Các địa phương trên địa bàn huyện Tân Kỳ (Nghệ An) sau khi cán đích nông thôn mới, bắt tay ngay vào xây dựng xã nông thôn mới nâng cao đúng kế hoạch. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai xây dựng NTM nâng cao, huyện vẫn còn một số khó khăn nhất định cần tập trung tháo gỡ.
Háo hức đón nhận xã nông thôn mới nâng cao
Trở lại xã Nghĩa Đồng sau 10 năm địa phương này tổ chức lễ công bố, đón nhận xã nông thôn mới chứng kiến những đổi thay nơi đây. Năm 2014, Nghĩa Đồng là địa phương đầu tiên của huyện Tân Kỳ và cũng là xã “tốp đầu” của tỉnh về đích nông thôn mới.
Nay, bộ mặt nông thôn của xã Nghĩa Đồng đã khởi sắc rõ nét. Đường giao thông, trường học, trạm y tế, nhà văn hoá các xóm… được đầu tư xây dựng khang trang, môi trường nông thôn xanh, sạch, đẹp, nhiều mô hình phát triển kinh tế mới xuất hiện…
Đến với xã Nghĩa Đồng, cảm nhận chung là mỗi người dân ở đây thực sự nhận thức được chiều sâu của Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới. Dừng chân tại cung đường hoa ở xóm 6, trò chuyện với ông Nguyễn Trung Hiếu, được biết, để có được đường hoa đẹp thế này, hàng năm gia đình mua các loại hoa về trồng. Để có điều kiện chăm sóc cây hoa, gia đình lắp đặt hệ thống tưới nước đến tận nơi, do vậy, dù mùa hè nắng nóng nhưng lúc nào cây hoa cũng khoe sắc.
Nông thôn mới nâng cao xã Nghĩa Đồng. Ảnh: Xuân Hoàng
“Khi xóm tổ chức làm đường bê tông thì gia đình đóng góp tiền mua cát sỏi, thậm chí hiến đất để mở đường. Khi đã có đường, gia đình lại trồng cây xanh và hoa… Nhiều gia đình trong xóm cũng tự nguyện trồng hoa hai bên đường để tạo môi trường xanh, sạch, đẹp" - ông Nguyễn Trung Hiếu nói.
Ông Võ Duy Hiển - Chủ tịch UBND xã Nghĩa Đồng cho biết, Hội đồng thẩm định nông thôn mới tỉnh đã bỏ phiếu công nhận Nghĩa Đồng đạt xã nông thôn mới nâng cao năm 2024. Trong suốt nhiều năm thực hiện xây dựng nông thôn mới nâng cao, các tiêu chí đều được đầu tư, song sự thay đổi rõ nét nhất là 2 tiêu chí giao thông và y tế.
Từ năm 2021 đến nay, cùng với sự hỗ trợ xi măng của tỉnh, huyện, người dân trên địa bàn xã đã đồng thuận, tự nguyện đóng góp nguyên vật liệu để tiếp tục đổ bê tông đường giao thông.
Đến nay, tổng chiều dài 5,3km đường xã đã được bê tông hóa/nhựa hóa và đoạn qua khu dân cư có rãnh tiêu thoát nước dọc hai bên tuyến đường, có hệ thống đèn điện chiếu sáng, đồng thời lắp đặt đầy đủ biển báo giao thông theo quy định. Hệ thống đường thôn, xóm hơn 10km hiện cũng đã được bê tông hoá 100%, tất cả đều được lắp đặt hệ thống điện chiếu sáng.
"Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trên địa bàn xã đang tích cực chuẩn bị cho lễ tổ chức đón nhận xã nông thôn mới nâng cao. Sau khi cán đích nông thôn mới nâng cao, xã Nghĩa Đồng sẽ bắt tay ngay vào xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu. Trong đó, trước mắt địa phương sẽ tập trung cao nhất vào tiêu chí y tế để đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu về y tế” - ông Võ Duy Hiển chia sẻ.
Xã Tân Phú (Tân Kỳ) là địa phương đang gấp rút hoàn thiện những tiêu chí chưa đạt để phấn đấu về đích nông thôn mới nâng cao vào cuối năm 2024.
Ông Trần Xuân Nam – Chủ tịch UBND xã Tân Phú cho biết, chiếu theo thực tế do địa phương tự chấm thì đến đầu tháng 7 này, xã Tân Phú đã có 16/19 tiêu chí đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao. Còn 3 tiêu chí chưa đạt, gồm: Giao thông, môi trường và cơ sở vật chất văn hoá.
