Là một trong những xã của huyện Mường Khương (Lào Cai) hoàn thành xây dựng nông thôn mới (XDNTM) từ rất sớm (năm 2015), Bản Sen có nhiều thuận lợi tiếp tục XDNTM nâng cao.
Tuy nhiên, khó khăn phía trước là không nhỏ. Từ kinh nghiệm thực tiễn, Ban Chỉ đạo NTM xã đã có những kế hoạch trọng tâm, cách thực hiện sáng tạo để đảm bảo các tiêu chí đạt được một cách bền vững, phù hợp với bộ tiêu chí mới hiện nay.
Cuộc sống hạnh phúc ở thôn kiểu mẫu
Bước trên con đường liên thôn rộng rãi, sạch sẽ được tô điểm bởi những khóm hoa tím, đỏ, vàng của thôn Na Phả, chúng tôi lướt qua những ngôi nhà rợp bóng cây trái, vườn rau, ao cá mà trong lòng dấy lên một cảm xúc thanh bình, no ấm khó tả. Na Phả có 141 hộ, 525 khẩu với 7 dân tộc anh em cùng chung sống. Được thụ hưởng những điều kiện cơ sở hạ tầng, công trình phúc lợi... từ Chương trình XD NTM, đời sống của bà con các dân tộc không ngừng được cải thiện, nâng cao.
Mở rộng diện tích chè canh tác theo hướng VietGAP là nhiệm vụ trọng tâm phát triển kinh tế ở Bản Sen.
Ông Nguyễn Văn Tư, Bí thư Chi bộ thôn Na Phả chia sẻ về những “kỷ niệm” khi người dân cùng đồng thuận, đoàn kết, nêu cao tinh thần thi đua chung sức xây dựng thôn kiểu mẫu: “Phong trào văn hóa - văn nghệ, nhà sạch vườn đẹp... được bà con tích cực tham gia với những hoạt động sôi nổi đã tạo thành nếp sinh hoạt lành mạnh trong cộng đồng. Vào dịp lễ, Tết, Nhà văn hóa thôn là nơi bà con tự dàn dựng, biểu diễn những tiết mục múa, hát..., thu hút đông đảo người dân đến dự. Tấm gương người tốt việc tốt trong cộng đồng dù nhỏ cũng được biểu dương, bình chọn khu cụm dân cư sạch đẹp nhất diễn ra thường xuyên khiến người dân rất phấn khởi. Vì vậy, diện mạo của bản làng thay đổi rõ rệt. Thôn có 10 mô hình nhà sạch vườn đẹp, 2km đường hoa giao thông nông thôn, môi trường cảnh quan đảm bảo xanh - sạch - đẹp”.
Liên kết chặt chẽ với HTX để chế biến và tiêu thụ chè xuất khẩu ở Bản Sen.
Nhờ thế, Na Phả duy trì đạt 12/12 tiêu chí NTM theo Bộ tiêu chí Thôn kiểu mẫu giai đoạn 2022-2025. Thu nhập bình quân đầu người đạt 35 triệu đồng/năm, cao hơn bình quân chung của xã 2 triệu đồng. 100% lao động trong độ tuổi có việc làm, tỷ lệ hộ nghèo tại thôn chiếm 15,6% (còn 22 hộ nghèo). Tỷ lệ có nhà ở đạt tiêu chuẩn đạt 100%. Đường làng, ngõ xóm được nhựa hoá, bê tông hoá 100%. 95% người dân tham gia bảo hiểm y tế. 100% số hộ gia đình trong thôn được sử nước sinh hoạt hợp vệ sinh, thôn có mô hình bảo vệ môi trường hoạt động thường xuyên, hiệu quả, thu hút được sự tham gia của cộng đồng. Trên địa bàn thôn không có tụ điểm phức tạp về trật tự xã hội, các loại tội phạm và tệ nạn xã hội khác được kiềm chế. Thôn được công nhận đạt tiêu chuẩn an toàn về an ninh trật tự.
Trong 5 năm xây dựng NTM kiểu mẫu, thôn Na Phả đã huy động tổng nguồn lực được trên 518 triệu đồng, trong đó nhân dân đóng góp trên 346 triệu đồng để làm đường giao thông, nhà văn hóa, hệ thống đèn chiếu sáng. Ngoài việc phát triển kinh tế, bà con trong thôn còn tự giác, hăng hái tham gia làm đẹp đường làng, ngõ xóm, trồng hoa ven đường, giữ gìn vệ sinh chung.
