Từ ngày 01/8/2024, Luật Đất đai 2024 chính thức có hiệu lực, trong đó có nhiều nội dung liên quan đến việc sử dụng, quản lý đất nông nghiệp.
Các điều khoản quy định, nếu đất nông nghiệp sử dụng đa mục đích sẽ không phải chuyển đổi và đất nông nghiệp không được cấp sổ đỏ được sử dụng vào mục đích công ích nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện của Luật quy định.
Sử dụng đất nông nghiệp đa mục đích không cần chuyển đổi
Luật Đất đai năm 2024 được đánh giá là có nhiều điểm đổi mới, phù hợp với sự phát triển kinh tế, xã hội, đồng thời cũng tạo nhiều điều kiện thuận lợi cho việc đầu tư vào sản xuất nông nghiệp.
Theo Luật sư Nguyễn Văn Thắng, Trưởng Văn phòng Luật sư Hải Chi, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội, Luật Đất đai 2024 có nhiều điều luật tạo điều kiện cho việc sử dụng và quản lý đất đai, nguồn tài nguyên vô cùng quý báu của quốc gia một cách hiệu quả, đồng thời cũng tạo cho người sử dụng đất có điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế, nhất là đối với những doanh nghiệp, HTX và cá nhân đầu tư vào sản xuất nông nghiệp. Trong đó, có nội dung sử dụng đất nông nghiệp đa mục đích không cần chuyển đổi.
Luật sư Nguyễn Văn Thắng, Trưởng VP Luật sư Hải Chi, Đoàn LS TP Hà Nội.
“Đất nông nghiệp được sử dụng kết hợp với mục đích thương mại, dịch vụ, chăn nuôi, trồng cây dược liệu nhưng không quá 50%, và lập phương án sử dụng đất phải được phê duyệt thì không cần phải chuyển đổi”, Luật sư Nguyễn Văn Thắng nói.
Theo Luật sư Thắng, căn cứ điểm a, khoản 1, Điều 218, Luật Đất đai 2024 thì đất nông nghiệp được sử dụng kết hợp với mục đích thương mại, dịch vụ, chăn nuôi, trồng cây dược liệu thì không cần chuyển đổi. Đồng thời, việc sử dụng đất nông nghiệp kết hợp đa mục đích phải đáp ứng các yêu cầu sau đây:
Không làm thay đổi loại đất theo phân loại đất quy định tại khoản 2 và khoản 3, Điều 9 và đã được xác định tại các loại giấy tờ quy định tại Điều 10, Luật Đất đai 2024; Không làm mất đi điều kiện cần thiết để trở lại sử dụng đất vào mục đích chính; Không ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh; Hạn chế ảnh hưởng đến bảo tồn hệ sinh thái tự nhiên, đa dạng sinh học, cảnh quan môi trường; Không làm ảnh hưởng đến việc sử dụng đất của các thửa đất liền kề; Thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính theo quy định; Tuân thủ pháp luật có liên quan.
Theo Luật sư Nguyễn Văn Thắng, phạm vi, điều kiện sử dụng đất nông nghiệp đa mục đích được căn cứ theo khoản 2, Điều 99, Nghị định 102/2024/NĐ-CP của Chính phủ, phạm vi, điều kiện sử dụng đất kết hợp đa mục đích được quy định như sau: Sử dụng đất vào mục đích kết hợp không thuộc trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất quy định tại Điều 121, Luật Đất đai 2024; Diện tích đất sử dụng vào mục đích kết hợp không quá 50% diện tích đất sử dụng vào mục đích chính; Công trình xây dựng trên đất nông nghiệp để sử dụng đất kết hợp đa mục đích phải có quy mô, tính chất phù hợp, dễ dàng tháo dỡ.
Diện tích đất xây dựng công trình để sử dụng vào mục đích kết hợp trên đất trồng lúa, đất lâm nghiệp thực hiện theo quy định của Nghị định quy định chi tiết về đất trồng lúa và pháp luật về lâm nghiệp. Đất có mặt nước không được san lấp làm thay đổi dòng chảy, diện tích bề mặt nước, chiều sâu tầng nước; Việc xây dựng, cải tạo công trình để sử dụng vào mục đích kết hợp phải phù hợp với quy định của pháp luật về xây dựng và pháp luật khác có liên quan; Thời gian sử dụng đất vào mục đích kết hợp không vượt quá thời hạn sử dụng đất còn lại của mục đích chính.
