Bệnh nhân ung thư ngày càng tăng, vì sao?

Nếu như năm 2008, cả nước chỉ có 26 cơ sở điều trị ung thư đến nay, con số đó đã tăng lên gần gấp đôi, nhưng vẫn không đáp ứng đủ nhu cầu điều trị, tức là chuyên khoa ung bướu vẫn quá tải bệnh nhân. Cùng với đó là hàng loạt thôn, xóm trong cả nước được đưa lên mặt báo với tên gọi làng ung thư. Điều đó cho thấy, số người mắc bệnh ung thư ở nước ta ngày càng gia tăng. Đặc biệt, năm 2010 ung thư phổi đã tăng gấp đôi và ung thư đường tiêu hóa tăng gấp rưỡi so với 10 năm trước. Vì sao lại có thực tế này?.

Một bệnh nhân bị ung thư lưỡi.

Khi được hỏi về tình hình hiện nay của làng ung thư, ông Dương Văn Lợi, Trưởng thôn Ngọc, xã Lạc Đạo, huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên dẫn chúng tôi đến một khu vực nước thải đen ngòm, đặc quánh và khí thải nồng nặc phát ra từ Khu Công nghiệp Phố Nối A, cách nhà ông Lợi chỉ vài trăm mét.

Khu công nghiệp này rộng 600 ha, với hàng trăm nhà máy, xí nghiệp hoạt động, trong đó nhiều đơn vị xả thải gây ô nhiễm môi trường và trở thành nghi can số 1 gây nên tình trạng mắc bệnh ung thư của người dân trong làng.

Những năm 2008 - 2009, thôn Ngọc được gọi là làng ung thư vì thời điểm đó, mỗi năm có từ 30 đến 40 người chết vì ung thư. Sau đó, số bệnh nhân có giảm so với trước nhưng vẫn ở mức cao đối với một thôn có hơn 4.000 nhân khẩu.

Khí thải nồng nặc phát ra từ một cơ sở tái chế nhựa ở KCN phố Nối A

Ông Dương Văn Lợi, Trưởng thôn Ngọc cho biết, từ khi ông đảm nhiệm chức trưởng thôn đến nay mới được gần nửa năm mà đã ghi nhận khoảng 10 người mắc ung thư giai đoạn cuối hoặc tử vong vì căn bệnh này.

Ông Lợi nói: “Gần nửa năm qua, trong thôn tôi có 12 người qua đời, trong đó có 5 người chết vì bệnh ung thư. Hiện nay còn có khoảng 6 trường hợp đang điều trị giai đoạn cuối, “còn nước còn tát thôi”…Từ trước đến nay trong thôn có nhiều người mất vì ung thư nhưng cũng chưa thấy cơ quan nào về đây nghiên cứu sâu về địa chất và môi trường…”.

Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, cả nước có ít nhất 37 “làng ung thư” có nguồn nước sinh hoạt và ăn uống bị ô nhiễm nặng. Trong vòng từ 5 năm đến 20 năm trở lại đây tại các xã của 37 “làng ung thư” này có tới hơn 1.100 người chết vì các bệnh ung thư và 380 người ở các xã lân cận cũng tử vong với cùng nguyên nhân.

Theo Bộ Y tế, cùng với bệnh lý tim mạch, ung thư là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở người lớn.

Người dân làng ung thư bức xúc vì môi trường bị ô nhiễm

Giáo sư Nguyễn Bá Đức, nguyên Giám đốc Bệnh viện K Trung ương cho hay, 80% nguyên nhân gây ung thư có thể phòng tránh được liên quan đến hút thuốc lá, ô nhiễm môi trường, thực phẩm bẩn, nguồn nước không sạch và bệnh nghề nghiệp...,  20% còn lại không thể phòng tránh được là tuổi cao và gen di truyền...

Giáo sư Nguyễn Bá Đức nói: “Các nguy cơ mắc bệnh ung thư liên quan đến vấn đề ô nhiễm các chất độc hại trong quá trình nuôi, trồng, thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc kích thích tăng trưởng, thuốc để bảo quản hoa quả, rau quả được lâu, thuốc tạo nạc, các chất hóa học cho thêm vào trong quá trình chế biến thực phẩm, từ rau quả, thực phẩm, thịt đến sữa, đồ dùng đồ chơi đủ các loại muôn hình vạn trạng. Hiện nay, ở Việt Nam người dân cho rằng, chính chúng ta đầu độc lẫn nhau, người Việt hại người Việt, đến nỗi bây giờ nhiều người còn thốt lên là không biết ăn gì cho sạch”.

Cùng với ô nhiễm môi trường và thực phẩm không an toàn thuốc lá là một trong những nguy cơ hàng đầu gây ung thư. Trong khói thuốc chứa hàng nghìn loại hóa chất, trong đó có  gần 70 chất gây ung thư, đáng kể nhất là ung thư phổi và ung thư vòm họng… Trong khi đó, một nửa số nam giới ở nước ta nghiện thuốc lá, thuốc lào, chưa kể 1,4% nữ giới cũng hút thuốc và gần 40.000 người không hút thuốc nhưng thường xuyên hít phải khói thuốc.

Theo Bệnh viên K Trung ương, trong số 150.000 bệnh nhân ung thư được phát hiện mỗi năm có 30% số trường hợp do thuốc lá gây ra. Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Xuyên cho biết: “Có nhiều yếu tố nguy cơ dẫn đến ung thư, nhưng chúng tôi thấy hơn 90% các trường hợp ung thư phổi là do người nghiện thuốc lá. Còn ung thư vòm họng cũng có 85% là người nghiện thuốc lá…”.

Như vậy, bệnh ung thư có thể do yếu tố về gen, nhưng cũng có thể phát tác khi những chất độc, khí độc tích tụ trong cơ thể con người đến một ngưỡng nhất định nào đó.

Các chuyên gia đầu ngành của Bệnh viện K Trung ương đã kết luận: “Ung thư được coi là kẻ giết người thầm lặng, đe dọa cuộc sống của mọi đối tượng ở mọi quốc gia trên thế giới. Gánh nặng bệnh tật mà ung thư gây ra đã và đang tiếp tục gia tăng”. Vậy gánh nặng do ung thư diễn ra như thế nào ở Việt Nam? Chúng tôi sẽ tiếp tục đề cập vấn đề này trong bài viết tiếp theo./.