Ngành gỗ cần tập trung thực hiện mục tiêu dài hạn

Các DN ngành gỗ đã và đang kiện toàn bộ máy, tìm mọi cách để tiết giảm chi phí sản xuất.

Đơn hàng đã trở lại

Kết thúc tháng 1/2024, theo thống kê của Bộ Công thương, xuất khẩu gỗ cả nước đạt 1,5 tỷ đô la Mỹ, tăng 72,5% so cùng kỳ năm 2023. Đối với các DN xuất khẩu gỗ, đây là một tín hiệu tích cực, cho thấy thị trường đang hồi phục trở lại. Tại Bình Dương, theo số liệu sơ bộ của Sở Công thương, kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm từ gỗ ước đạt 447 triệu đô la Mỹ, chiếm tỷ trọng 18,5% tổng kim ngạch xuất khẩu của tỉnh. Theo đánh giá của các DN ngành gỗ, đây là kết quả tích cực trong điều kiện cực kỳ khó khăn do ảnh hưởng bởi xung đột địa chính trị, khiến chuỗi cung ứng hàng hóa bị gián đoạn. Tuy vậy, so với thời điểm trước, xuất khẩu gỗ giờ đã khác, không còn đơn hàng ký theo năm mà DN làm theo mẫu, giao ngắn hạn và quan trọng là phải chủ động tìm kiếm khách hàng.

Chỉ ra thêm về vấn đề này, bà Dương Tú Trinh, Giám đốc Nhà máy Chế biến Gỗ Thượng Nguyên (TP.Tân Uyên) cho biết, gần đây dấu hiệu lạm phát ở Mỹ, thị trường nhập khẩu đồ gỗ lớn nhất của Việt Nam đã bớt gay gắt hơn. Thêm vào đó, hàng tồn kho ở nước này được tích lũy trước đại dịch tới nay đã bán gần hết và họ sẽ quay vòng để đặt hàng trở lại trong năm 2024, đặc biệt là quý III năm nay. Tại Công ty TNHH Gỗ Đức Thiện (TP.Tân Uyên), nơi bà Dương Tú Trinh đang đảm nhiệm chức vụ Phó Giám đốc, hiện DN đã có đơn hàng đến tháng 6-2024. Với những diễn biến hiện tại, công ty dự kiến trong năm 2024 sẽ đạt mức tăng trưởng xuất khẩu khoảng 20%.

Ông Điền Quang Hiệp, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Minh Phát 2 (TP.Thuận An) cho biết, so với năm ngoái, hiện các đơn hàng cho quý I-2024 của DN đã ổn định hơn. Tuy nhiên, năm nay xuất khẩu gỗ vẫn phải đối diện với những tồn tại nối tiếp của năm 2023 như xung đột chính trị, chiến tranh… Hiện nay, sự gián đoạn của vận tải đang làm đội chi phí vận chuyển hàng đi châu Âu, Mỹ.

Trước tình hình này, các DN ngành gỗ đã và đang kiện toàn bộ máy, tìm mọi cách để tiết giảm chi phí sản xuất. Theo đó, dù khó vẫn phải dành ngân sách nhất định để đầu tư máy móc nhằm giảm chi phí nhân công, song song đó thực hiện truyền thông cho người lao động để tạo sự đồng lòng, quyết tâm cùng DN phát triển.

Ông Tạ Thanh Hội, Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV Quang Hiệp Tiến (TP. Tân Uyên), cho biết công ty chuyên sản xuất, gia công đồ gỗ nội thất như giường, tủ, bàn, ghế sử dụng 100% gỗ cao su, chuyên cung cấp cho thị trường trong nước, cũng như xuất khẩu. Trong khó khăn chung của ngành gỗ, công ty vẫn nỗ lực sản xuất cùng với việc đổi mới công nghệ, tăng năng suất, chất lượng sản phẩm.

“Trước tình hình khó khăn ảnh hưởng đến sản xuất của toàn cầu, lãnh đạo công ty đã nhanh chóng nhận định và có những giải pháp thích nghi nhanh. Đa dạng hóa thị trường tiêu thụ, đồng thời đàm phán giảm giá cho các khách hàng trong nước trước đây để duy trì sản xuất. Công ty kết nối với các DN xuất khẩu lớn, nhận được nhiều đơn hàng như Công ty Cổ phần Gỗ Minh Dương, Công ty TNHH Ván ghép Sudima…” ông Tạ Thanh Hội cho biết.