Trường hợp đất nông nghiệp không được cấp sổ đỏ
Luật sư Nguyễn Văn Thắng cho biết thêm, Luật Đất đai 2024 quy định một số trường hợp đất nông nghiệp không được cấp sổ đỏ.
Điểm a, khoản 1, Điều 151, Luật Đất đai 2024 quy định, người sử dụng đất không được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất (Sổ đỏ) đối với đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích theo quy định tại Điều 179 Luật Đất đai 2024. Cụ thể: Quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích đã được lập theo quy định của pháp luật về đất đai qua các thời kỳ thì tiếp tục được sử dụng để phục vụ cho các nhu cầu công ích của địa phương.
Quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích của xã, phường, thị trấn để sử dụng vào các mục đích sau đây: Xây dựng các công trình văn hóa, thể dục thể thao, vui chơi, giải trí công cộng, y tế, giáo dục, chợ, nghĩa trang và các công trình công cộng khác do UBND cấp xã đầu tư, quản lý, sử dụng; xây dựng nhà tình nghĩa, nhà tình thương, nhà đại đoàn kết; Bồi thường cho người có đất thu hồi khi xây dựng các công trình quy định tại điểm vừa nêu.
Đối với diện tích đất chưa sử dụng vào các mục đích quy định nêu trên thì UBND cấp xã cho cá nhân tại địa phương thuê để sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản theo hình thức đấu giá. Thời hạn sử dụng đất đối với mỗi lần thuê không quá 10 năm.
Luật Đất đai 2024 có nhiều điều khoản thuận lợi cho các HTX.
Quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích của xã, phường, thị trấn do UBND cấp xã nơi có đất quản lý, sử dụng theo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
Như vậy, từ ngày 01/8/2024, đất nông nghiệp được sử dụng vào mục đích công ích theo các quy định nêu trên thì không được cấp Sổ đỏ.
Đánh giá về Luật Đất đai lần này, Giám đốc HTX Dịch vụ Nông nghiệp Đông Cao (Mê Linh – Hà Nội) - Đàm Văn Đua cho rằng, có nhiều điều khoản thuận lợi cho các HTX sản xuất nông nghiệp như chúng tôi, trong đó có điều khoản không cần chuyển đổi, nếu sử dụng đất đa mục đích. Điều này tạo thuận lợi cho các HTX sản xuất nông nghiệp trong việc chuyển đổi để sử dụng đất một cách hiệu quả nhất.
Hà Nội: Tách thửa đất trồng cây hàng năm tối thiểu 300m2 tại phường, thị trấn và 500m2 tại các xã UBND TP Hà Nội vừa ban hành quyết định số 61 quy định các nội dung quan trọng liên quan đến quản lý và sử dụng đất đai trên địa bàn thành phố. Theo quy định này, tách thửa đất ở, tại các phường, thị trấn, thửa đất phải có chiều dài và chiều rộng từ 4m trở lên, diện tích tối thiểu là 50m2, tăng 20m2 so với quy định hiện hành. Theo đó, tách thửa đất ở, tại các phường, thị trấn, diện tích nằm ngoài đường giao thông, công trình hạ tầng kỹ thuật, không gian công cộng, thửa đất sau khi tách không nhỏ hơn 50m2, chiều dài trên 4m và chiều rộng giáp đường giao thông từ 4m trở lên. Với các xã vùng đồng bằng, diện tích sau tách thửa tối thiểu là 80m2, các xã vùng trung du 100m2, còn các xã miền núi tối thiểu 150m2. Với đất phi nông nghiệp, quy định áp dụng cho các thửa đất không thuộc trường hợp được Nhà nước giao hoặc cho thuê để thực hiện dự án. Tại phường, thị trấn, đất thương mại dịch vụ phải có chiều rộng giáp đường giao thông từ 10m trở lên, diện tích tối thiểu 400m2. Với các loại đất phi nông nghiệp khác, thửa đất phải có chiều rộng trên 20m, diện tích tối thiểu 1.000m2. Với đất nông nghiệp, diện tích tối thiểu với đất trồng cây hàng năm là 300m2 tại phường, thị trấn và 500m2 tại các xã; đất trồng cây lâu năm và đất nuôi trồng thủy sản lần lượt là 500m2 tại phường, thị trấn và 1.000m2 tại các xã. Đất rừng sản xuất được tách thửa nếu diện tích không dưới 5.000m2. |