Thường trực HĐND tỉnh giám sát thực hiện Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới nâng cao tại xã Tân Kỳ. Ảnh: Xuân Hoàng
Theo đó, tiêu chí giao thông hiện vẫn còn 5km đường dân sinh ở các xóm: Hạ Sưu, Đồng Nhất… chưa đổ bê tông do chưa có nguồn lực. Để làm được 5 km đường này, tới đây, xã sẽ huy động nguồn lực để làm 2 km, còn 3km sẽ đề nghị cấp trên hỗ trợ 500 tấn xi măng và sự đóng góp của người dân.
Đối với tiêu chí môi trường, hiện còn một số tuyến đường chưa xây dựng hệ thống mương thoát nước, tuy nhiên từ nay đến cuối năm sẽ huy động nguồn xã hội hoá để thực hiện. Còn tiêu chí cơ sở vật chất văn hoá, hiện nhà văn hoá các xóm đã được đầu tư xây dựng, nâng cấp, tuy nhiên còn một số nhà văn hoá chưa đầu tư xây dựng các hạng mục phụ trợ.
“Với sự quan tâm chỉ đạo của cấp trên, cùng với nỗ lực của địa phương, sự ủng hộ của người dân, hy vọng cuối năm 2024 xã Tân Phú sẽ cán đích nông thôn mới nâng cao đúng kế hoạch”, ông Trần Xuân Nam cho hay.
Nhiều khó khăn ở cơ sở
Xây dựng nông thôn mới là một trong những nhiệm vụ trọng tâm được huyện Tân Kỳ thực hiện ngay từ đầu nhiệm kỳ, đến nay đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ, đó là 3 xã đạt chuẩn nông thôn mới: Tân Hương, Nghĩa Hành và Đồng Văn; xã Nghĩa Đồng đã cán đích nông thôn mới nâng cao. Hiện tại, huyện tập trung cao công tác chỉ đạo và huy động tất cả các nguồn lực ưu tiên cho 2 xã Tân Phú và Kỳ Tân để về đích nông thôn mới nâng cao trong năm 2024 này.
Tuy nhiên, trong giai đoạn thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới nâng cao, Tân Kỳ vẫn gặp không ít thách thức, dẫn đến sau nhiều năm vẫn “dẫm chân tại chỗ”; thậm chí có xã chưa có kế hoạch về đích nông thôn mới nâng cao...
Xã Tân An về đích nông thôn mới từ năm 2015, nhưng đến nay vẫn chưa có kế hoạch về đích nông thôn mới nâng cao. Ông Cao Tiến Thìn – Chủ tịch UBND xã Tân An cho rằng: Do xây dựng nông thôn mới nâng cao cần phải có nguồn đầu tư lớn, nên địa phương chưa thể đạt được.
“Mặc dù địa phương cán đích nông thôn mới từ năm 2015, nhưng đến nay, xã vẫn chưa có kế hoạch về đích nâng cao trong nhiệm kỳ 2021-2025, bởi ngân sách xã không có để đầu tư nâng cao các tiêu chí, nhất là tiêu chí giao thông, trường học, nhà văn hóa xã, xóm… Do đó, để xã về đích nông thôn mới nâng cao là phải sau năm 2025”, ông Cao Tiến Thìn chia sẻ.
Ông Phạm Hồng Sơn – Phó Chủ tịch UBND huyện Tân Kỳ cho biết: Trên địa bàn huyện có nhiều xã về đích nông thôn mới từ những năm 2014 đến năm 2016, như Nghĩa Đồng, Tân An, Tân Phú… nhưng đến nay chưa có xã nào về đích nông thôn mới nâng cao.
Nguyên nhân là các địa phương không có nguồn lực đầu tư, trong khi Nhà nước chỉ hỗ trợ xi măng làm đường giao thông. “Năm 2022, huyện Tân Kỳ chọn xã Nghĩa Đồng về đích nông thôn mới nâng cao, nhưng địa phương vướng tiêu chí an ninh, trật tự, nên lại lỡ hẹn. Huyện Tân Kỳ đang chọn 2 xã Nghĩa Đồng và Kỳ Tân về đích nông thôn mới nâng cao năm 2023, nhưng đến nay mới xã Nghĩa Đồng về đích, còn Kỳ Tân mặc dù các tiêu chí đã cơ bản hoàn thành và nỗ lực về đích năm 2024”, ông Phạm Hồng Sơn cho hay.
Điểm nhấn trong xây dựng nông thôn mới nâng cao của xã Kỳ Tân là làm giao thông nông thôn, trong đó vận động nhân dân làm đường hoa.
