Xuất khẩu cá tra tăng tốc "phủ sóng" thị trường

 Cá tra phile đông lạnh mã vẫn là sản phẩm xuất khẩu chủ lực sang các thị trường.

Việt Nam là nước sản xuất và xuất khẩu cá tra lớn nhất thế giới

Theo số liệu của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) công bố tại hội thảo “Phát triển bền vững ngành nuôi trồng thủy sản Việt Nam”, sản lượng cá tra toàn cầu đạt 3,1 triệu tấn vào năm 2023, tăng gần 9% so với năm 2022. Năm 2024, sản lượng dự kiến tăng nhẹ 3%, lên 3,2 triệu tấn.

Trong đó, Việt Nam là nước sản xuất và xuất khẩu cá tra lớn nhất thế giới, chiếm 52% sản lượng và chiếm 90% thương mại cá tra toàn cầu. Năm 2023, diện tích thả nuôi cá tra đạt 5.700ha, bằng 98% so với năm 2022, sản lượng đạt 1,71 triệu tấn, tăng 0,6% so với năm 2022 (1,7 triệu tấn). Giá trị xuất khẩu đạt trên 1,8 tỷ USD.

Các quốc gia khác, như Ấn Độ và Indonesia, cũng đang đẩy mạnh nuôi cá tra. Ấn Độ sản xuất 668.000 tấn vào năm 2023, dự kiến tăng 5% vào năm 2024. Theo Bộ Hàng hải và Thủy sản Indonesia (MMAF), năm 2023 sản lượng cá tra của Indonesia đạt mức cao nhất 431.381 tấn, trị giá khoảng 518.063 USD.

Năm 2023, khoảng 563.000 tấn cá tra đông lạnh được đưa vào thương mại Quốc tế, giảm 25% so với năm 2022. Trong đó, phi lê đông lạnh chiếm 84% tổng nhập khẩu mặc dù đã giảm 29% so với năm 2022. Cá đông lạnh nguyên con chiếm 15% thương mại, tăng 3%.

Trung Quốc vẫn là thị trường lớn nhất cho cả cá nguyên con và philê đông lạnh, chiếm 29% tổng khối lượng nhập khẩu cá tra đông lạnh, tiếp theo là Mỹ 15% và Brazil 6%.

Năm 2023, tổng nhập khẩu cá tra đông lạnh vào Trung Quốc tăng lên tới 162.630 tấn, giảm 35% so với năm 2022. Mức thuế mới đối với Cá tra nhập khẩu từ Việt Nam có thể khiến nhập khẩu chậm lại.

Năm 2023, nhập khẩu cá tra đông lạnh của Mỹ là 91.523 tấn, trong đó Việt Nam chiếm 91% và 9% còn lại từ Thái Lan và Trung Quốc.

Châu Âu nhập khẩu 65.776 tấn cá tra đông lạnh, bao gồm 91% phi lê đông lạnh và 9% cá nguyên con. Khoảng 85% cá tra nhập khẩu có xuất xứ từ Việt Nam.

Anh là nước nhập khẩu cá tra đông lạnh lớn nhất ở Châu Âu, ghi nhận lượng nhập khẩu ổn định và tăng trưởng. Năm 2023, tổng cộng 15.697 tấn cá tra đông lạnh từ Việt Nam nhập khẩu vào Anh, tăng 9% so với năm 2022. Giá nhập khẩu trung bình giảm 6,06% xuống 3,88USD/kg vào năm 2023.

Tại Châu Á, Trung Quốc chiếm 56% tỷ trọng nhập khẩu cá tra, tiếp theo là Thái Lan (11%; 31.300 tấn), Philippin (10%; 23.810 tấn) và Singapore (6%; 16.650 tấn). Tiêu thụ phi lê Cá tra tại khu vực này đã tăng đáng kể kể trong gần một thập kỷ. Loài này được bán phổ biến với tên gọi “dory” ở hầu hết các nước Đông Nam Á. Ở MalaySia, người dân địa phương gọi là “ikan patin” và được tiêu thụ phổ biến dưới dạng cá nguyên con, hấp hoặc nấu với sầu riêng lên men trong nước dùng cay. Điều đáng quan tâm là tổng cộng 2.952 tấn cá tra đông lạnh đã được UzbekiStan nhập khẩu vào năm 2023, tăng 76% so với năm 2022.

Việt Nam là nước sản xuất và xuất khẩu cá tra lớn nhất thế giới, chiếm 52% sản lượng và chiếm 90% thương mại cá tra toàn cầu.

