Biện pháp giảm thiểu cháy nhà ở kết hợp kinh doanh

Cháy cửa hàng lúc rạng sáng

Công an tỉnh Tây Ninh cho biết, đang điều tra để làm rõ vụ cháy xảy ra tại căn nhà ở kết hợp kinh doanh quần áo Vinh Duyên (tọa lạc số 379, ô 2, khu phố Thanh Hà, thị trấn Gò Dầu, huyện Gò Dầu) khiến 1 tử vong, 2 người bị thương.

Cụ thể, khoảng 4h30 ngày 7/8, Công an huyện Gò Dầu nhận được tin báo xảy ra cháy tại shop kinh doanh quần áo Vinh Duyên.

Công an huyện Gò Dầu đã nhanh chóng phối hợp cùng phòng Cảnh sát PCCC và CNCH Công an tỉnh Tây Ninh, Công an huyện Bến Cầu, Công an thị xã Trảng Bàng điều động hàng chục CBCS cùng 9 xe chữa cháy chuyên dụng đến hiện trường để dập lửa.

Hiện trường vụ cháy trong đêm.

Đến 7h, đám cháy được dập tắt hoàn toàn. Ước tính thiệt hại ban đầu, theo chủ cơ sở kinh doanh đánh giá là khoảng 10 tỷ đồng.

Cửa hàng kinh doanh trên do anh Trương Quang Vinh (SN 1975) làm chủ. Khi xảy ra hoả hoạn, trong nhà có 5 người gồm: Anh Vinh, chị Trần Kim D. (vợ anh Vinh, SN 1977), 2 người con Trương Điền Bảo C. (SN 1998), Trương Trường T. (SN 2005) và Bùi Thị R. (mẹ ruột anh Vinh). Trước đó, người dân xung quanh nghe tiếng nổ nhỏ, tưởng có trộm nên báo cơ quan Công an.

Công an đến hiện trường phát hiện thấy trong nhà có cháy nên đã dùng các phương tiện chữa cháy tại chỗ phá cửa, cứu người và chữa cháy, đồng thời báo ngay cho lực lượng chữa cháy chuyên nghiệp. Ngọn lửa lớn nhanh chóng bao trùm cả căn nhà.

Lực lượng Công an cùng người dân nhanh chóng đưa 5 người trong gia đình đến bệnh viện cấp cứu. Bà R. đã tử vong ngay sau đó, còn anh Vinh và cháu C. bị bỏng.

Quá nhiều rủi ro từ nhà ở kết hợp kinh doanh

Có thế nhận thấy,  loại hình nhà ở kết hợp kinh doanh đang ngày càng phổ biến, tiềm ẩn nguy cơ cao xảy ra cháy nổ bởi phần lớn được thiết kế theo kiểu nhà ống, có diện tích nhỏ hẹp, lại chứa nhiều hàng hóa bên trong.

Thời gian qua đã xảy ra nhiều vụ cháy nhà dân đã xảy ra trên cả nước gây hậu quả lớn về người, thậm chí nhiều người trong cùng một gia đình tử vong, đặc biệt là nhà để ở kết hợp sản xuất, kinh doanh.

Theo thống kê mới nhất, hiện toàn quốc có gần 24,5 triệu nhà ở riêng lẻ, trong đó có hơn 1,1 triệu nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh. Chỉ trong 1 năm qua, cả nước tăng thêm hơn 300.000 nhà ở riêng lẻ. Nhà ở kết hợp kinh doanh tăng thêm khoảng 24.000 công trình.

Con số này phần nào lý giải cho việc tại sao gần đây xảy ra quá nhiều vụ cháy liên quan tới loại hình công trình này.

Đặc điểm chủ yếu của loại hình nhà ở kết hợp kinh doanh là xây dựng tự do, không theo quy hoạch, phân bổ ở các khu dân cư đông người, xung quanh các chợ, tuyến phố và chủ yếu kinh doanh các loại vật liệu dễ cháy như quần áo, giày dép, vàng mã...

Tiệm quần áo tan hoang sau thảm kịch cháy nhà, chết người lúc rạng sáng tại Tây Ninh 

Nhà xây dựng hình ống liền kề, không có lối thoát nạn dự phòng, không có hệ thống thoát khói. Trong khi, phần lớn diện tích trong nhà ưu tiên cho kinh doanh và sinh hoạt nên lối đi lại chật hẹp, không đảm bảo khoảng cách phòng cháy chữa cháy.

