Các công ty chăn nuôi Mỹ thường thuê hộ gia đình nuôi gà rồi sau đó họ sẽ bao tiêu toàn bộ. Việc nuôi gà được tự động hóa theo quy trình khoa học.
Mỹ hiện là nước sản xuất gia cầm lớn nhất thế giới với sản lượng thịt gà ước tính khoảng 20 triệu tấn/năm. Ngoài tiêu thụ nội địa, gà Mỹ còn được xuất khẩu trên toàn thế giới với giá cả vô cùng cạnh tranh, thậm chí còn thấp hơn đáng kể so với giá gà sản xuất tại nhiều nước.
Bốn khu nhà một tầng màu xám lợp tôn kín như bưng chạy dài cả trăm mét bên một bìa rừng tại vùng giáp ranh giữa bang Maryland và Delaware thuộc miền Đông nước Mỹ. Thoạt nhìn, đây có vẻ như một xưởng sản xuất với hàng chục chiếc quạt thông gió khổng lồ đang chạy hết công suất cùng những bể kim loại cao lừng lững như tháp nước.
Mùi hôi xộc lên
Vừa bước lại gần chiếc quạt hút gió có đường kính dễ đến gần hai mét thì một mùi hôi đến ngạt thở xộc thẳng vào mũi, khiến ai nấy bật ngửa người. Mùi phân gà. Lúc này, anh Đường Công Tuấn, chủ nhân khu nhà xưởng mới bật cười khà khà: “Đấy là chưa quen thôi. Quen rồi ngày nào không ngửi lại cứ thấy thiếu cái gì đấy”.
“Khi bắt đầu sang Mỹ thì tôi làm nail được hơn hai chục năm. Một lần tình cờ gặp một người bạn đang nuôi gà, tôi mới cùng anh ấy trao đổi thì thấy ngành này rất an tâm về đầu ra và đầu vào, chính phủ cũng tài trợ nữa. Chính vì thế tôi quyết đi theo ngành gà, đến giờ cũng đã được 5 năm.”
Anh Tuấn khởi nghiệp bằng một trại gà mua lại của một người Hàn Quốc cùng vốn vay ưu đãi của ngân hàng. Chỉ cần 20% vốn tự có cùng hợp đồng nuôi gà cho công ty, anh đã có thể vay ngân hàng toàn bộ phần vốn đầu tư còn lại mà không cần phải thế chấp tài sản.
“Trước tiên mình ký hợp đồng nuôi gà cho hãng. Mang hợp đồng lên ngân hàng thì ngân hàng sẽ cho mượn tiền. Sau đó hàng tháng ngân hàng trừ dần các khoản vay từ lương của người nuôi, từ hãng nuôi gà.”
Thuê hộ gia đình nuôi gà
Thường thì các công ty chăn nuôi lớn tại Mỹ không trực tiếp nuôi mà thuê các hộ gia đình làm việc này. Trừ cơ sở hạ tầng như nhà xưởng và thiết bị kỹ thuật, công ty sẽ cung cấp toàn bộ nguyên liệu đầu vào, từ con giống, thức ăn cho đến thuốc phòng bệnh và bao tiêu toàn bộ sản phẩm. Người nuôi chỉ việc chăm sóc và nhận thù lao.
“Mỗi đợt tôi nuôi khoảng 7 tuần. Khi gà đủ trọng lượng thì hãng đến thu mua, trả tiền công nuôi cho tôi theo trọng lượng của con gà.”
Tự động hóa toàn bộ
Nuôi tới 120.000 con gà nhưng mỗi ngày anh Tuấn chỉ cần làm việc chừng vài ba tiếng. Toàn bộ quy trình nuôi đều được cài đặt sẵn và xử lý tự động bằng hệ thống máy tính và được tính toán một cách vô cùng khoa học, từ cung cấp thức ăn, nước uống cho đến đảm bảo nhiệt độ, ánh sáng. Hàng tuần, các kỹ sư của Công ty đến kiểm tra xem người nuôi có tuân thủ đúng quy trình hay không. Công việc duy nhất của anh Tuấn ở trại gà là thu lượm xác gà chết do giẫm đạp nhau và kiểm tra máy móc.