Từng bước xây dựng quê hương
Dẫn chúng tôi thăm những đồi chè xanh mướt, ông Nguyễn Văn Tuân, Phó chủ tịch UBND xã Bản Sen, cho biết, xã hiện có 2/7 thôn đạt chuẩn NTM kiểu mẫu là Na Phả và Bản Sen. Điều đáng nói là, từ những chuyển biến trong đời sống văn hóa, bà con các dân tộc đã có sự năng động, tích cực tìm tòi học hỏi để phát triển sản xuất. Chè hiện là cây trồng chủ lực mang lại nguồn thu nhập chính cho nhiều hộ dân xã Bản Sen với 740ha, trong đó hơn 600ha đang được hái búp hàng năm. Tổng sản lượng thu được gần 7.000 tấn/năm với giá bán trung bình 6.000 - 8.000 đồng/kg.
Người dân Na Phả tự giác, hăng hái tham gia làm đẹp đường làng, ngõ xóm, giữ gìn vệ sinh chung.
Hiện, Bản Sen tiếp tục vận động bà con chuyển đổi những diện tích cây trồng kém hiệu quả sang trồng chè và canh tác theo tiêu chuẩn VietGAP để nâng cao sản lượng và giá trị cây chủ lực. Xã có 7 tổ sản xuất ở 7 thôn làm cầu nối với HTX Bản Sen chuyên cung ứng cây giống, phân bón, thuốc trừ sâu và bao tiêu sản phẩm, chế biến chè xuất khẩu.
Bên cạnh đó, người dân còn tập trung phát triển sản xuất, chú trọng phát triển cây trồng, vật nuôi chủ lực của địa phương (chè, quế, lợn đen), duy trì hoạt động của các tổ hợp tác, tập huấn kỹ thuật cho các thành viên về thực hiện sản xuất theo hướng hữu cơ nhằm tạo ra sản phẩm an toàn, có giá trị kinh tế cao.
Ông Tuân cho biết: “Để bà con tiếp tục phát huy nội lực và thực hiện tốt các tiêu chí NTM, Ban Chỉ đạo xã Bản Sen thường xuyên tổ chức rà soát, đánh giá kết quả thực hiện các tiêu chí xã NTM, thôn kiểu mẫu; xây dựng kế hoạch cụ thể để triển khai thực hiện. Công tác tuyên tuyền được chú trọng, riêng năm 2022, xã tổ chức tuyên truyền cho trên 1.000 lượt người về các nội dung xây dựng NTM, thôn kiểu mẫu, Nghị quyết số 10 của Ban Thường vụ tỉnh ủy Lào Cai, các chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất nông nghiệp như: Nghị quyết 26, Nghị quyết 33. Xây dựng các bản tin tuyên truyền cơ chế, chính sách và kế hoạch thực hiện Chương trình XDNTM, các gương điển hình về phát triển kinh tế, gương người tốt, việc tốt qua hệ thống loa truyền thanh đến 7/7 thôn.
Vận động nhân dân làm các lò đốt rác, hố rác hộ gia đình; chỉnh trang nhà ở, nhân rộng mô hình nhà sạch, vườn đẹp và làm chuồng trại chăn nuôi hợp vệ sinh.
Đồng thời, xã cũng chỉ đạo các thôn duy trì công tác vệ sinh môi trường nông thôn định kỳ ít nhất 1 tháng/lần; nhân rộng các mô hình thu gom vỏ bao bì thuốc BVTV vận chuyển và bàn giao theo đúng quy định; thực hiện bảo dưỡng đường GTNT định kỳ 3 tháng/lần và đột xuất sau khi thiên tai xảy ra, nhằm đảm bảo các tuyến đường giao thông được thông suốt, tạo điều kiện cho việc đi lại và vận chuyển hàng hóa của nhân dân.
Qua rà soát, đánh giá hiện trạng nông thôn theo bộ tiêu chí mới, Bản Sen còn nhiều tiêu chí chưa đạt và đạt ở mức thấp. Tuy nhiên, xã đã thực hiện rất tốt mục tiêu nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống nhân dân gắn với bảo vệ môi trường; xã hội văn minh, lịch sự, bảo tồn và phát huy truyền thống văn hóa các dân tộc. Đây là đòn bẩy quan trọng để Bản Sen xây dựng và sớm thực hiện được các tiêu chí NTM thực chất, bền vững và không chạy theo thành tích.