Tuy nhiên, phần lớn các chủ hộ rất ít quan tâm đến công tác phòng, cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ; thiếu kiến thức, kỹ năng về phòng, cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ; không trang bị hoặc trang bị thiếu các thiết bị chữa cháy và cứu nạn cứu hộ; vi phạm các quy định an toàn trong việc sử dụng điện, các thiết bị điện kém chất lượng; các hộ kinh doanh bố trí bếp nấu ăn, nơi thờ cúng gần khu vực chứa hàng hóa, trong khi đây đều là những mặt hàng dễ cháy, nổ.

Nhiều hộ kinh doanh còn tự ý, lén lút kinh doanh cả hóa chất, gas và đồng thời cơi nới, cải tạo, công trình sai với quy định khiến công tác tiếp cận để chữa cháy và cứu nạn cứu hộ khi sự cố xảy ra gặp nhiều khó khăn.

Nguy hiểm hơn, nhiều hộ còn thiết kế thêm các lồng sắt, khung nhôm kính che kín ban công để chống trộm hoặc lắp đặt biển quảng cáo có kích thước lớn khiến công tác tiếp cận để chữa cháy, cứu hộ cứu nạn gặp nhiều khó khăn.

Những biện pháp giảm thiểu các vụ cháy nhà ở kết hợp kinh doanh

Theo khuyến cáo của lực lượng phòng cháy, chữa cháy, để đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy đối với hộ gia đình, nhà để ở kết hợp sản xuất, kinh doanh, 

cần chủ động tìm hiểu để có kiến thức và kỹ năng cơ bản về phòng cháy chữa cháy; đôn đốc, nhắc nhở thành viên trong hộ gia đình thực hiện quy định của pháp luật về phòng cháy chữa cháy và nắm vững kiến thức cơ bản về phòng cháy chữa cháy, thoát nạn, cứu người trong đám cháy, sơ cứu ban đầu.

Bên cạnh đó, bố trí mặt bằng, sắp xếp vật dụng, hàng hóa bảo đảm an toàn phòng cháy chữa cháy. Cụ thể, đối với nhà ở gia đình, nhà dạng ống, nhà liên kế, chia lô: Không sắp xếp vật dụng che chắn, cản trở lối thoát nạn; không lắp đặt biển quảng cáo, lồng sắt, lưới sắt tại các ban công, lô gia của nhà; tầng sân thượng, mái cần bố trí thông thoáng và có lối lên từ tầng dưới qua các thang cố định và cửa đi, không khóa cửa lối lên mái, trường hợp cửa có khóa, cần quy định vị trí để chìa khóa trong nhà.

Đối với nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh, chứa hàng hóa, chất nguy hiểm về cháy, nổ nên bố trí tách biệt với nơi ở, sinh hoạt; không sản xuất, kinh doanh chất, hàng hóa dễ cháy, nổ trong ngôi nhà (xăng, dầu, hóa chất dễ cháy, nổ…). Sắp xếp vật dụng, hàng hóa, vật liệu dễ cháy ngăn nắp, gọn gàng, cách xa nơi phát sinh nguồn lửa, nguồn nhiệt (như: tủ điện, ổ cắm điện…) tối thiểu 0,5m. Không tích trữ, chứa xăng, dầu, khí đốt, chất lỏng dễ cháy ở trong nhà.

Đặc biệt, ôtô, mô tô, xe gắn máy, máy phát điện và phương tiện khác có sử dụng xăng, dầu, chất lỏng dễ cháy cần để cách xa nơi đun nấu, nguồn lửa, nguồn nhiệt.

Quản lý, sử dụng nguồn lửa, nguồn nhiệt an toàn như khi đun nấu, thắp hương thờ cúng, đốt vàng mã…, sử dụng các thiết bị đốt nóng, sửa chữa, thi công, hàn cắt…(gây phát sinh nguồn lửa, nguồn nhiệt) phải có người trông coi. Tại nơi đun nấu, không nên để hàng hóa, chất dễ cháy gần nơi đun nấu. Lắp đặt, sử dụng hệ thống điện, thiết bị điện bảo đảm an toàn phòng cháy chữa cháy; bố trí tách biệt hệ thống điện của khu vực sản xuất, kinh doanh với các khu vực khác của nhà; khi lắp đặt thêm thiết bị tiêu thụ điện, cần tính toán tránh gây quá tải; tắt các thiết bị điện khi không sử dụng trước khi đi ngủ hoặc ra khỏi nhà.