Tập trung mục tiêu dài hơi

Ông Điền Quang Hiệp, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Minh Phát 2 (TP.Thuận An): “Đầu ra của sản phẩm gỗ vốn đã khó nay lại càng khó hơn. Điều quan trọng với DN lúc này phải thận trọng, bình tĩnh để đưa ra chiến lược kinh doanh có hiệu quả. Cước phí là vấn đề mà những DN gỗ đang quan tâm hiện nay. Cước tàu biển đi châu Âu, Mỹ cũng đã tăng trên 200% so với trước, có những hợp đồng vận chuyển tăng từ mức 1.000 đô la Mỹ/ container lên 4.000 đô la Mỹ/container 40ft, trong khi đó cả 2 thị trường này đều là thị trường chủ lực của ngành gỗ Việt Nam. Một thách thức khác là thời gian giao hàng đang kéo dài hơn trước đây và số container quay lại cũng khan hiếm”.

Cước phí là vấn đề mà những DN gỗ đang quan tâm hiện nay.

Đơn hàng hiện khác trước rất nhiều, chính vì thế DN không còn xuất khẩu ồ ạt số lượng lớn mà thay vào đó DN tập trung vào hàng mẫu để phù hợp với nhu cầu của thị trường. Theo bà Dương Tú Trinh, trong bối cảnh hiện nay, các DN đều có chung nhận định rằng, một trong những việc cấp thiết cần chú trọng đó chính là mở rộng những thị trường mới, tăng cường đa dạng hóa các kênh bán hàng từ truyền thống và phi truyền thống. Do đó, công tác xúc tiến thương mại cho ngành gỗ thông qua tham gia các hội chợ, triển lãm trong nước cũng như quốc tế là rất cần thiết.

Cũng theo bà Dương Tú Trinh, tham gia hội chợ khá tốn kém, khó mà định lượng được bao nhiêu phần trăm lợi nhuận thu được từ các hội chợ. Tuy nhiên, nếu gặp một khách hàng mới và họ thích các sản phẩm trưng bày, kết quả thu được sẽ không ngờ. Nếu khách hàng đó tiếp tục giới thiệu bạn cho bạn hàng khác thì thật lý tưởng. “Thế nhưng hiện nay, việc tổ chức đoàn tham dự hội chợ trong nước và nước ngoài vẫn còn gặp một số khó khăn nhất định. Cụ thể số lượng DN tham gia hội chợ chưa nhiều, chủ yếu tập trung trong tỉnh, chưa có cơ hội tiếp cận được thị trường các vùng, miền khác, nhất là thị trường nước ngoài. Đó là chưa kể, rất nhiều DN quá chú trọng đến doanh số bán hàng tại hội chợ mà coi nhẹ mục tiêu dài hơi hơn đó là tìm kiếm thị trường, tìm kiếm đơn hàng”, bà Dương Tú Trinh phân tích.

Đồng quan điểm này, ông Điền Quang Hiệp cũng cho biết việc tham gia các hội chợ là cách quảng bá thương hiệu tốt nhất cho DN, nhất là trong thời điểm thị trường hiện nay. Qua các hội chợ ngành gỗ đã tìm được khách hàng, đi đến ký kết những hợp đồng. Thêm vào đó việc tham gia xúc tiến thương mại sẽ giúp DN cập nhật xu hướng mới, nắm bắt thị hiếu của khách hàng để có những chiến lược kinh doanh phù hợp.

Tăng tốc tiếp thị và củng cố năng lực thiết kế

Sau tháng 1 xuất khẩu tỷ USD, doanh nghiệp ngành gỗ nội thất đã có đơn hàng đến tháng 4, một số đến tháng 9 với dự báo lạc quan.

"Chúng tôi vừa có đơn hàng lớn, xuất 600 căn nhà gỗ lắp ghép đi Hawaii, ông Võ Xuân Thuyên, Giám đốc điều hành Trần Đức Homes cho biết. Có nhà máy tại Bình Dương, công ty ông đã kín đơn hàng nhà gỗ lắp ghép đến tháng 6.

"Thị trường Mỹ và Canada hứa hẹn vì là mảnh đất màu mỡ. Tại Canada, nhu cầu nhà ở đang rất lớn", ông đánh giá. Ngoài nhà gỗ lắp ghép, phân khúc đồ nội thất của công ty xuất đi Mỹ và châu Âu đã kín đơn hàng đến tháng 9. Họ đang chuẩn bị mở rộng nhà máy thêm 12ha để nhận đơn.

