Kinh tế nông thôn
Kinh tế nông thôn
Thứ bảy, ngày 12 tháng 10 năm 2024  
Thứ bảy, ngày 6 tháng 7 năm 2024 | 11:30

Cần đánh giá tác động nhiều mặt khi áp thuế GTGT 5% đối với phân bón

Bàn về dự án Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi) tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV, nhiều đại biểu không tán thành việc áp 5% thuế VAT đối với mặt hàng phân bón như dự thảo.

Đứng ở góc độ lợi ích của doanh nghiệp, chính sách của Nhà nước cần hỗ trợ để doanh nghiệp và sản phẩm trong nước cạnh tranh bình đẳng trên sân nhà với nhà sản xuất và hàng ngoại nhập.

Tuy nhiên, có nhiều cách để hỗ trợ, không nhất thiết phải hy sinh lợi ích của hàng chục triệu hộ nông dân, của ngành nông nghiệp, của khu vực nông thôn để hỗ trợ doanh nghiệp. Ngay trong chính sách thuế VAT, nếu đưa các mặt hàng trên vào đối tượng chịu thuế suất 0%, doanh nghiệp sẽ được hoàn đầu vào mà không gây thiệt hại cho nông dân. 

Giúp sản phẩm phân bón trong nước tăng khả năng cạnh tranh

Trước khi trình dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi) lên Quốc hội, theo chuyên gia, doanh nghiệp, việc Bộ Tài chính đề xuất áp thuế VAT đầu vào 5% đối với mặt hàng phân bón, giúp sản phẩm phân bón trong nước có khả năng cạnh tranh hơn so với sản phẩm nhập khẩu.

Cân nhắc việc áp thuế VAT 5% với phân bón và vật tư nông nghiệp.

Theo dự thảo Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi) được Bộ Tài chính lấy ý kiến đóng góp rộng rãi, phân bón không thuộc đối tượng chịu thuế VAT 5%.

Hiện, doanh nghiệp phân bón trong nước không được kê khai, khấu trừ các chi phí VAT đã bỏ ra trong quá trình sản xuất (VAT đầu vào), gồm đầu tư, mua sắm tài sản cố định, do phân bón thuộc đối tượng không chịu thuế này. Chi phí này sau đó tính vào giá thành sản xuất, khiến giá bán tăng và lợi nhuận giảm.

Ông Phùng Hà, Phó Chủ tịch Hiệp hội Phân bón Việt Nam, cho rằng, các doanh nghiệp sản xuất nhận được 5% đầu vào của nguyên liệu sẽ tìm cách giảm giá thành sản xuất. Bên cạnh đó, sự cạnh tranh giữa doanh nghiệp sản xuất trong nước và doanh nghiệp nhập khẩu sẽ giảm. Đáng nói hơn, khi được khấu trừ 5%, doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư công nghệ mới, sản phẩm mới.

Theo Tổng cục Hải quan, năm 2023, Việt Nam nhập khẩu 3,9 triệu tấn phân bón các loại, kim ngạch hơn 1,33 tỷ USD, bình quân 7,8 triệu đồng/tấn; trong đó nhập từ Trung Quốc hơn 1,8 triệu tấn, kim ngạch hơn 600 triệu USD, giá bình quân khoảng 7,6 triệu đồng/tấn.

Hiện, số doanh nghiệp phân bón chịu ảnh hưởng không được giảm thuế rất lớn, trong đó mỗi năm  số tiền các đơn vị sản xuất phân bón thuộc Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) không được hoàn thuế lên tới hơn 6.000 tỷ đồng từ năm 2015 đến nay.

Công ty Cổ phần Phân bón Dầu khí Cà Mau mỗi năm không được khấu trừ gần 350 tỷ đồng tiền thuế; Tổng Công ty Phân bón và Hóa chất Dầu khí - CTCP không được khấu trừ hơn 3.000 tỷ đồng...

Chưa nên áp thuế 5% đối với mặt hàng phân bón

Tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV, trong phiên thảo luận ở hội trường về dự án Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Danh Tú (Kiên Giang) kiến nghị, cần đánh giá kỹ đối với việc chuyển đổi phân bón sang đối tượng chịu thuế suất 5%. Bởi dự thảo Luật lần này đã chuyển phân bón từ đối tượng không chịu thuế sang đối tượng chịu thuế suất 5%. 

Đại biểu Nguyễn Danh Tú kiến nghị: Cân nhắc, nghiên cứu kỹ việc chuyển phân bón sang đối tượng chịu thuế suất 5%.

Theo cơ quan soạn thảo, các doanh nghiệp sản xuất phân bón không được kê khai, khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào của hàng hóa, dịch vụ phục vụ sản xuất phân bón mà phải tính vào chi phí sản phẩm khiến giá thành sản phẩm tăng, lợi nhuận giảm, bất lợi cho việc cạnh tranh với phân bón nhập khẩu.