“Mỗi ngày mình vào đây khoảng 2 tiếng buổi sáng, buổi chiều mình không phải lượm gà chết nữa thì chỉ đảo qua để kiểm tra xem thức ăn và nước có đảm bảo không, có hoạt động bình thường không. Nếu không có vấn đề gì thì công việc của mình đã xong trong ngày”.
Tùy theo tiến triển của đàn gà, Công ty chăn nuôi sẽ chuyển thức ăn đến theo tần suất tăng dần, từ 3 ngày một lần khi gà mới nở lên tối đa 10 tiếng một lần vào thời điểm chuẩn bị xuất chuồng. Anh Tuấn giải thích, sở dĩ trại gà được quây kín vì ánh sáng là một yếu tố mấu chốt ảnh hưởng đến sự tăng trưởng của gà.
“Anh Tuấn: Đây là cái dimmer để chỉnh độ sáng. Hệ thống computer sẽ làm việc theo hàng ngày và hàng giờ để điều chỉnh nhiệt độ ánh sáng phù hợp với tiến độ tăng trưởng của con gà.
PV: Vậy cái dimmer này có tác dụng như thế nào đối với con gà?
Anh Tuấn: Ánh sáng vô cùng quan trọng.Khi còn nhỏ thì gà cần ánh sáng 100% để có thể tìm được thức ăn và nước uống vì chưa quen. Khi gà đã đủ trưởng thành rồi thì không cần nhiều ánh sáng, chỉ cần đủ để cho chúng nhìn thấy. Nếu sáng quá thì gà sẽ hoạt động chạy nhảy nhiều, dẫn đến hao thịt, gà càng nặng mình càng được nhiều tiền.”
Rủi ro thấp
Theo anh Tuấn nếu nóng quá hoặc lạnh quá thì gà cũng dễ chết nên trang trại luôn có hệ thống sưởi ấm vào mùa đông và làm mát vào mùa hè. Gà cũng được uống vaccine thường xuyên theo từng giai đoạn để phòng bệnh.
Trong trường hợp không may xảy ra dịch bệnh do lây nhiễm từ bên ngoài, công ty chăn nuôi sẽ cung cấp thuốc chữa, ngay cả tình huống xấu nhất thì người nuôi cũng không bị thiệt hại.
“Nếu gà chết hàng loạt thì đã có bảo hiểm, bảo hiểm của hãng và bảo hiểm mình mua riêng. Thực ra thì cũng không lo lắng lắm về dịch bệnh vì ở đây phòng chống dịch bệnh rất an toàn. Những trại này người ngoài không được đi vào, ngay cả người chăm sóc thì đi vào hay đi ra đều phải qua phòng cách ly với chất diệt khuẩn, giống như thay quần áo bảo hộ.”
Mỗi đợt xuất chuồng, tổng trọng lượng gà trong trang trại của anh Tuấn thu được gần 350 tấn. Với giá gà nguyên con dao động trung bình khoảng 2 USD, tương đương 45.000 VND/kg tại Mỹ, anh Tuấn cũng không phải chờ quá lâu để thu hồi vốn đầu tư với số tiền thù lao nhận được. Gia đình anh đang dự tính xây dựng thêm một trang trại nữa với vốn đầu tư khoảng 1 triệu USD sau khi ký xong hợp đồng với Tyson Foods- Công ty chế biến thực phẩm hàng đầu của Mỹ.
Theo ước tính của Bộ Nông nghiệp Mỹ, trên toàn nước Mỹ hiện có khoảng hơn 200.000 trại gà, góp phần đưa Mỹ trở thành nước xuất khẩu thịt gà lớn thứ hai thế giới chỉ sau Brazil, với kim ngạch trên 3 tỷ USD hàng năm.