Duy Xuyên xây dựng lộ trình nâng chuẩn nông thôn mới

Những “gặt hái” ban đầu

Duy Xuyên đặt ra mục tiêu đến năm 2025 xây dựng thành công huyện NTM nâng cao. Xuyên suốt quá trình từ xây dựng NTM đến xây dựng NTM theo chuẩn nâng cao, huyện tập trung chỉ đạo công tác phát triển sản xuất, giảm nghèo, nâng cao thu nhập cho người dân.

Nhờ vậy, cơ cấu kinh tế của địa phương chuyển dịch theo hướng tích cực, giá trị sản xuất các ngành tăng nhanh và bền vững. Đến nay, thu nhập bình quân đầu người của huyện Duy Xuyên đạt 43,6 triệu đồng/năm, tăng 17,6 triệu đồng so với năm 2011; tỷ lệ hộ nghèo còn 0,8%, giảm 10,74% so với cách đây 10 năm.

Theo thông tin từ Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Duy Xuyên, cơ sở hạ tầng của huyện hàng năm được đầu tư và nâng cấp đồng bộ. Lĩnh vực văn hóa, giáo dục, y tế, môi trường được chú trọng, hệ thống chính trị ở cơ sở tiếp tục được củng cố…

Duy Xuyên được công nhận huyện đạt chuẩn NTM năm 2020, thế nhưng cho đến nay nhiều tiêu chí rất khó khăn để có thể duy trì và nâng cao.

Từ nay đến năm 2025, Duy Xuyên phấn đấu có 11/11 xã giữ vững, nâng cao chất lượng  19 tiêu chí NTM;  7 xã đạt chuẩn NTM nâng cao (Duy Sơn, Duy Thành, Duy Châu, Duy Phú, Duy Thu, Duy Trung, Duy Tân); 4 xã xây dựng và đạt chuẩn NTM kiểu mẫu (Duy Phước, Duy Vinh, Duy Trinh, Duy Hòa); có ít nhất 50% số thôn trong tổng số 67 thôn đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; thị trấn Nam Phước đạt chuẩn đô thị văn minh, đô thị loại IV trước năm 2025. Đào tạo nghề cho 1.200 lao động/năm, tạo việc làm mới cho 1.800 lao động/năm. Tỷ lệ lao động phi nông nghiệp chiếm hơn 85%. Tỷ lệ dân số tham gia bảo hiểm y tế đạt 100%. Tỷ lệ trường công lập đạt chuẩn quốc gia mức độ 2, kiểm định chất lượng cấp độ 3 hơn 60%...

Ông Trần Huy Tường, Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT Duy Xuyên, cho biết: “Nếu năm 2011, bình quân số tiêu chí đạt chuẩn NTM của 1 xã trên toàn huyện chỉ gần 4,1 tiêu chí thì đến nay cả 11 xã xây dựng NTM đều đạt chuẩn, có 24 khu dân cư được công nhận NTM kiểu mẫu; huyện luôn giữ vững và nâng cao chất lượng 9 tiêu chí huyện NTM theo quy định”.

“Khó đạt” vì tiêu chí mới

Theo tình hình chung, qua khảo sát và đánh giá lại kết quả xây dựng huyện NTM thì Duy Xuyên chỉ duy trì đạt 7/9 tiêu chí, bao gồm: quy hoạch, giao thông, thủy lợi và phòng chống thiên tai, điện, văn hóa - y tế - giáo dục, kinh tế, hệ thống chính trị - an ninh trật tự; còn 2 tiêu chí chưa đạt chuẩn là môi trường và chất lượng môi trường sống.

Từ năm 2020, sau khi được UBND tỉnh Quảng Nam công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao, xã Duy Hòa tiếp tục vận động nhân dân phát triển kinh tế và huy động mọi nguồn lực đầu tư để tiếp tục nâng cao chất lượng các tiêu chí, nhất là giao thông, thủy lợi, thu nhập, xây dựng đời sống văn hóa, bảo đảm vệ sinh môi trường nông thôn...

Từ khi về đích NTM, bộ mặt nông thôn của Duy Xuyên mang nhiều màu sắc mới.

Ông Nguyễn Đình Hải, Phó Chủ tịch UBND xã Duy Hòa, cho biết: Nhờ kinh tế có bước phát triển vượt bậc nên năm 2022 thu nhập bình quân đầu người đạt 48,4 triệu đồng, tăng 3,2 triệu đồng so với năm 2020. Nếu cách đây 3 năm, tỷ lệ hộ nghèo toàn xã chiếm 2,14% thì  nay giảm còn 1,99% (hầu hết là trường hợp thuộc diện bảo trợ xã hội).

