Chủ động giống sản xuất, thúc đẩy xuất khẩu lúa gạo

Giống lúa tăng nhẹ

Vừa thu hoạch xong vụ lúa đông xuân 2020-2021, nông dân ĐBSCL liền bắt tay vào sản xuất vụ lúa hè thu 2021 với hi vọng hiệu ứng giá lúa tốt sẽ còn kéo dài. Chọn mua lúa giống là công việc đầu tiên mà nông dân cần làm mỗi khi vào vụ. Thị trường lúa giống càng sôi động khi vụ sản xuất mới bắt đầu.

TP Cần Thơ có hơn 124 cơ sở, hộ sản xuất và cung ứng lúa giống, với sản lượng đưa ra thị trường hơn 52.700 tấn/năm. Thị trường lúa giống của các cơ sở này không chỉ ở Cần Thơ mà còn được mở rộng nhiều tỉnh vùng ĐBSCL.

Từ vụ lúa thu đông năm rồi đến nay do giá lúa hàng hóa tăng nên giá các loại lúa giống cho vụ hè thu 2021 tăng cao hơn năm trước khoảng 2-3%, trong đó chủ yếu tập trung các giống lúa chất lượng cao phục vụ cho xuất khẩu.

Giá bán lẻ nhiều loại lúa giống trên thị trường hiện tăng từ 500-1.000 đồng/kg so với cùng kỳ năm trước. Giá bán lẻ lúa giống Đài Thơm 8, Jasmine 85 và VD 20 cấp xác nhận đang được nhiều trại giống và cơ sở sản xuất, kinh doanh lúa giống ở TP Cần Thơ bán ra ở mức từ 12.000-16.000 đồng/kg, cấp nguyên chủng 17.000-19.000 đồng/kg.

Các giống lúa như IR 50404, OM 2517, OM 5451, OM 4218, OM 4900, OM 7347, OM 6976… cấp xác nhận có giá phổ biến từ 10.000-15.000 đồng/kg, cấp  nguyên chủng giá 14.500-18.000 đồng/kg.

Bà Phạm Thị Minh Hiếu, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt – BVTV TP Cần Thơ cho biết: Thời gian qua, TP Cần Thơ đã tích cực hỗ trợ, khuyến khích nông dân phát triển sản xuất các loại gạo thơm ngon, chất lượng cao, an toàn đáp ứng nhu cầu thị trường và ứng dụng quy trình canh tác, giải pháp công nghệ để sản xuất bền vững, giảm tác động xấu đến môi trường.

Cần Thơ có hơn 86.000 ha đất canh tác lúa, nhờ sản xuất được 3 vụ lúa trong năm (gồm đông xuân, hè thu và thu đông) nên tổng diện tích sản xuất lúa có thể đạt từ 220.000-230.000 ha/năm, với sản lượng lúa đạt hơn 1,3 triệu tấn/năm. Trong đó phần lớn là các loại lúa chất lượng cao, lúa thơm là nhờ nông dân chọn lúa giống chất lượng ngay từ đầu vụ.

Dù diện tích canh tác lúa có xu hướng thu hẹp do quá trình đô thị hóa và chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi nhưng hiệu quả sử sụng đất canh tác lúa được nâng cao năng suất, sản lượng lúa được duy trì khá tốt nhờ Thành phố tích cực triển khai điều chỉnh kỹ thuật trong sản xuất lúa, hướng đến sản xuất sạch, tăng trưởng xanh.

Cụ thể như, hỗ trợ nông dân đẩy mạnh cơ giới hóa, áp dụng đồng bộ các tiến bộ KH-KT vào sản xuất, nhất là các giải pháp kỹ thuật “3 giảm, 3 tăng”, “1 phải, 5 giảm”, công nghệ sinh thái, sử dụng lúa giống chất lượng cao, sản xuất lúa theo VietGAP và các tiêu chuẩn thực hành nông nghiệp tốt...

Ðồng thời, thúc đẩy nông dân liên kết, hình hành các “cánh đồng lớn” và vùng nguyên liệu lúa hàng hóa chất lượng cao với quy mô lớn gắn với hợp đồng tiêu thụ của doanh nghiệp.

Lúa chất lượng cao hút hàng

Theo bà Hiếu, trên đà thắng lợi vụ lúa đông xuân 2020-2021 vừa qua, bước sang vụ lúa hè thu 2021, ngành nông nghiệp Cần Thơ khuyến cáo bà con con nông dân chọn các giống lúa chất lượng cao để sản xuất để cuối vụ bán giá cao.

Bên cạnh đó, nông dân cần áp dụng các biện pháp khoa học kỹ thuật mới để giảm giá thành giúp tăng lợi nhuận. Ở vụ hè thu 2021, TP Cần Thơ gieo trồng được 77.000 ha lúa, trong đó, các loại lúa thơm và lúa chất lượng cao như: OM 5451, Đài Thơm 8, Jasmine 85, OM 18, OM 380, RVT, Jasmine 85, OM 4218, OM 380 chiếm khoảng 84% tổng diện tích.

