Giải quyết nhiều vấn đề “nóng” của ngành Y tế

Gỡ khó trong công tác y tế

Đại biểu Trần Khánh Thu (Thái Bình) cho biết, thời gian qua, Chính phủ và Bộ Y tế đã có nhiều nỗ lực trong xây dựng và triển khai hồ sơ sức khỏe điện tử toàn dân. Tuy nhiên, hiện nay chưa có căn cứ để triển khai khám bệnh, chữa bệnh từ xa tại trạm y tế. Kết cấu giá dịch vụ y tế chưa có cấu phần chi phí công nghệ thông tin nên nguồn lực để dành cho việc này còn rất hạn chế.

Đại biểu cũng cho biết, các bệnh viện tự chủ hiện nay đang áp dụng thuê phần mềm quản lý bệnh viện. Tuy nhiên, Nghị định 73 của Chính phủ quy định quản lý đầu tư ứng dụng công nghệ thông tin sử dụng nguồn vốn ngân sách Nhà nước nhưng chưa có quy định về việc xác định thẩm quyền phê duyệt chủ trương, kế hoạch thuê dịch vụ công nghệ thông tin sử dụng kinh phí từ nguồn thu giá dịch vụ khám bệnh y tế. Đặc biệt, cách xác định giá trị phần mềm không có sẵn trên thị trường, đây là phần hay được kết luận sai phạm trong quá trình thực hiện đấu thầu mua sắm. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp để tháo gỡ những vướng mắc này?

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trả lời chất vấn.

Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan khẳng định, áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý ngành y tế là vấn đề cấp bách, vì vậy, ngành Y tế chỉ đạo triển khai thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin, cũng như chuyển đổi số trong lĩnh vực quản lý của ngành y tế. Về hai nội dung đại biểu đề cập liên quan đến triển khai hồ sơ điện tử và đề án khám chữa bệnh từ xa, Bộ trưởng cho biết, Bộ Y tế đã có các quyết định liên quan đến việc phê duyệt đề án khám chữa bệnh từ xa giai đoạn 2020-2025 và kế hoạch thúc đẩy phát triển sử dụng các nền tảng số y tế để chuyển đổi số đến năm 2025.

Thời gian qua, Bộ Y tế đã tích cực triển khai và đang áp dụng thí điểm triển khai thực hiện đề án khám - chữa bệnh từ xa, bước đầu mang lại hiệu quả và tổ chức đánh giá tổng kết rút kinh nghiệm nhân rộng ra đơn vị và cơ sở y tế khác.

Với việc triển khai hồ sơ điện tử, Bộ Y tế triển khai thí điểm, trong đó tại Luật Khám bệnh, chữa bệnh đã được Quốc hội thông qua cũng quy định nội dung liên quan đến thành phần về công nghệ thông tin nằm trong chi phí quản lý của các cơ sở khám - chữa bệnh. Theo lộ trình, Chính phủ đang triển khai xây dựng Nghị định hướng dẫn Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi), những nội dung này sẽ được cụ thể hóa trong thời gian tới.

Chấm dứt tình trạng chậm thanh toán, quyết toán bảo hiểm y tế

Đại biểu Hà Hồng Hạnh (Khánh Hoà) chất vấn, tại Văn bản số 2060 ngày 20/10/2023, Ủy ban Xã hội cho rằng, nếu vẫn tiếp diễn tình trạng thiếu thuốc, thiết bị y tế mà người dân đi khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế phải tự mua thuốc để điều trị thì cần có cơ chế để bảo hiểm y tế hoàn trả lại các khoản này để bảo đảm quyền lợi của người có thẻ bảo hiểm y tế. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết quan điểm về ý kiến này?

Mặt khác, theo Báo cáo của Chính phủ, đến nay còn xấp xỉ 2.500 tỷ đồng chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế chưa được thanh toán, quyết toán từ năm 2021 chưa được giải quyết. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết các giải pháp để chấm dứt tình trạng chậm thanh toán, quyết toán bảo hiểm y tế?

