Giáo sư Mỹ: Tổng thống Donald Trump sẽ tiếp tục xoay trục sang châu Á

Giáo sư David Shambaugh.

Bình luận về các chính sách tương lai của Trung Quốc, Giáo sư David Shambaugh cho rằng các chính sách của Trung Quốc đối với ASEAN và khu vực sẽ không có nhiều thay đổi sau Đại hội Đảng 19 của nước này diễn ra vào cuối năm nay.

Theo Giáo sư David Shambaugh, hiện tại giới học giả Mỹ không còn sử dụng thuật ngữ “chính sách xoay trục sang châu Á” nữa khi Mỹ có chính quyền mới. Tuy nhiên, về căn bản chính quyền của Tổng thống Donald Trump sẽ tiếp tục kế thừa và triển khai chính sách của chính phủ tiền nhiệm.

Đó là coi trọng các mối quan hệ được xây dựng giữa Mỹ và các đối tác ở khu vực. Tuy nhiên, theo Giáo sư David Shambaugh, phải 6 tháng nữa khi chính quyền của Tổng thống Donald Trump bắt đầu triển khai các chính sách đối ngoại mới, mới có thể định hình rõ ràng toàn cảnh “bức tranh chính sách” của Mỹ với khu vực này đặc biệt là ASEAN.

“Tôi cho rằng chính quyền của Tổng thống Donald Trump sẽ tiếp tục coi Đông Nam Á, nói rộng ra là khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, là một ưu tiên trong chính sách của Mỹ trên toàn cầu. Những gì đang diễn ra thể thấy chính quyền Mỹ vẫn tiếp tục các chính sách dưới thời Obama, tại khu vực này, cũng như ở các khu vực khác trên thế giới”, Giáo sư David Shambaugh nói.

Giáo sư David Shambaugh đưa ra ví dụ cách đây 1 tuần Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence và các quan chức cấp cao khác của Mỹ đã cam kết tiếp tục thúc đẩy quan hệ giữa Mỹ với EU và NATO, cho dù trước đó đã có những lo ngại rằng Mỹ sẽ “phớt lờ”vai trò của hai tổ chức này.

“Nếu châu Á không phải ưu tiên cao nhất thì chắc chắn cũng sẽ là một ưu tiên cao trong chính sách an ninh truyền thống của Mỹ. Vấn đề chỉ là thời gian để chờ đợi chính quyền Mỹ mới sẽ có các động thái như thế nào?”, Giáo sư David Shambaugh nhấn mạnh tại buổi gặp gỡ báo chí sáng 24/2 tại Hà Nội.

Trước đó, trong buổi nói chuyện với các sinh viên Hà Nội ngày 23/2, Giáo sư Shambaugh nói rằng việc tân Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis đã chọn châu Á (Hàn Quốc và Nhật bản) cho chuyến công du nước ngoài đầu tiên và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe cũng đã có chuyến thăm Mỹ ngay sau khi ông Trump nhậm chức cho thấy giữa chính quyền mới của Mỹ và châu Á có mối liên hệ mật thiết.

“Tôi hy vọng rằng Mỹ sẽ cử các quan chức cấp cao tới khu vực Đông Nam Á sớm nhất có thể để gửi tín hiệu về sự tiếp tục gắn kết với khu vực”, Giáo sư David Shambaugh nhấn mạnh.

Các bên phải tuân thủ luật pháp

Cũng trong buổi nói chuyện với các sinh viên ngày 23/2 tại Hà Nội, Giáo sư David Shambaugh cho rằng trước những diễn biến mới ở Biển Đông gây, như việc Trung Quốc sắp xây xong các kết cấu có thể chứa tên lửa trên các đảo nhân tạo trái phép, “điều quan trọng là ASEAN và Trung Quốc phải nhanh chóng đi đến một thỏa thuận khung cho Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC).

“Vấn đề là ASEAN có đoàn kết để hối thúc Trung Quốc nhanh chóng đi đến một thỏa thuận khung cho COC hay không. Lúc này hai bên đang đàm phán, và ASEAN-Trung Quốc phải đưa ra một bộ khung cho COC trước thời hạn chót là giữa năm 2017”.

Sáng 24/2, trả lời câu hỏi về cách tiếp cận mới của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump trong vấn đề Biển Đông sẽ ra sao? Giáo sư David Shambaugh nói rằng Tổng thống Donald Trump nhiều lần cáo buộc Trung Quốc thực hiện chính sách quân sự hóa Biển Đông và ông Donald Trump sẽ có cách tiếp cận tương tự như chính quyền của Tổng thống Obama.

Đó là các bên phải tôn trọng luật pháp quốc tế; ủng hộ và tuân thủ Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển; giải quyết tranh chấp hòa bình giữa các bên. “Nếu Tổng thống Donald Trump sang tham dự Hội nghị APEC tại Việt nam vào tháng 11 tới, chắc chắn ông ấy sẽ tuyên bố về những chính sách đối với khu vực châu Á của mình”.

Giáo sư David Shambaugh cũng cho rằng Trung Quốc sẽ không thay đổi các chính sách của nước này đối với ASEAN trong thời gian tới, kể cả sau Đại hội Đảng 19 của nước này vào cuối năm nay.

“Trung Quốc vẫn sẽ tiếp tục những chính sách và chiến lược mà họ đã tiến hành trước đây. Các bạn đừng nên kỳ vọng nhiều về sự thay đổi sau Đại hội Đảng của Trung Quốc với các chính sách khu vực”, Giáo sư David Shambaugh kết luận.