Việt Nam hỗ trợ Cuba tự chủ lương thực

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Cuba Ydael Pérez Brito (thứ ba từ phải sang) và Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp (thứ hai từ trái sang) thăm thực địa ruộng lúa ở Cuba. Ảnh: ICD.

Đảm bảo an ninh lương thực

Cuba, với dân số hơn 11 triệu người, có nhu cầu tiêu thụ khoảng 700.000 tấn gạo mỗi năm. Tuy nhiên, trong giai đoạn 2009 - 2022, diện tích trồng lúa của Cuba chỉ đạt trung bình khoảng 135.000ha mỗi năm, với sản lượng khoảng 290.000 tấn gạo, đáp ứng chưa đến 50% nhu cầu gạo trong nước.

Nhiều năm qua, Chính phủ Việt Nam đã triển khai một số chương trình hợp tác phát triển, viện trợ và thương mại lương thực nhằm hỗ trợ Cuba trong việc tự chủ sản xuất, đảm bảo an ninh lương thực. Bộ Nông nghiệp và PTNT được Chính phủ giao thực hiện dự án hợp tác phát triển lúa gạo tại Cuba, hiện đã qua 5 giai đoạn, với trọng điểm đầu tư ở giai đoạn 4 (2010 - 2015) và hiện đang triển khai giai đoạn 5.

Nhờ sự hợp tác này, mô hình thí điểm tại nước bạn đã đạt năng suất khá cao, lên tới 7 - 8 tấn/ha.

Cuba cũng đã cải thiện đáng kể hạ tầng thuỷ lợi, chủ động nước tưới để mở rộng diện tích trồng lúa hai vụ mỗi năm. Đồng thời, các hỗ trợ về máy móc, thiết bị sản xuất, giống lúa, nâng cao năng lực đào tạo và khuyến nông đã mang lại hiệu quả rõ rệt.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Cuba Ydael Pérez Brito cảm ơn Việt Nam đã tích cực hỗ trợ nông nghiệp Cuba tăng trưởng, cũng như cung cấp lương thực cho Nhân dân Cuba. Tuy nhiên, Bộ trưởng chia sẻ khó khăn của Cuba là thiếu vật tư, thiếu phụ tùng cho máy móc nên năng suất lúa trung bình còn thấp. 

Trong chuyến thăm Cuba hồi tháng 9/2024, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp có buổi hội đàm với ông Ydael Pérez Brito, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Cuba. Trao đổi với phía bạn, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp nhận định, đã đến lúc cần thay đổi hình thức hợp tác để phát triển bền vững hơn, Việt Nam sẽ giúp bạn giảm lệ thuộc vào nhập khẩu và viện trợ. 

“Thực tế cho thấy, với điều kiện tự nhiên và đất đai màu mỡ, Cuba hoàn toàn có tiềm năng sản xuất lương thực tại chỗ. Để cải thiện năng lực sản xuất, chúng tôi đề xuất phía bạn tái thiết hệ thống tổ chức sản xuất, đồng thời mở rộng các dịch vụ cung ứng vật tư như giống, phân bón và nhiên liệu. Điều này đòi hỏi sự tham gia tích cực của các doanh nghiệp vào chuỗi sản xuất lúa gạo”, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp nói.

Chính phủ hai nước đang thúc đẩy sự tham gia của các doanh nghiệp Việt Nam vào chuỗi sản xuất lúa gạo tại Cuba. Phương án hợp tác này sẽ giúp nước bạn nhanh chóng tăng cường nguồn cung lương thực tại chỗ, giảm chi phí nhập khẩu và nâng cao chất lượng gạo. Việc tổ chức sản xuất theo mô hình doanh nghiệp không chỉ nâng cao năng suất mà còn cải thiện thu nhập cho công nhân, đồng thời khuyến khích sự phát triển bền vững của các doanh nghiệp Cuba.

Cuba tìm hiểu hợp tác sản xuất nông nghiệp ở Thái Bình 

Đoàn công tác của Bộ Nông nghiệp Cuba do Bộ trưởng Ydael Jesús Pézez Brito làm trưởng đoàn vừa có chuyến thăm và làm việc với tỉnh Thái Bình để chia sẻ kinh nghiệm, tìm hiểu cơ hội hợp tác đầu tư phát triển sản xuất nông nghiệp.

Tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thái Bình ông Lại Văn Hoàn nhấn mạnh, Việt Nam và Cuba đã xây dựng nền tảng tình hữu nghị vững chắc, với nhiều điểm tương đồng về lịch sử, văn hóa và tinh thần đoàn kết.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Cuba Ydael Jesús Pézez Brito cùng Đoàn công tác thăm Viện nghiên cứu cây trồng của Công ty cổ phần Thái Bình Seed. Ảnh: Thế Duyệt/TTXVN

Thái Bình là tỉnh đồng bằng ven biển, nằm trong tuyến hành lang kinh tế ven biển, kết nối các khu kinh tế của khu vực Đồng bằng Bắc Bộ. Là địa phương có vị trí địa lý thuận lợi với hệ thống hạ tầng điện, nước, thông tin liên lạc được quy hoạch, xây dựng đồng bộ cùng nguồn nhân lực dồi dào, chất lượng cao.