Từ đó, đại biểu Tú đề nghị cần tiếp tục cân nhắc, nghiên cứu kỹ việc chuyển phân bón sang đối tượng chịu thuế suất 5%. Vì phân bón là một trong những hàng hóa đầu vào quan trọng của sản xuất nông nghiệp, là hàng hóa sử dụng thiết yếu, ảnh hưởng lớn đến phát triển kinh tế - xã hội, sản xuất kinh doanh và đời sống người dân, đặc biệt là người nông dân sẽ chịu tác động lớn bởi quy định này.

Đồng quan điểm, đại biểu Tô Ái Vang (Sóc Trăng) cho rằng, nên xem xét sửa đổi Luật theo hướng phân bón thuộc đối tượng chịu thuế suất giá trị gia tăng 0%.

Đại biểu cho biết, qua các kỳ tiếp xúc cử tri, các đại biểu đều tiếp nhận tâm tư, nguyện vọng và kiến nghị của cử tri liên quan đến chi phi đầu tư cho mỗi kỳ canh tác gồm giá phân bón, giá thuốc bảo vệ thực vật, giá xăng dầu, giá thuê nhân công, vận chuyển tăng nhiều lần. Sự mâu thuẫn giữa giá nông sản và giá phân bón kéo dài thời gian qua vẫn luôn là vấn đề nóng của nông nghiệp Việt Nam.

Do đó, đại biểu Vang kiến nghị Quốc hội xem xét sửa đổi Luật Thuế giá trị gia tăng theo hướng phân bón thuộc đối tượng chịu thuế suất giá trị gia tăng 0%. Nếu Luật vẫn giữ 5% đối với mặt hàng phân bón thì nông dân phải bỏ ra khoảng 6.000 tỷ đồng. Còn nếu dự thảo Luật áp dụng thuế giá trị gia tăng 0% đối với mặt hàng phân bón thì khoảng 2.000 tỷ đồng thay vì được bổ sung vào nguồn thu ngân sách Nhà nước thì nguồn này sẽ hỗ trợ lại cho doanh nghiệp và nông dân. Như vậy, nông dân sẽ được giảm đáng kể chi phí đầu vào.

“Nếu dự thảo Luật đưa mặt hàng phân bón là đối tượng chịu mức thuế suất 5% như dự kiến thì tăng áp lực cho nông dân trong điều kiện ngành nông nghiệp chịu nhiều tổn thương nhất”, đại biểu Tô Ái Vang bày tỏ.

Đại biểu Khang Thị Mào (Yên Bái) phân tích: Chúng ta cân nhắc việc áp dụng mức thuế suất 5% đối với phân bón bởi bản chất thuế giá trị là thuế gián thu có tính trung lập, tính kinh tế cao thể hiện ở hai khía cạnh: thuế giá trị gia tăng không chịu ảnh hưởng bởi kết quả kinh doanh của người nộp thuế, do vậy, thuế giá trị gia tăng không phải là yếu tố của chi phí sản xuất, đơn thuần là khoản thu được cộng thêm vào giá bán của người cung cấp dịch vụ; thuế giá trị gia tăng không bị ảnh hưởng bởi quá trình tổ chức và phân chia quá trình sản xuất kinh doanh.

Cần đánh giá lại tác động chính sách để thống nhất khi ban hành

Ngược với các quan điểm trên, đại biểu Nguyễn Duy Thanh (Cà Mau) lại tán thành việc áp 5% thuế VAT đối với mặt hàng phân bón.

Đại biểu Thanh nêu, việc đưa mặt hàng phân bón trở thành đối tượng chịu thuế là hoàn toàn phù hợp, giúp cho doanh nghiệp được khấu trừ đầu vào, tạo sự bình đẳng với phân bón nhập khẩu, qua đó giúp cho doanh nghiệp giảm giá bán cho nông dân, tăng thu nhập cho ngân sách Nhà nước. Đại biểu cũng cho biết, hầu hết các nước trên thế giới đều coi phân bón là đối tượng chịu thuế như Nga, Trung Quốc, Thái Lan,...

Phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề các đại biểu Quốc hội nêu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết: Thuế VAT có phạm vi điều tiết rất rộng và đánh vào hầu hết các loại hàng hóa và dịch vụ nên sẽ liên quan đến lợi ích của nhiều nhà sản xuất, kinh doanh. Vì vậy, quy định trong dự thảo cần làm thế nào để đảm bảo cho sản xuất phát triển, thương mại phát triển, từ đó quy định thống nhất theo đúng Chiến lược thuế theo nghị quyết của Đảng, nên ban soạn thảo nghiên cứu hết sức chặt chẽ và đánh giá tác động của từng vấn đề liên quan đến chính sách thuế VAT, bao quát được các nguồn thu, phù hợp với thông lệ quốc tế.

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, theo chiến lược, đến năm 2030 phải huy động vào ngân sách 16-17% GDP, trong đó thuế và phí là 14-15% GDP, tỷ lệ thu nội địa phải đạt được 86- 87%. Qua ý kiến của các đại biểu Quốc hội, cơ quan soạn thảo xin tiếp thu, lắng nghe ý kiến và đánh giá lại tác động của từng gói chính sách, những vấn đề đang còn tranh luận...

 

V.Nhi
Ý kiến bạn đọc
Top