Về vấn đề bệnh nhân mua thuốc ngoài có được thanh toán bảo hiểm y tế hay không, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, về nguyên tắc, cơ sở khám - chữa bệnh phải đảm bảo đủ thuốc chữa bệnh, không để người bệnh phải mua thuốc ngoài trong thời gian điều trị nội trú, nếu cho người bệnh tự mua thì dẫn đến nhiều nguy cơ liên quan đến chất lượng thuốc, an toàn người bệnh, giải quyết tranh chấp khi có tai biến, rủi ro, lạm dụng chỉ định. Hiện nay, chúng ta chưa có quy định về việc trực tiếp thanh toán cho bệnh nhân khi mua thuốc bên ngoài.

Thời gian qua, Bộ Y tế đã tích cực chỉ đạo đồng bộ nhiều giải pháp, yêu cầu các cơ sở y tế thực hiện các chỉ đạo, quy định liên quan đến việc mua thuốc, vật tư y tế để đảm bảo phục vụ cho công tác khám, chữa bệnh. Ngoài ra, Bộ đề xuất nghiên cứu cơ chế để các cơ sở khám - chữa bệnh có thể điều chuyển thuốc giữa các cơ sở khi các kết quả thầu còn hiệu lực, đồng thời, cần rà soát lại các danh mục thuốc và dự kiến đầu năm 2024, Bộ sẽ thực hiện bổ sung thêm danh mục thuốc để bảo đảm quyền lợi cho người tham gia bảo hiểm y tế.

Khắc phục tình trạng lạm dụng chỉ định xét nghiệm

Đại biểu Nguyễn Hữu Thông (Bình Thuận) chất vấn, theo báo cáo số 3006 của Tổng Thư ký Quốc hội và qua phản ánh của cử tri, hiện nay, tình trạng lạm dụng chỉ định các dịch vụ kỹ thuật lâm sàng như xét nghiệm, nội soi, chẩn đoán hình ảnh, chỉ định các dịch vụ kỹ thuật cao và thuốc quá mức, không cần thiết, gây tốn kém cho người dân, nhất là người nghèo. Trước thực trạng này, đại biểu đề nghị cho biết trách nhiệm của Bộ Y tế, giải pháp căn cơ để khắc phục tình trạng trên?

Trả lời về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết, vừa qua có tình trạng lạm dụng xét nghiệm quá mức cần thiết gây tốn kém chi phí cho người bệnh và tâm lý bức xúc cho người bệnh, đồng thời ảnh hưởng đến Quỹ bảo hiểm y tế - là quỹ của toàn dân mà trách nhiệm của các cơ quan ban ngành, người dân để Quỹ được phát triển, ổn định, phục vụ người bệnh.

Tình trạng lạm dụng chỉ định các dịch vụ kỹ thuật lâm sàng như xét nghiệm, nội soi, chẩn đoán hình ảnh… không cần thiết, gây tốn kém cho người dân, nhất là người nghèo được Bộ Y tế làm rõ.

Bộ trưởng Bộ Y tế chỉ rõ nhóm nguyên nhân chính là nhận thức trình độ của người chỉ định xét nghiệm muốn nhanh, chính xác, điều này đòi hỏi chỉ đạo để có nhận thức xét nghiệm mức ở hợp lý cao nhất. Ngoài ra, việc xã hội hóa liên danh liên kết đòi hỏi thu hồi vốn dẫn đến xét nghiệm nhiều. Mặt khác, người bệnh cũng có nhu cầu xét nghiệm.

Trước thực trạng trên, Bộ Y tế đã tăng cường chỉ đạo để tránh lạm dụng xét nghiệm, nâng cao chất lượng khám - chữa bệnh. Mới đây nhất, Luật Khám bệnh, chữa bệnh mới được thông qua đã có nhiều quy định về vấn đề này, Quyết định 316/2016/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về vấn đề xét nghiệm, cùng với đó là các thông tư quy định về các định mức kỹ thuật, trần thanh quyết toán, tăng cường giám định bảo hiểm y tế, kết nối liên thông để kiểm soát chi phí.

Liên quan tới vấn đề bệnh nhân đi viện phải mua thuốc ở bên ngoài giá rất đắt, Bộ Y tế đã họp bàn về những nội dung này để có phương án cụ thể. Bộ Y tế đang tích cực chỉ đạo triển khai để khi có dự thảo chính thức sẽ xin ý kiến các bộ ngành, địa phương. Bộ trưởng nhấn mạnh, cần quy định cụ thể điều kiện nào người bệnh được thanh toán bảo hiểm để tránh lạm dụng thuốc, việc này đòi hỏi các quy định pháp lý phải thật chặt chẽ.