Theo Chủ tịch Hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ TP HCM (Hawa) Nguyễn Quốc Khanh, nhiều công ty trong ngành đã phục hồi 80 - 90% và có đơn đặt hàng đến tháng 4 - 5. Tình hình xuất khẩu đã có tín hiệu khả quan từ đầu năm.

Một gian hàng trưng bày tại HawaExpo 2023. (Ảnh: Hawa)

Gỗ và sản phẩm gỗ là mặt hàng duy nhất trong nhóm ngành nông, lâm, thủy sản mang về hơn tỷ USD chỉ trong tháng đầu 2024, đạt 1,5 tỷ USD. Tính chung cả 2 tháng vừa qua, kim ngạch xuất khẩu ngành này đạt 2,4 tỷ USD, tăng gần 44%.

Chuyển biến tích cực sau khi ngành này xuất khẩu 14,3 tỷ USD năm ngoái, giảm 15,8% so với 2022 và không đạt mục tiêu 17,5 tỷ USD. Năm nay, ngành gỗ đặt lại mục tiêu này trong bối cảnh các doanh nghiệp, chuyên gia lạc quan hơn, nhất là thị trường Mỹ, nơi chiếm hơn một nửa kim ngạch.

Theo ông Nguyễn Chánh Phương, Giám đốc công ty Danh Mộc, Phó chủ tịch Hawa, lãi suất tại Mỹ đi ngang và có chiều hương giảm, giúp lãi suất vay thế chấp hạ nhiệt, góp phần cho bất động sản ấm lên. "Đây là tín hiệu tốt cho đồ nội thất. Nếu không có biến động quá lớn về địa chính trị thì đến tháng 4-5 thị trường xuất khẩu sẽ tăng tốt", ông dự báo.

Trước đó, cuối năm ngoái, ông Trịnh Hữu Kiên Tổng giám đốc Tập đoàn KES, chuyên sản xuất ván gỗ công nghiệp tại Bình Phước cũng kỳ vọng năm 2024, nếu lạm phát ở Mỹ hạ nhiệt, thị trường triển vọng hơn. Mỗi tháng, tập đoàn này xuất trung bình khoảng 200 container đi Mỹ, chủ yếu là ván sàn gỗ công nghiệp và kỷ niệm chương gỗ.

Ngoài ra, một số thị trường khác cũng đang có nhiều triển vọng. Châu Âu nổi lên là điểm sáng đầu năm nay. Đơn cử như xuất khẩu sang Hà Lan tháng 1 tăng gần gấp đôi. Hay như thị trường Ấn tăng 250% năm ngoái nhưng khắt khe về giá. Trung Đông hấp dẫn nếu doanh nghiệp có mặt hàng hợp thị hiếu và quan hệ tốt.

Để tận dụng thời cơ phục hồi, các doanh nghiệp đang tăng tốc tiếp thị và củng cố năng lực thiết kế. HawaExpo 2024 - Hội xuất khẩu đồ gỗ và nội thất lớn nhất Việt Nam diễn ra tuần tới, có đến 2 địa điểm triển lãm ở quận 7 và Thành phố Thủ Đức (TP HCM) vì "doanh nghiệp đăng ký rất đông".

Các doanh nghiệp nhận ra việc duy trì một nhóm khách hàng cố định, tập trung gia công hay chuyên biệt vào một kênh bán duy nhất là tự lấy dây buộc mình. "Chúng ta không phải ở thời kỳ gia công nữa mà phải tăng cường chất xám", ông Đặng Áng, Đại diện Asahi, doanh nghiệp Nhật Bản có nhà máy tại Việt Nam nói.

Về phần mình, ông Võ Xuân Thuyên của Trần Đức Homes cũng tiết lộ không phải một sớm một chiều mà bắt đầu nhận quả ngọt từ phân khúc nhà gỗ lắp ghép. "Chưa ai nghĩ tới đưa căn nhà từ Việt Nam sang Mỹ lắp ráp. Thật ra không phải một hai năm mà chúng tôi đã ấp ủ từ 11 năm trước và chuẩn bị các bước để đáp ứng các tiêu chuẩn khó khăn của thị trường này", ông nói./.