Hiện nay, xã Kỳ Tân cũng đang nỗ lực để về đích nông thôn mới nâng cao vào cuối năm 2024. Theo tự đánh giá của địa phương, đến giữa năm 2024, xã Kỳ Tân còn 2 tiêu chí chưa đạt là giáo dục và cơ sở vật chất văn hóa.
Với tiêu chí giáo dục, hiện tại Trường Trung học cơ sở còn thiếu 8 phòng học, trường tiểu học còn thiếu hàng rào và sân… nên chưa đạt chuẩn về cơ sở vật chất. Đối với tiêu chí văn hóa, hiện còn nhà văn hóa xóm Quy Hậu đã xuống cấp, chưa được đầu tư xây mới đạt chuẩn.
Ông Trịnh Huy Toàn – Chủ tịch UBND xã Kỳ Tân cho rằng, từ nay đến hết năm, địa phương tiếp tục huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc để thực hiện cán đích nông thôn mới nâng cao đúng kế hoạch. Tuy nhiên, địa phương cần có sự hỗ trợ của huyện về nguồn lực để đầu tư xây dựng cơ sở vật chất tại trường học và nhà văn hóa xóm.
Bên cạnh đặc thù huyện miền núi, nhiều xã địa bàn rộng, sản xuất manh mún, hiệu quả kinh tế thấp, rủi ro cao nên việc thu hút đầu tư bị hạn chế. Cơ sở hạ tầng nông nghiệp – nông thôn thiếu, chưa đồng bộ nên việc ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật và cơ giới hóa vào sản xuất chưa cao. Tân Kỳ vẫn gặp một số khó khăn Nhất là một số nội dung của tiêu chí số 18 yêu cầu phải có hệ thống cung cấp nước tập trung; Tiêu chí số 17, thu gom xử lý nước thải sinh hoạt, phân loại nước thải tại nguồn… trong khi Nhà nước chưa đầu tư hệ thống hạ tầng đồng bộ dẫn đến việc thực hiện các nội dung tiêu chí trên chưa hiệu quả.
Ưu tiên nguồn lực cho các xã về đích đúng kế hoạch
Để các xã về đích nông thôn mới nâng cao theo đúng kế hoạch, huyện đã có kế hoạch cụ thể hỗ trợ thực hiện các tiêu chí chưa đạt tại xã Kỳ Tân là trường học và nhà văn hóa xóm. Đối với xã Tân Phú, tới đây huyện sẽ trực tiếp làm việc cụ thể với xã để có giải pháp thực hiện các tiêu chí chưa đạt.
Ông Phan Văn Giáp - Chủ tịch UBND huyện Tân Kỳ cho hay: Theo Nghị quyết của Đại hội Đảng bộ huyện nhiệm kỳ 2020 – 2025, Tân Kỳ phấn đấu có từ 17 đến 18 xã đạt chuẩn nông thôn mới, thì đến nay đã có 17 xã đạt chuẩn và huyện đang tập trung chỉ đạo để có 18 xã về đích, cụ thể là tập trung chỉ đạo xã vùng sâu Tiên Kỳ cán đích nông thôn mới trong năm 2025.
Xã Tân Phú đang phấn đấu về đích nông thôn mới nâng cao vào cuối năm 2024. Ảnh: Xuân Hoàng
Là xã vùng sâu, vùng xa, phần lớn người dân là đồng bào các dân tộc thiểu số, tuy nhiên, với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị và bằng các nguồn lực đầu tư của Nhà nước, những năm qua Tiên Kỳ đã có nhiều đổi mới, đặc biệt là hệ thống giao thông, trường học, trạm y tế… được đầu tư xây dựng, tạo đà cho địa phương về đích nông thôn mới. Đối với xã nông thôn mới nâng cao, ngoài 2 xã về đích trong năm 2024, thì huyện phấn đấu có thêm xã Kỳ Sơn về đích vào năm 2025.
“Xây dựng nông thôn mới là “có điểm xuất phát, nhưng không điểm kết thúc”, xác định được quan điểm đó, huyện Tân Kỳ luôn chỉ đạo các địa phương sau khi cán đích nông thôn mới, không ngừng nâng cao các tiêu chí để vươn lên nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu… Huyện sẽ tiếp tục triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm tận dụng tối đa tiềm năng và lợi thế của từng vùng để tạo đột phát trong phát triển kinh tế - xã hội, từng bước nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân, lấy mức sống của người dân là tiêu chí quan trọng để đánh giá mức độ thành công của xây dựng NTM”, ông Phan Văn Giáp, Chủ tịch UBND huyện Tân Kỳ cho biết.