Biến đổi khí hậu gây ảnh hưởng tới ngành nông nghiệp thế giới

Ngành nông nghiệp lao đao

Đối với ngành nông nghiệp châu Á, các nước tại đây đang phải chịu những áp lực không nhỏ do biến đổi khí hậu.

Theo Reuters, hiện tượng El Nino khiến tháng 8 trở nên khô hạn bất thường. Thời tiết khắc nghiệt gây thiệt hại cho sản lượng ngũ cốc và các loại cây cho hạt lấy dầu ở châu Á.

Theo đó, lượng mưa thấp kỷ lục ở Ấn Độ dự kiến làm giảm sản lượng các loại cây trồng chủ lực như lúa gạo. Tại Đông Nam Á, lượng mưa thấp có thể làm giảm nguồn cung dầu cọ - loại dầu thực vật được sử dụng rộng rãi nhất trên thế giới.

Ấn Độ ghi nhận lượng mưa thấp do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino. (Nguồn: Livemint)

Nhiều vùng nông nghiệp lúa gạo trọng điểm như Thái Lan phải giảm diện tích canh tác để tránh thiệt hại do nắng nóng và khô hạn. Trong khi đó, lũ quét ở một số khu vực của Trung Quốc khiến nhiều diện tích cây trồng bị ngập úng.

Theo dự báo của các nhà khoa học, trong năm 2023, lượng mưa gió mùa ở Ấn Độ - vốn rất quan trọng đối với các loại cây trồng mùa hè như lúa gạo, mía, đậu nành và ngô - có nguy cơ thấp nhất trong 8 năm.

Trong khi đó, Chính phủ Indonesia thông báo sẽ chuẩn bị 500.000ha để sản xuất lúa gạo, đề phòng hạn hán kéo dài do tác động của El Nino.

Tại Trung Quốc, lũ lụt hồi cuối tháng 7, đầu tháng 8 đã gây thiệt hại diện tích trồng ngô và lúa gạo ở vành đai sản xuất ngũ cốc trọng điểm phía Bắc của nước này. Ước tính, 4 - 5 triệu tấn ngô, tương đương khoảng 2% sản lượng ngô của Trung Quốc, đã bị ảnh hưởng.

Còn ở châu Âu, nông dân ngày càng bi quan khi đợt hạn hán dài nhất và nóng nhất trong nhiều thế kỷ đang lan rộng khắp châu lục khiến cho cánh đồng khô cằn, nứt nẻ; mực nước giảm mạnh khiến sông, hồ cạn trơ đáy.

Tại Italia, thời tiết cực đoan có khả năng làm giảm ít nhất 1/3 tổng sản lượng nông nghiệp của nước này. Chủ một trang trại trồng nho và ô-liu ở vùng Tuscany thuộc miền trung Italia dự báo, sản lượng nho năm nay sẽ giảm 20%, còn quả ô-liu sẽ nhỏ hơn và có vị đắng hơn. Các khu vực khác của châu Âu cũng chia sẻ nỗi lo chung về thiệt hại trong lĩnh vực nông nghiệp.

Bộ Nông nghiệp Hungary cho biết, tổn thất về nông nghiệp của nước này từ đầu năm 2022 đến nay đã lớn gấp đôi tổng thiệt hại của 10 năm trước đó cộng lại. Để thích nghi với tình hình thời tiết cực đoan, một số nông dân của quốc gia Trung Âu này chuyển sang trồng các loại cây nhiệt đới như chuối và kiwi.

Còn ở Slovenia, các trang trại không có hệ thống tưới tiêu có thể bị mất mùa hoàn toàn trong năm nay.

Nắng nóng và hạn hán không chỉ khiến ngành nông nghiệp lao đao mà còn đẩy nhiều lĩnh vực khác như năng lượng, giao thông vào cảnh khó khăn.

Cây ngũ cốc và hạt có dầu thiệt hại lớn

Các nhà khí tượng học và các nhà phân tích cho biết, trong khi dự báo sản lượng lúa mì đang được điều chỉnh giảm do thời tiết khô hạn ở Úc, nước xuất khẩu lớn thứ hai thế giới, lượng mưa theo mùa thấp kỷ lục dự kiến làm giảm diện tích cây trồng, bao gồm cả lúa gạo, ở Ấn Độ, nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới.