Thái Bình đang đẩy mạnh thu hút đầu tư để phát triển công nghiệp, nhưng tỉnh vẫn xác định nông nghiệp là trụ cột quan trọng trong phát triển kinh tế, góp phần bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, hướng tới trở thành trung tâm sản xuất nông nghiệp hàng đầu vùng Đồng bằng sông Hồng.

Hiện, diện tích đất trồng lúa của tỉnh đạt trên 148.000 ha/năm với sản lượng gần 1 triệu tấn. Bên cạnh lúa, tổng diện tích trồng cây màu của tỉnh Thái Bình đạt 72.000 ha, giá trị sản xuất trên 1 ha canh tác năm 2024 đạt gần 200 triệu đồng.

Bộ trưởng Ydael Jesús Pézez Brito cho biết, những năm qua, do bị cấm vận, đại dịch Covid-19, tình hình biến đổi khí hậu, các cuộc xung đột vũ trang trên thế giới đã tác động không nhỏ đến việc phát triển nông nghiệp của Cuba. 

Mặc dù có điều kiện về đất đai, hạ tầng tưới tiêu nhưng thiếu giống, phân bón, vật tư đã ảnh hưởng rất lớn đến sản xuất nông nghiệp của Cuba, nhất là trồng lúa. 

Khẳng định mối quan hệ bền chặt giữa hai đất nước, Bộ trưởng Ydael Jesús Pézez Brito nhấn mạnh, trong chuyến thăm cấp cao của Tổng Bí thư Tô Lâm đến Cuba mới đây, lãnh đạo hai Đảng đã thống nhất: Việt Nam sẽ hỗ trợ, giúp đỡ Cuba phát triển lúa gạo và các loại cây trồng khác, giúp Cuba đảm bảo được an ninh lương thực quốc gia trong thời gian tới.

Cuba đề nghị tăng diện tích dự án trồng lúa lên 100.000ha

Việt Nam và Cuba tăng cường hợp tác trong sản xuất lúa gạo là nội dung chính trong cuộc làm việc giữa Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị và Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Cuba Ydael Jesús Pézez Brito vừa qua.

Việt Nam đang tiếp tục hỗ trợ Cuba thực hiện 3 dự án, bao gồm Dự án hợp tác Việt Nam-Cuba phát triển sản xuất lúa gạo tại Cuba giai đoạn 5 (2019-2025), Dự án hợp tác nuôi trồng thủy sản tại Cuba giai đoạn 2023-2025 và Dự án hợp tác sản xuất ngô tại Cuba giai đoạn 2023-2025.

Theo thỏa thuận hợp tác, thời gian tới, Việt Nam và Cuba sẽ triển khai 3 mô hình thí điểm. Theo mô hình thứ nhất, Cuba sẽ cấp quyền sử dụng đất mà không thu tiền, còn Việt Nam sẽ quản lý hoàn toàn việc triển khai thực hiện dự án trồng lúa. 

Mô hình thứ hai là, hợp tác giữa doanh nghiệp hai nước để sản xuất lúa gạo tại Cuba.

Mô hình thứ ba là, các doanh nghiệp Việt Nam cung cấp vật tư, nguyên liệu nông nghiệp thiết yếu phục vụ sản xuất nông nghiệp cho các đơn vị sản xuất lúa gạo nhỏ lẻ tại Cuba. 

Doanh nghiệp Việt Nam đang thực hiện theo mô hình thứ nhất, đầu tư trồng lúa tại Cuba. Phía Cuba đề nghị tăng diện tích gieo trồng từ 20.000ha lên 100.000ha nhằm đáp ứng mục tiêu mỗi năm tiêu thụ khoảng 600.000 tấn gạo của người dân Cuba. 

Đối với đề xuất mở rộng diện tích canh tác lúa gạo, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cho rằng, hai nước cần tập trung triển khai thành công giai đoạn đầu của Đề án, tạo động lực thu hút các doanh nghiệp khác tham gia mở rộng sản xuất, nhằm đáp ứng nhu cầu gạo của Cuba. 

Ngoài ra, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cũng gợi ý Cuba tăng cường thử nghiệm, áp dụng giải pháp canh tác nhiều vụ trong một năm theo kinh nghiệm của Việt Nam để gia tăng sản lượng lúa gạo.

Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành để tham mưu, đề xuất với các cấp có thẩm quyền xem xét, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện thành công Đề án, đồng thời mong muốn có nhiều hình thức hợp tác giữa hai bên nhằm nâng cao sản lượng lúa gạo, đảm bảo an ninh lương thực cho Cuba.