Thế nhưng, khi bộ tiêu chí NTM nâng cao giai đoạn 2022 - 2025 được UBND tỉnh Quảng Nam ban hành, qua rà soát, xã Duy Hòa chỉ giữ được 8 tiêu chí; còn 11 tiêu chí “rớt hạng”, gồm: giao thông, thủy lợi và phòng chống thiên tai, giáo dục, thông tin và truyền thông, quốc phòng và an ninh, nghèo đa chiều, tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn, y tế, hành chính công, môi trường, chất lượng môi trường sống.

Ông Trần Huy Tường cho hay, đánh giá thực trạng dựa trên bộ tiêu chí mới, cả 11 xã của huyện Duy Xuyên đều không đảm bảo duy trì đạt chuẩn NTM.

Còn đối với các xã đạt chuẩn xã NTM nâng cao giai đoạn 2016 - 2020, ngoài Duy Hòa thì qua rà soát cho thấy hai xã Duy Phước và Duy Trinh cũng mới đạt 12/19 tiêu chí. Công tác đi lên chuẩn NTM nâng cao của Duy Xuyên cơ bản vẫn còn nhiều khó khăn, chính vì vậy, cần sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và người dân.

Quyết tâm nâng chuẩn NTM 

Ngay sau khi bộ tiêu chí mới được áp dụng với nhiều chỉ tiêu tăng thêm và tiêu chí nâng cao hơn so với trước, đã đặt ra không ít thách thức trong thực hiện Chương trình NTM. Vì vậy, Duy Xuyên tập trung triển khai nhiều giải pháp. Năm 2023, huyện huy động tổng nguồn vốn 25,8 tỷ đồng thực hiện chương trình, trong đó ngân sách Trung ương 7,1 tỷ đồng và ngân sách tỉnh 18,7 tỷ đồng. Đồng thời linh hoạt lồng ghép những kênh vốn từ các chương trình, dự án khác để đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng và hỗ trợ người dân phát triển sản xuất.

Ông Phan Xuân Cảnh, Chủ tịch UBND huyện Duy Xuyên, cho biết, địa phương tích cực đẩy nhanh tiến độ hoàn thành công tác quy hoạch, chú ý mở rộng không gian phát triển vùng sản xuất hàng hóa tập trung gắn với cơ cấu lại ngành nông nghiệp. Quy hoạch khu chức năng dịch vụ hỗ trợ phát triển kinh tế nông thôn.

Cùng với đó, huyện tập trung chuyển đổi cơ cấu ngành nông nghiệp, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất; chú trọng thực hiện các dự án sản xuất theo liên kết chuỗi giá trị gắn với tiêu thụ sản phẩm và hỗ trợ phát triển ngành nghề nông thôn.

Duy Xuyên cũng sẽ triển khai hiệu quả Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) giai đoạn 2021 - 2025 theo hướng phát huy nội lực và gia tăng giá trị sản phẩm để chương trình này trở thành động lực kinh tế trọng tâm ở nông thôn. Mặt khác, huy động tối đa các nguồn lực để hoàn thiện hệ thống hạ tầng phục vụ sản xuất và đời sống dân sinh.

Theo ông Cảnh, thời gian tới, cả hệ thống chính trị của Duy Xuyên tập trung hơn nữa trong công tác tuyên truyền nhằm tạo sự thống nhất cao trong nhận thức, hành động về mục đích, ý nghĩa khi xây dựng NTM nâng cao.

Tuyệt đối không lơ là, chủ quan, tự thỏa mãn. Xác định xây dựng NTM phải tiến hành liên tục, bền vững, phát huy cao sự chủ động, sáng tạo của mỗi người dân; tích cực hưởng ứng và tham gia thực hiện, tránh tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào sự đầu tư của Nhà nước.

Các địa phương cần thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở; phát huy tối đa mọi nguồn lực, nhất là nguồn lực trong Nhân dân để tạo tiền đề phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao chất lượng giáo dục, y tế và chăm sóc sức khỏe người dân.

Đồng thời đẩy mạnh thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM và đô thị văn minh”; nâng cao hiệu quả sử dụng các thiết chế văn hóa cơ sở đáp ứng nhu cầu hoạt động văn hóa của người dân; đảm bảo chất lượng môi trường nông thôn, cảnh quan sáng - xanh - sạch - đẹp, trật tự an toàn xã hội được giữ vững…

“Các cấp, các ngành của Duy Xuyên đang vào cuộc với quyết tâm rất cao, phấn đấu đến cuối năm 2023, cả 11 xã của huyện đảm bảo đạt chuẩn NTM theo bộ tiêu chí mới”, ông Cảnh cho biết.Huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam đã được công nhận huyện đạt chuẩn NTM năm 2020, thế nhưng cho đến nay nhiều tiêu chí rất khó khăn để có thể duy trì và nâng cao.