Thu hoạch lúa mỳ.

Trong khi đó, lượng mưa không đủ ở Đông Nam Á có thể làm giảm nguồn cung dầu cọ, loại dầu thực vật được sử dụng rộng rãi nhất trên thế giới, trong khi thời tiết khắc nghiệt tại quốc gia nhập khẩu ngô và đậu tương hàng đầu thế giới - Trung Quốc - đang khiến sản lượng lương thực của nước này rơi vào tình trạng nguy hiểm.

Chris Hyde, nhà khí tượng học tại nền tảng phân tích dữ liệu khí hậu Maxar Technologies, trụ sở ở Mỹ, cho biết: “Chúng ta đang hứng chịu thời tiết El Nino toàn diện ở một số nơi trên thế giới và nó sẽ mạnh lên vào cuối năm nay. Các kiểu thời tiết ở châu Á sẽ tương quan với điều kiện El Nino dạng khô hạn.”

El Nino là hiện tượng nước biển Thái Bình Dương ấm lên, thường gây ra tình trạng khô hạn hơn ở châu Á và mưa nhiều ở các vùng Bắc và Nam Mỹ.

Tác động của El Nino lớn hơn nhiều dự báo

Một quan chức cấp cao của Cục Khí tượng Ấn Độ cho biết: “Tác động của El Nino lớn hơn nhiều so với những gì chúng tôi dự đoán. Tháng 8 kết thúc với mức nước thiếu hụt trên 30%, đánh dấu tháng khô kỷ lục nhất trong lịch sử. El Nino cũng sẽ ảnh hưởng đến lượng mưa của tháng 9”.

Ấn Độ, nước chiếm 40% xuất khẩu gạo toàn cầu, đã hạn chế xuất khẩu, nâng giá gạo lên mức cao nhất trong 15 năm.

Tương tự, ước tính sản lượng lúa mì của Úc lần đầu tiên trong 4 năm được các nhà phân tích điều chỉnh giảm do các khu vực trồng trọt chính không có đủ mưa trong tháng 8.

Ole Houe, Giám đốc dịch vụ tư vấn tại công ty môi giới nông nghiệp IKON Commodities, cho biết: “Sản lượng lúa mì sẽ thấp hơn 3 triệu tấn so với ước tính ban đầu của chúng tôi là 33 triệu tấn. Nếu tình trạng khô hạn tiếp tục diễn ra trong tháng 9, chúng tôi dự báo sản lượng thậm chí còn thấp hơn nữa”.

Australia đã có 3 năm liên tiếp sản lượng lúa mì bội thu, giúp tăng nguồn cung cho các nước nhập khẩu như Trung Quốc, Indonesia và Nhật Bản.

Tại Đông Nam Á, lượng mưa thấp được dự đoán sẽ tác động đến chu kỳ sinh trưởng và sản lượng của các loại cây trồng chủ lực như lúa, dầu cọ, mía, cà phê. Trong đó, Thái Lan và Indonesia là hai nước chịu ảnh hưởng nặng nhất.

Nhà khí tượng Hyde của Maxar cho biết: “Các vùng phía Đông của Indonesia và phần lớn Thái Lan có rất ít mưa trong 30 - 40 ngày qua. Ở những khu vực này, lượng mưa chỉ đạt 50 - 70% so với mức trung bình. Dự báo phần lớn tháng 9 sẽ có lượng mưa thấp hơn mức bình thường ở 2 nước này.”

Tại Mỹ, cây ngô và đậu tương gặp khó khăn trong những tuần gần đây do khô hạn, mặc dù thời tiết không liên quan đến El Nino, Drew Lerner, Chủ tịch World Weather Inc., cho biết.

Tuy nhiên, từ tháng 11 đến tháng 2 năm sau, các trang trại ở Mỹ sẽ chứng kiến tác động lớn hơn từ El Nino với lượng mưa trên mức trung bình ở các bang miền Nam, tạo thuận lợi cho cây cho lúa mì mùa đông, ông Lerner cho biết.

Thời tiết Nam Mỹ dự kiến sẽ thuận lợi cho cây trồng đậu nành và ngô sẽ được thu hoạch vào đầu năm 2024.