Hiện nay, số lượng sản phẩm OCOP ở vùng ĐBSCL đứng thứ 2 cả nước (sau Hà Nội). Sau khi được chứng nhận OCOP, các sản phẩm đã nâng cao chất lượng, giá trị, góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
Tuy nhiên, các doanh nghiệp, chủ thể sản phẩm OCOP, cần triển khai các giải pháp để mở rộng đường tiêu thụ và đưa sản phẩm gần hơn với người tiêu dùng.
Đứng thứ 2 cả nước về sản phẩm OCOP
Theo thông tin từ Văn phòng Điều phối nông thôn mới Trung ương, năm 2022, khu vực ĐBSCL đứng thứ 3 cả nước, chiếm 17% tổng số sản phẩm OCOP thì đến năm 2024 khu vực này đã vươn lên đứng thứ 2, chiếm tỷ lệ 21% sản phẩm của cả nước. Chất lượng mẫu mã, bao bì đẹp, chủ thể OCOP tự tin, trưởng thành hơn. Hiện, khu vực ĐBSCL có hơn 3.000 sản phẩm OCOP, đảm bảo mẫu mã, chất lượng, ngày càng mở rộng kênh phân phối.
Sản phẩm nước mắm Thanh Quốc được công nhận sản phẩm OCOP cấp quốc gia trưng bày, quảng bá tại hội chợ thương mại tiêu dùng trên địa bàn TP. Rạch Giá (Kiên Giang). Ảnh: Baokiengiang.vn.
Nhìn tổng thể, sản phẩm OCOP vùng ĐBSCL từng bước có sự khởi sắc, thay đổi tích cực, có mẫu mã, bao bì đa dạng, đáp ứng các tiêu chuẩn, quy chuẩn chất lượng, an toàn thực phẩm, phù hợp yêu cầu của thị trường. Các chủ thể OCOP đã có những bước chuyển mình, tự tin, chủ động hơn trong mở rộng hoạt động sản xuất, kinh doanh, phát triển kênh phân phối.
Ông Ngô Trường Sơn, Chánh Văn phòng Điều phối nông thôn mới Trung ương cho biết, thời gian qua, các bộ, ngành Trung ương, các địa phương triển khai nhiều diễn đàn, hội chợ, hoạt động kết nối, nhằm hỗ trợ các chủ thể OCOP đẩy mạnh quảng bá, xúc tiến thương mại và mở rộng thị trường. Diễn đàn kết nối sản phẩm OCOP vùng Đồng bằng sông Cửu Long trong 3 năm tổ chức đã có nhiều hoạt động xúc tiến thương mại, giúp các chủ thể OCOP tiếp cận tốt hơn, có sự trải nghiệm và kết nối để đẩy mạnh kênh phân phối, góp phần thúc đẩy hoạt động thương mại sản phẩm OCOP.
Sản phẩm OCOP đã khai thác và phát huy được giá trị sản, văn hoá và giá trị truyền thống của các địa phương. Các sản phẩm đã đáp ứng các tiêu chuẩn, quy chuẩn chất lượng an toàn thực phẩm, có mẫu mã, bao bì đa dạng, thân thiện với môi trường, phù hợp yêu cầu của thị trường. Bên cạnh đó, Chương trình OCOP đã góp phần thay đổi về tổ chức sản xuất ở khu vực nông thôn theo hướng liên kết chuỗi giá trị khơi dậy tiềm năng đất đai, sản vật lợi thế so sánh, góp phần tạo thêm việc làm, thúc đẩy hướng đi và phát triển kinh tế ở những vùng đặc biệt khó khăn và nhóm yếu thế”, ông Ngô Trường Sơn cho biết.
Đến năm 2024, khu vực ĐBSCL đứng thứ 2 về số lượng sản phẩm OCOP.
Ông Giang Thanh Khoa, Phó chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang cho biết, Kiên Giang hiện có 269 sản phẩm đạt từ 3 sao trở lên với 138 chủ thể tham gia, trong đó có 6 sản phẩm OCOP 5 sao. Thời gian qua, UBND tỉnh thường xuyên hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm nông thôn tiêu biểu. Trong đó, có 999 sản phẩm được đưa lên sàn với lượng giao dịch lớn, ký kết nhiều biên bản hợp tác với doanh nghiệp, siêu thị. Chương trình OCOP đã giúp nâng cao giá trị sản phẩm, bảo tồn những giá trị văn hóa, đồng thời giúp xác lập vị thế sản phẩm đặc trưng của địa phương.
Đưa sản phẩm vào hệ thống siêu thị
Ông Ngô Trường Sơn cho rằng, sản phẩm OCOP nói chung và vùng ĐBSCL nói riêng vẫn tồn tại những hạn chế nhất định, như: Chưa tập trung xứng đáng sự quan tâm đến các sản phẩm đặc sắc chủ lực của vùng như thủy sản; quy mô sản xuất nhỏ, năng lực sản xuất hạn chế, tính liên kết yếu; một số sản phẩm bao bì, nhãn mác có tiến bộ nhưng còn đơn giản, đóng gói bao bì chưa bắt kịp xu thế của người tiêu dùng, tư duy về xây dựng thương hiệu còn hạn chế...
Do đó, Chánh Văn phòng Điều phối nông thôn mới Trung ương mong muốn, các chủ thể OCOP cần phải tiếp tục nỗ lực, chuyển đổi về tiếp cận, tư duy trong sản xuất và thương mại, tiếp tục nâng cao chất lượng và năng lực để tiếp cận tốt hơn vào thị trường.