Tuy vậy, theo bà Lê Hằng, giám đốc truyền thông VASEP, xuất khẩu cá tra lại đang có xu hướng bị chững lại sau một năm bùng nổ xuất khẩu cá tra hậu đại dịch COVID-19. Nguyên nhân là do lượng tồn kho tăng, giá nhập khẩu giảm, lạm phát cao. Những điều này khiến nhu cầu nhập khẩu tại nhiều thị trường bị chững lại.

Giá cá tra tại ao của Việt Nam đã giảm đáng kể vào giữa tháng 6 và giảm tiếp xuống mức giá mới vào đầu tháng 7. Trong khi đó, giá cá giống tiếp tục giảm trong tháng 6 cho thấy triển vọng phục hồi thị trường chưa rõ nét.

Tuy nhiên, suy thoái kinh tế toàn cầu có xu hướng thuận lợi cho cá tra vì đây là loại cá thịt trắng có giá cả phải chăng hơn và vì lý do này, người nuôi và các nhà chế biến ở Việt Nam đang kỳ vọng nhu cầu sẽ cao hơn vào nửa cuối năm 2024.

“Hy vọng giá cước vận tải biển sẽ sớm giảm xuống để giá cá tra hấp dẫn hơn trên thị trường”, bà Hằng dự báo.

Xuất khẩu cá tra sang Mỹ tăng tốc dịp cuối năm

 Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, các tháng cuối năm, xuất khẩu cá tra Việt Nam sang Mỹ sẽ có thêm đơn hàng nhờ lượng tồn kho giảm, nhu cầu tăng cao do thị trường chuẩn bị bước vào các kỳ nghỉ cuối năm.

Tuy nhiên,VASEP cũng lưu ý, các doanh nghiệp xuất khẩu vẫn phải đối mặt với những ảnh hưởng của chiến tranh Nga – Ukraine, cũng như xung đột chưa đến hồi kết trên Biển Đỏ.

Nửa đầu năm nay, Việt Nam là nhà cung cấp thịt cá trắng, chủ yếu là cá tra, nhiều thứ hai cho Mỹ, sau Trung Quốc, chiếm hơn 1/5 tổng giá trị cá thịt trắng Mỹ nhập khẩu từ thế giới, với kim ngạch đạt hơn 180 triệu USD, tăng gấp tới 4,7 lần so với cùng kỳ năm ngoái, theo Trung tâm Thương mại quốc tế ITC.

Thậm chí, vào tháng 7/2024, xuất khẩu cá tra Việt Nam sang Mỹ tiếp tục tăng trưởng ấn tượng, đạt gần 70% so với cùng kỳ năm ngoái. Lũy kế bảy tháng đầu năm, xuất khẩu cá tra của Việt Nam sang Mỹ đạt hơn 190 triệu USD, tăng 20% so với cùng kỳ năm trước, theo Vasep.

Bên cạnh đó, sản phẩm cá tra Việt Nam sang Mỹ cũng ghi nhận tốc độ tăng nhanh ghi lần đầu tiên cán mốc triệu đô vào tháng trước, đạt 1,3 triệu USD, chiếm tới 1/3 tổng xuất khẩu sản phẩm này của Việt Nam ra thế giới.

 Ngành cá tra đang tiến dần đến mục tiêu xuất khẩu đạt 1,8 tỷ USD trong năm nay.

Cá phi lê đông lạnh cũng là sản phẩm chủ lực xuất khẩu sang Mỹ với tốc độ tăng gần 20% trong 7 tháng của năm nay so với cùng kỳ năm ngoái.

Sự tăng trưởng tích cực của thị trường Mỹ đã giúp nhiều doanh nghiệp xuất khẩu cá tra có kết quả kinh doanh tốt.

Đơn cử, Vĩnh Hoàn - một trong những doanh nghiệp xuất khẩu cá tra lớn nhất của Việt Nam, trong báo cáo nửa đầu năm, cho biết, Mỹ là thị trường lớn thứ hai sau thị trường nội địa với tổng doanh thu đạt gần 10,7 triệu USD, tăng 8% so với cùng kỳ.

Xuất khẩu cá tra của Việt Nam tính chung các thị trường trong giai đoạn bảy tháng qua đạt hơn 1,1 tỷ USD, theo dữ liệu từ Tổng cục Hải quan và ngành cá tra đang tiến dần đến mục tiêu xuất khẩu đạt 1,8 tỷ USD trong năm nay.

VASEP nhận định, sự tăng trưởng khả quan của xuất khẩu cá tra trong tháng 7 cho thấy nỗ lực của các doanh nghiệp trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm, đa dạng hóa thị trường và thích ứng với những biến động của thị trường quốc tế. Các tháng cuối năm khi mùa lễ hội và các kỳ nghỉ tới, lượng đơn đặt hàng cá tra từ Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh./.