Về công tác ứng phó khi có cháy, cơ quan chức năng khuyến cáo các chủ hộ cần chuẩn bị phương án thoát nạn khi có cháy xảy ra. Theo đó, đối với nhà có 01 lối thoát nạn, cần hướng dẫn bố trí thêm phương án thoát nạn thứ hai (có thể là cầu thang sắt ngoài nhà, ống tụt hoặc thang dây, dây thả chậm đặt tại ban công, lô gia, sân thượng; lối sang mái của nhà bên cạnh để thoát nạn trong trường hợp khẩn cấp).

Đối với lối đi, lối thoát nạn, cần lưu ý giải pháp giảm thiểu đến mức thấp nhất tác động của các yếu tố nguy hiểm từ đám cháy: không để phương tiện, hàng hóa, đồ dùng, vật liệu dễ cháy hoặc nguồn lửa, nguồn nhiệt trên hành lang, lối thoát nạn, cầu thang thoát nạn của nhà; không để các thiết bị, vật dụng nhô ra khỏi mặt tường ở độ cao dưới 2m. Cầu thang bộ thoát nạn trong nhà nên sử dụng vật liệu không cháy hoặc khó cháy; hạn chế cầu thang xoắn ốc;

Cửa đi ra ngoài nhà tại tầng 1 nên sử dụng cửa có bản lề (cửa cánh), hạn chế lắp đặt cửa trượt, cửa cuốn; nên bố trí nơi để chìa khóa, dụng cụ phá dỡ thông thường (búa, rìu, xà beng...) trong nhà để kịp thời mở cửa khi xảy ra sự cố cháy, nổ. Trường hợp lắp đặt cửa cuốn thì cần có bộ lưu điện và bộ tời bằng tay để mở cửa khi mất điện hoặc động cơ bị hỏng.

 Đối với nhà ở có ban công, lô gia hoặc cửa sổ ở mặt tiếp giáp với đường giao thông, cần bảo đảm thông thoáng để thoát nạn khi cần thiết; trường hợp lắp đặt lồng sắt, lưới sắt thì nên bố trí ô cửa để thoát nạn khi có cháy, nổ. Việc lắp đặt biển quảng cáo bên ngoài nhà cần bảo đảm an toàn phòng cháy chữa cháy và thực hiện theo quy định của pháp luật hiện hành.

Đối với tầng mái (sân thượng), nên có lối lên từ tầng dưới qua cầu thang hoặc ô cửa có kích thước đủ rộng để có thể di chuyển lên tầng mái và tính toán đến khả năng thoát nạn sang nhà liền kề.

Đặc biệt, khi phát hiện có cháy, cần bình tĩnh suy xét, hô hoán báo động cho tất cả các thành viên trong gia đình biết để mau chóng di chuyển ra ngoài qua lối thoát nạn an toàn hoặc qua lối lên mái, ban công, cửa sổ sang nhà bên cạnh hoặc thoát xuống bằng thang dây, đồng thời báo ngay cho Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ theo số điện thoại 114. Trong quá trình di chuyển qua đám cháy nên dùng khăn thấm ướt che kín miệng, mũi và cúi thấp người để tránh nguy cơ bị ngạt khói, men theo tường và di chuyển đến nơi an toàn.

Trường hợp cửa chính bị lửa bao trùm, hãy nhanh chóng tìm và mở lối thoát nạn khác (lối thoát nạn thứ 2) qua ban công, cửa sổ, sân thượng sang nhà bên cạnh hoặc thoát xuống bằng thang dây hoặc bố trí lối thoát lên mái nếu mái nhà có kết cấu bằng các tấm lợp; tuyệt đối không núp trong phòng, nhà vệ sinh. Trường hợp không còn lối thoát nào khác hãy dùng chăn thấm ướt, trùm kín người, cố gắng thoát qua đám cháy nhanh nhất có thể.

Trường hợp lối và đường thoát nạn bị nhiễm khói, lửa mà không thể thoát từ gian phòng ra ngoài theo lối cầu thang bộ, cửa chính, nhanh chóng sử dụng khăn vải, băng dính để chèn, dán kín vào khe cửa để ngăn khói, khí độc vào phòng đang ở, di chuyển ra ban công để báo hiệu cho lực lượng phòng cháy chữa cháy hỗ trợ biết, cứu kịp thời.