Ông Tạ Minh Sơn, Giám đốc Siêu thị Tứ Sơn (An Giang) chia sẻ, phát triển sản phẩm OCOP là hướng đi đúng của địa phương. Tuy nhiên, sản phẩm OCOP của một số doanh nghiệp, chủ thể chưa quan tâm hình thức bao bì và chưa chú trọng gắn địa lý vùng (có thể là hình ảnh, màu sắc đặc trưng của tỉnh) lên sản phẩm. Việc chủ thể OCOP lấy hình ảnh, màu sắc đặc trưng của tỉnh mình in trên sản phẩm sẽ tạo điểm nhấn địa lý vùng và cần quan tâm chất lượng, có chứng từ pháp lý rõ ràng và đặc biệt xem xét giá cả hợp lý để người tiêu dùng yên tâm chọn mua.
Tại Hội nghị Kết nối sản phẩm OCOP vùng Đồng bằng sông Cửu Long với các hệ thống thương mại năm 2024, diễn ra mới đây tại Kiên Giang, đại diện các hợp tác xã, chủ thể sản phẩm OCOP đến từ Kiên Giang, Đồng Tháp, Cà Mau… giới thiệu các sản phẩm đặc trưng của địa phương đồng thời mong muốn được kết nối với các đơn vị doanh nghiệp thu mua, đặc biệt là đưa sản phẩm vào bày bán tại các hệ thống siêu thị lớn.
Ấn tượng về sự đa dạng và chất lượng các sản phẩm OCOP vùng ĐBSCL, đại diện hệ thống các siêu thị, doanh nghiệp thu mua hàng hóa mong muốn thời gian tới các chủ thể kinh doanh OCOP cần kiểm soát chặt chẽ hơn nữa quy trình nuôi trồng, đảm bảo sạch từ nông trại đến bàn ăn. Với các sản phẩm OCOP chất lượng, doanh nghiệp thu mua cam kết hỗ trợ kệ hàng riêng tại siêu thị cho địa phương, đồng thời đưa sản phẩm xuất khẩu sang các thị trường khó tính như: Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc…
Ông Phạm Văn Nhớ, Giám đốc Hợp tác xã tôm khô Thanh Thanh (ở Vĩnh Thuận, Kiên Giang), thông tin, Vĩnh Thuận hiện có hơn 30.000ha nuôi thủy sản , sản lượng tôm 40.000 tấn/năm. Tôm càng xanh có thời điểm giảm còn 70.000 đồng/kg. Nông dân bị lỗ nhiều, đầu ra cũng khó khăn. Chúng tôi chuẩn bị khoảng 50 tấn tôm khô để cung ra thị trường Tết sắp đến. Chúng tôi hiện cần đầu ra sản phẩm khoảng 40% nữa để có thể vừa hỗ trợ nông dân nuôi tôm, vừa phát triển sản phẩm đặc trưng địa phương.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Trần Thanh Nam mong muốn, doanh nghiệp cùng tham gia với địa phương, Bộ Nông nghiệp và PTNT thành lập Hiệp hội OCOP quốc gia để lựa chọn những sản phẩm OCOP từ 4 sao, 5 sao để từng bước đưa các sản phẩm OCOP ra thị trường quốc tế.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Trần Thanh Nam chia sẻ, nhu cầu về nông sản chất lượng của thị trường trong và ngoài nước rất lớn. Lấy ví dụ về thành công của Lễ hội trái cây Việt Nam được tổ chức tại Trung Quốc, vấn đề là cần tăng cường việc kết nối, phối hợp giữa các bên, nhất là vai trò hiệp hội, doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhà nước. Đồng thời, chủ thể phát triển sản phẩm OCOP cần tăng cường quảng bá thương hiệu, tiếp cận thị trường, chú trọng nâng cao chất lượng sản phẩm không ngừng.
Sản phẩm OCOP địa phương mang tính chất đặc sản vùng miền nông thôn. Biết khơi dậy, sử dụng thì chúng ta sẽ tạo ra giá trị sản phẩm OCOP. Địa phương cần tổ chức lại sản xuất để tạo ra sản phẩm, phát triển. Đặc biệt, doanh nghiệp, chủ thể OCOP tập hợp lại thành lực lượng, phát huy sức mạnh tập thể để tháo gỡ khó khăn, mở rộng thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước. Sản phẩm OCOP phải gắn liền với phát triển du lịch địa phương, ông Nam nhấn mạnh.
Thứ trưởng Nam mong muốn, các siêu thị, các doanh nghiệp, tập đoàn bán lẻ sẽ tiếp tục đồng hành cùng Bộ Nông nghiệp và PTNT xây dựng một chuỗi giá trị sản xuất sản phẩm OCOP; doanh nghiệp sẽ cùng tham gia với địa phương, Bộ Nông nghiệp và PTNT thành lập Hiệp hội OCOP quốc gia, đơn vị đại diện để lựa chọn những sản phẩm OCOP từ 4 sao, 5 sao để từng bước đưa các sản phẩm OCOP ra thị trường quốc tế.
Bộ Nông nghiệp và PTNT thời gian qua đi nhiều nước như Mỹ, Trung Quốc, Nhật… để tháo gỡ khó khăn, mở rộng đường tiêu thụ, xuất khẩu sản phẩm OCOP, nông sản địa phương ra nước ngoài. Địa phương cần tăng cường nhận thức của người tiêu dùng với sản phẩm OCOP để có thể phát triển bền vững, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, ông Nam nhấn mạnh.
Tổng hợp từ nguồn: SGGP; Baokiengiang.vn; VOV.vn; Tuoitre.vn.