Phát hiện Linga-Yoni liền khối thế kỷ IX lớn nhất Việt Nam
Các chuyên gia Ấn Độ và Việt Nam đã phát hiện một đài thờ sa thạch với Linga-Yoni liền khối còn khá nguyên vẹn, lớn nhất tại khu đền tháp Mỹ Sơn cũng như trong điêu khắc Chămpa.
Ngày 28/5, Ban Quản lý Di sản Văn hóa Mỹ Sơn cho biết, trong quá trình khai quật và phát lộ tại đền A10, các chuyên gia Ấn Độ và Việt Nam đã phát hiện một đài thờ sa thạch với Linga-Yoni liền khối còn khá nguyên vẹn, có kích thước 2,24m x 1m68. Theo ông Jalihal Ranganath - Trưởng nhóm công tác bảo tồn, đây là một bộ Linga Yoni liền khối lớn nhất tại khu đền tháp Mỹ Sơn cũng như trong điêu khắc Chămpa.
Theo ông Phan Hộ, Giám đốc Ban Quản lý Di sản Văn hóa Mỹ Sơn, với việc phát hiện này, chúng ta đã có một đài thờ hoàn chỉnh thuộc đền A10. Việc phát hiện và phục hồi lại vị trí nguyên gốc cho đài thờ và 04 trụ đá thuộc ngôi đền này đã làm rõ chức năng của ngôi đền là nơi thờ thần Shiva qua biểu tượng Linga-Yoni và đã trả lại không gian thờ tự như xưa.
Việc khai quật và phát lộ tại đền A10 để phục vụ cho công tác trùng tu đã mang lại kết quả lớn. Rất nhiều hiện vật đã được phát hiện, nhất là đài thờ và 04 trụ đá thuộc ngôi đền này. Đặc biệt là đài thờ A10 đã được các chuyên gia nghiên cứu sắp xếp từ hơn 20 mảnh vỡ để trở thành một đài thờ hoàn chỉnh nhất tại di tích Mỹ Sơn. Với Linga-Yoni to lớn, liền khối và chân đài thờ được trang trí hoa văn, vòm cửa và các đạo sư thuộc phong cách Đồng Dương thế kỷ IX, đài thờ mang giá trị rất cao về văn hóa và điêu khắc nghệ thuật.
Ngôi đền A10 được xây dựng vào thế kỷ IX dưới triều vua Indravarman II, vị vua xây dựng phật viện Đồng Dương nổi tiếng vào năm 875 SCN. Cùng với đền B4, đền A10 là một trong hai ngôi đền tiêu biểu mang phong cách Đồng Dương tại thung lũng Mỹ Sơn. Được khai quật vào năm 1903 và 1904, khi đó tường phía Nam giáp với A1 còn khá cao, tuy nhiên sau khi bị lãng quên và chiến tranh tại Việt Nam trong năm 1969 và 1972, công trình này đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Từ kết quả khai quật tại di tích Mỹ Sơn của các chuyên gia Pháp (EFEO) trong các năm 1903-1904 cho thấy, hầu hết trong lòng các đền thờ đã bị xáo trộn do các cuộc săn lùng báu vật trước khi các chuyên gia Pháp tiếp cận Mỹ Sơn. Tương tự, đền A10 cũng đã bị xáo trộn trong lòng hố thiêng, sự xáo trộn này đã làm đài thờ A10 sập xuống dưới đáy hố.
Với kỹ thuật hạn chế trong giai đoạn khai quật 1903 không thể nâng Linga-Yoni to lớn này lên khỏi hố thiêng, đồng thời khi tiến hành vệ sinh và khai quật dưới lòng hố các mảnh đá chèn Linga-Yoni rất chặt nên việc nâng những khối đá còn lại của đài thờ dưới lòng hố lên là điều không thể lúc bấy giờ.
Theo nhà nghiên cứu Trần Kỳ Phương, đài thờ đền A10 và A1 ảnh hưởng từ đài thờ Mỹ Sơn E1, nhưng với cách trang trí đơn giản hơn do quá trình thay đổi về kiến trúc đền trong giai đoạn thế kỷ 8 đến nữa sau thế kỷ 9 SCN, từ kiến trúc đền ‘mở’ chuyển sang kiến trúc đền "đóng".
Đây là năm thứ 4 trong chương trình hợp tác bảo tồn giữa Việt Nam và Ấn độ tại Khu đền tháp Mỹ Sơn. Trong năm này, qua gần 05 tháng làm việc miệt mài của các chuyên gia Ấn độ và Việt Nam cùng với 100 công nhân lành nghề, đến nay, đền A10, A11 và A8 và tường bao sắp hoàn thành. Các ngôi đền còn lại thuộc nhóm A sẽ tiếp tục được trùng tu trong năm 2021.
Ngày 19/4, UBND tỉnh Nghệ An tổ chức sơ kết 1 năm triển khai chương trình vận động, hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà cho người nghèo, người có khó khăn về nhà ở giai đoạn 2023-2025 (Chương trình 1838).
Với 28 lần hiến máu nhân đạo, trình dược viên Từ Thị Tuyên (SN 1989), xã Thạch Thắng, Thạch Hà (Hà Tĩnh) đã trở thành tấm gương sáng trong các hoạt động an sinh xã hội, tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng…
Với tinh thần tương thân tương ái, vừa qua, Đoàn Thanh niên Ngân hàng TMCP Đại Chúng
Việt Nam (PVcomBank) đã tổ chức chương trình từ thiện “Xuân tình nguyện 2024” để thăm
hỏi, động viên và trao quà đến các em học sinh nghèo, các hộ gia đình có hoàn cảnh khó
khăn tại xã Nậm Chảy, huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai. Đây là hoạt động hưởng ứng
tinh thần Tháng Thanh niên và Năm Thanh niên tình nguyện của tuổi trẻ PVcomBank.
Ngày 26/4, tại Làng tái định cư Tu Thó, xã Tê Xăng, huyện Tu Mơ Rông (Kon Tum), UBND huyện Tu Mơ Rông tổ chức Hội thi ẩm thực dược liệu quốc tế và công bố xác lập kỷ lục Việt Nam về 120 món ăn chế biến từ sâm dây.
Cách đây 70 năm, cuộc kháng chiến chống Pháp của dân tộc ta kết thúc thắng lợi bằng chiến thắng Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”, trở thành mốc son chói lọi bằng vàng tạc vào lịch sử dân tộc.
Tối 21/4, tại quảng trường Hồ Tùng Mậu (Khu du lịch Thiên Cầm, Cẩm Xuyên), UBND tỉnh Hà Tĩnh long trọng tổ chức khai mạc Lễ hội Du lịch biển năm 2024 với chủ đề “Hà Tĩnh – Thanh âm ngày nắng mới”.
Sáng 23/4, thông tin từ Đồn Biên phòng Bình Thạnh, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Ngãi cho biết, một ngư dân hành nghề câu trên vùng biển Trường Sa đã bị mất tích trong đêm 21, rạng sáng 22/4.
Bí thư Tỉnh ủy Thừa Thiên - Huế Lê Trường Lưu yêu cầu các địa phương, các ngành, chủ rừng tiếp tục tập trung cao độ thực hiện các giải pháp phòng chống cháy rừng trước dự báo tình hình thời tiết nắng nóng, khô hạn sẽ tiếp tục kéo dài trong nhiều ngày tới, nguy cơ cháy rừng và cháy lớn rất dễ xảy ra.