơn 5 năm thực hiện Quyết định 362/QĐ-TTg, số lượng cơ quan báo chí trên toàn quốc đã được tinh giản, từ hơn 800 cơ quan báo chí xuống còn khoảng 500 cơ quan.

Việc sắp xếp lại các cơ quan báo chí đã đem lại nhiều kết quả tích cực, góp phần nâng cao chất lượng báo chí và phát triển theo hướng chuyên nghiệp. Quy hoạch này đã giúp giảm thiểu sự phân tán, tăng cường hiệu quả quản lý và thúc đẩy sự phát triển của báo chí Việt Nam trong kỷ nguyên số, đồng thời bảo đảm vai trò của báo chí trong việc truyền tải thông tin chính xác, kịp thời, khách quan đến người dân.

Theo ông Linh, trước khi thực hiện Quyết định số 362, LHHVN có 113 cơ quan báo, tạp chí trong hệ thống. Đến nay, có 69 cơ quan báo chí, gồm 1 báo, 68 tạp chí. Trong đó có 47 cơ quan tạp chí thuộc các Hội; 27 cơ quan tạp chí được tính điểm. Điều này đã thể hiện ý thức chấp hành nghiêm túc Quyết định 362 của Đoàn Chủ tịch LHHVN.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, một số cơ quan báo chí vẫn gặp khó khăn trong quá trình sáp nhập và tái cơ cấu, dẫn đến sự bất ổn về nguồn nhân lực và tài chính. Một số cơ quan báo chí gặp khó khăn trong việc thích nghi với mô hình hoạt động mới, nhất là trong bối cảnh sự cạnh tranh khốc liệt từ truyền thông xã hội và các nền tảng truyền thông số khác…

Một số viện nghiên cứu trực thuộc LHHVN có nhu cầu thành lập tạp chí nhưng do LHHVN còn thiếu hành lang pháp lý và cơ chế quản lý để giải quyết vấn đề này nên thời gian qua tạm thời chưa xem xét, giải quyết đề nghị của các viện trực thuộc.

Tham luận tại Hội thảo, TS. Lê Công Lương, Phó Tổng Thư ký kiêm Trưởng ban Khoa học công nghệ và môi trường (LHHVN), cho rằng, tạp chí khoa học đóng vai trò quan trọng trong việc cập nhật kiến thức, chia sẻ thông tin và thúc đẩy sự phát triển của khoa học công nghệ. Đổi mới công tác quản lý các tạp chí khoa học là một phần quan trọng trong việc nâng cao chất lượng nghiên cứu và thúc đẩy khoa học công nghệ phát triển tại Việt Nam.

Tuy nhiên, ông Lương cũng đặt câu hỏi về việc "Ai quản lý các tạp chí khoa học?". Tại cuộc họp về sửa đổi Luật Khoa học và Công nghệ năm 2013 mới đây, nhiều ý kiến cho rằng, cần giao cho Bộ Khoa học và Công nghệ và các cơ quan chuyên ngành quản lý các tạp chí khoa học, chứ không nên theo mô hình quản lý như hiện nay. Các tạp chí khoa học chỉ nên tập trung vào việc công bố các nghiên cứu, bài báo và khám phá mới trong một hoặc nhiều lĩnh vực khoa học.

Ông  Lương đề nghị không nên dừng hẳn việc thành lập các tạp chí khoa học. Đối với các tổ chức khoa học, dù trong hay ngoài nhà nước, nếu hoạt động tốt, có đủ điều kiện, nhất là nhân sự thì có tạp chí khoa học sẽ tốt hơn.

Theo nhà báo Nguyễn Thế Khoa, Tổng Biên tập Tạp chí Văn hiến Việt Nam, các mặt tích cực, đổi mới của quy hoạch báo chí đến năm 2025 có thể dễ dàng nhận thấy như lập lại trật tự trong quản lý Nhà nước về báo chí, tạo các điều kiện để báo chí đất nước phát triển kịp xu thế phát triển của báo chí và truyền thông thế giới, phát huy tốt sức mạnh của đội ngũ báo chí phục vụ sự nghiệp bảo vệ và xây dựng Tổ quốc...

Tuy nhiên, nhà báo Nguyễn Thế Khoa cũng bày tỏ băn khoăn về việc hiện nay không ít cơ quan báo in muốn chuyển đổi số nên quyết định ra bản điện tử của tờ báo, nhưng lại rất khó được cấp phép.

Nhiều ý kiến trao đổi tại Hội thảo cho rằng, việc đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động của các cơ quan báo chí là nhiệm vụ quan trọng nhằm đáp ứng nhu cầu thông tin của xã hội và phát triển nền báo chí hiện đại, minh bạch. Tiếp tục sắp xếp hệ thống báo chí theo Quyết định 362/QĐ-TTg ngày 3/4/2019 của Thủ tướng Chính phủ. Đồng thời đề xuất các bộ, ban, ngành liên quan tăng cường quan tâm, phối hợp cùng với LHHVN trong công tác chỉ đạo, quản lý báo chí; tiếp tục tháo gỡ một số vướng mắc, tồn tại trong công tác phối hợp quản lý các tạp chí trực thuộc LHHVN…

Kết luận Hội thảo,  ông Phạm Ngọc Linh cho biết, LHHVN sẽ tổng hợp các ý kiến tâm huyết của lãnh đạo các cơ quan báo chí, tạp chí và các đại biểu tham dự hội thảo để có báo cáo sơ kết, đánh giá công tác thực hiện Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025 một cách đầy đủ, khách quan, làm cơ sở cho các cấp có thẩm quyền xây dựng dự thảo Quy hoạch báo chí, xuất bản đến năm 2030, tầm nhìn 2050, bảo đảm thực chất, khả thi, phù hợp với xu thế phát triển của nền báo chí cách mạng Việt Nam.