Trung Quốc dự định ngừng nhập khẩu rau quả 6 tuần trong dịp Tết Nguyên đán

Tổng Thư ký Hiệp hội rau quả Việt Nam Đặng Phúc Nguyên cho biết, các khó khăn mà ngành rau quả đang phải đối mặt là dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, khiến quá trình xuất khẩu bị ách tắc, tăng trưởng chững lại so với trước đây. Cụ thể, các doanh nghiệp gặp khó khăn khi thuê tàu, thuê container… gây ra tình trạng ứ đọng rau quả do vấn đề thu mua bị khó.

“Theo thông tin của chúng tôi, Trung Quốc dự định ngừng nhập khẩu ít nhất 6 tuần trong dịp Tết Nguyên đán, điều này có thể làm gia tăng tình hình gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu”, ông Đặng Phúc Nguyên thông tin và bày tỏ mong muốn đẩy mạnh tỷ lệ tiêu thụ nội địa trong thời gian tới.

Thêm khó khăn nữa mà ông Nguyên đưa ra là do chưa thể chế biến sâu nên rau quả Việt Nam khó có thể phục vụ các thị trường có khoảng cách địa lý lớn bằng những hình thức vận chuyển giá rẻ. Tuy nhiên, ngành kinh doanh rau củ của Việt Nam cũng có những thuận lợi nhất định như có vị trí địa lý thuận lợi cho xuất khẩu đi Trung Quốc và nước này cũng đang có chủ trương tăng cường sản lượng tiêu thụ rau quả của khu vực ASEAN từ 2-3 lần trong vài năm tới.

Ngoài ra, Tổng Thư ký Hiệp hội rau quả Việt Nam kiến nghị cần đẩy mạnh tuyên truyền để sản xuất theo các tiêu chuẩn GAP, liên kết hợp tác xã để nâng cao hiệu quả sản xuất cùng với đó là đàm phán để mở rộng danh sách các mặt hàng nhập khẩu vào Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản…

Ông Đặng Phúc Nguyên cũng đề xuất các cơ quan chuyên môn của Bộ Nông nghiệp và PTNT nghiên cứu, chuyển giao thêm các loại giống cây ăn quả mới có chất lượng cao, dễ canh tác… Bên cạnh đó, để hạn chế việc sử dụng các vật tư có nguồn gốc vô cơ, ông Nguyên cho rằng có thể tăng thuế của nhóm hàng này, dùng tiền đó để hỗ trợ cho các cơ sở sản xuất hữu cơ để giảm giá thành cho các sản phẩm hữu cơ, tăng sức cạnh tranh trên thị trường.

Cần sản xuất theo tiêu chuẩn của nhà nhập khẩu

Báo cáo sản lượng trái cây năm cuối năm 2021,  ông Lê Thanh Tùng, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt cho biết: “Tính đến cuối năm, sản lượng trái cây có thể là 700.000 tấn. Nếu tính đến Tết thì là hơn 1,7 triệu tấn. Đây là con số cần phải tính toán để tiêu thụ. Tôi xin nêu vấn đề là có thể ách tắc đôi chút ở thị trường Trung Quốc do hàng rào kỹ thuật, thuế quan... ngoài dịch Covid-19 hay vật tư đầu vào tăng cao”.

Ông Tùng cho rằng, cần sản xuất theo tiêu chuẩn của nhà nhập khẩu, mở ra chuỗi cửa hàng, đồng hành với hợp tác xã, bà con nông dân trong tiêu thụ trái cây. Mặt khác, Sở Nông nghiệp và PTNT và Chi cục Bảo vệ thực vật cũng có vai trò quan trọng trong tư vấn, định hướng cho nông dân.

Tiếp thu các ý kiến của doanh nghiệp, hợp tác xã, nông dân trong Diễn đàn, lãnh đạo Cục Trồng trọt cho biết, giải quyết vấn đề nêu ra trong diễn đàn không chỉ là đơn lẻ, mà còn là góp phần vào chiến lược phát triển. “Ý kiến của ‘những đàn chim sẻ’ tham gia trực tiếp và sản xuất, kết nối tiêu thụ, các doanh nghiệp xuất khẩu là rất quan trọng”, ông Tùng nhấn mạnh.

Vấn đề khác được ông Tùng nêu ra là truy xuất nguồn gốc và chứng nhận chất lượng. Các cơ quan chuyên môn, các cơ quan quản lý ở địa phương cần đồng hành, sát cánh hơn nữa với doanh nghiệp, với nông dân.

“Đây là trách nhiệm chính của các cơ quan quản lý như Sở Nông nghiệp và PTNT, không phải trách nhiệm của doanh nghiệp. Đây còn là việc xây dựng vùng nguyên liệu, tìm ra vùng đặc thù, điểm đặc biệt để kêu gọi doanh nghiệp tham gia tiêu thụ”, ông Tùng cho biết.

Lãnh đạo Cục Trồng trọt cho biết, nếu người dân chưa tỉa cành, tạo tán, bao trái được, thì đây là trách nhiệm của cơ quan chuyên môn địa phương. Đề nghị Viện Nghiên cứu Cây ăn quả có nghiên cứu, đề xuất mạnh mẽ hơn để Cục ra văn bản mang tính quy chuẩn.

Cụ thể hơn, ông Tùng đặt vấn đề cần một "người thầy" cho xuất khẩu, cần "người thầy" cho tiêu thụ nông sản nội địa. “Có đầy đủ các chứng nhận, song làm thế nào để nông sản tiêu thụ tốt. Diễn đàn hôm nay chưa thể giải quyết hết các thắc mắc, song nó gợi mở ra nhiều vấn đề cho các Sở, các cơ quan chuyên môn của Bộ. Bản thân Cục Trồng trọt cũng tự nhận thấy trách nhiệm của mình”, ông Tùng bày tỏ.

Về phía doanh nghiệp, bà Vũ Kim Hạnh, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao, bày tỏ sự lo ngại khi thời gian tới, Trung Quốc sẽ dừng nhập khẩu sản phẩm cây ăn quả đúng vào dịp mùa vụ thu hoạch trái cây rộ nhất tại Việt Nam.

Bên cạnh đó, chính vì Trung Quốc là thị trường nhập khẩu trái cây quan trọng bậc nhất của Việt Nam, bà Hạnh cũng cho rằng, cần sản xuất theo quy chuẩn, tiêu chuẩn mà thị trường Trung Quốc yêu cầu, trong đó có GlobalGAP.

“Hiện Việt Nam đang có một tiêu chuẩn trung chuyển giữa VietGAP và GlobalGAP. Đó là LocalGAP. Tiêu chuẩn LocalGAP thể hiện được hầu hết những đặc điểm của tiêu chuẩn GlobalGAP, tuy nhiên, chi phí cũng như thời gian thực hiện lại thấp hơn 1/3”, bà Hạnh thông tin.