Ông Nguyễn Minh Phương, Giám đốc HTX Giống nông nghiệp Thốt Nốt ở quận Thốt Nốt, TP Cần Thơ, cho biết: Vụ đông xuân 2020-2021, nông dân ở TP Cần Thơ và các tỉnh ĐBSCL chủ yếu tập trung vào sản xuất các loại lúa gạo thơm ngon, chất lượng cao nhằm bán được giá nên sức mua lúa giống tập trung nhiều vào các giống lúa Đài Thơm 8, lúa thơm Jasmine 85, lúa chất lượng cao OM 5451…

Sang vụ hè thu này, nông dân mạnh dạn đầu tư chọn mua các giống chất lượng cao để mua về sử dụng, chiếm trên 85% lượng hàng bán ra cho nông dân.

Ông Nguyễn Văn Hồng, Giám đốc Công ty Cổ phần Giống cây trồng Đồng Tháp (Doseco) cho biết: Nhiều năm nay nông dân trồng lúa ở ĐBSCL nhận thức rất rõ sản xuất như thế nào là có hiệu quả về lợi nhuận.

Yếu tố quan trọng đầu tiên trước mùa vụ là nông dân chủ động tìm nguồn lúa giống với chất lượng đảm bảo và giá cả phù hợp nhằm đảm bảo hiệu quả sản xuất về sau. Đồng thời, quan tâm sản xuất gắn với nhu cầu thị trường đặt hàng của doanh nghiệp và các đơn vị bao tiêu chứ không lựa chọn gieo sạ các giống lúa chạy theo phong trào.

Ông Hồng cho biết, lượng hàng lúa giống công ty chuẩn bị phục vụ cho thị trường vụ hè thu năm nay tương đương như năm trước, ở mức trên dưới 2.000 tấn lúa giống các loại. Nhìn chung năm nay thị trường lúa giống Cty Doseco bán cho nông dân không tăng giá. Vì vậy, lượng nông dân tìm đến công ty đặt hàng mua lúa giống có phần nhiều hơn so với các năm trước, trong đó nông dân chọn giống chất lượng cao như OM 9582, OM 380… nên bán khá chạy.

Cục Trồng trọt khuyến cáo cơ cấu nhóm giống lúa chính ở vụ lúa hè thu 2021 ở ĐBSCL: Nhóm giống lúa chủ lực trắng trong, hạt dài như Đài thơm 8, OM5451, OM6976, OM4900, OM7347, OM4218, jasmine 85… chiếm tỷ lệ 55-60%. Nhóm giống lúa thơm đặc sản như ST5, RVT, Nàng Hoa 9, VD 20… chiếm tỷ lệ 15 - 20%. Nhóm giống lúa nếp nếp IR4625, nếp Bè… chiếm tỷ lệ <10%.

Ông Lê Thanh Tùng, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN-PTNT) khuyến cáo nông dân cần tăng cường ứng dụng tiến bộ kỹ thuật về giảm giống gieo sạ; sử dụng các giống lúa theo khuyến cáo của ngành nông nghiệp và đề xuất của doanh nghiệp, thương lái thu mua trong vùng nguyên liệu, cánh đồng lớn.

Đồng thời, liên kết sản xuất để đáp ứng nhu cầu thị trường và liên kết đồng bộ với doanh nghiệp trong sản xuất và tiêu thụ lúa, gạo hàng hóa.

Xuất khẩu gạo biến động

Giá gạo xuất khẩu của Việt Nam tuần này giảm nhẹ, theo đó loại 5% tấm - tham chiếu cho các loại gạo xuất khẩu - giảm xuống 495 – 500 USD/tấn, từ mức 505 – 510 USD/tấn cách đây một tuần do nhu cầu chậm lại trong bối cảnh ĐBSCL đã thu hoạch xong lúa vụ Đông xuân và chất lượng lúa gạo thu mua lúc này không cao vì một số cơ sở sấy lúa trên địa bàn đã quá tải trong lúc thu hoạch rộ.

Giá gạo trong nước hiện nay nhìn chung cũng giảm theo xu hướng giá gạo xuất khẩu, trong bối cảnh ĐBSCL thu hoạch gần xong lúa Đông Xuân và miền Bắc chuẩn bị thu hoạch lúa Đông Xuân.

Giá lúa tươi tại An Giang được thương lái thu mua tại ruộng, đối với loại IR 50404 hiện là 6.200 - 6.300 đồng/kg; OM 9577, OM 9582 là 6.300 - 6.350 đồng/kg; OM 6976 là 6.300 - 6.350 đồng/kg; OM 18 khoảng 6.400 - 6.500 đồng/kg. Trong khi đó, giá gạo thường hiện khoảng 10.500-11.500 đồng/kg, gạo nàng Nhen 16.000 đồng/kg, gạo thơm thái hạt dài 18.000 - 19.000 đồng/kg, thơm Jasmine 14.000 - 15.000 đồng/kg, gạo trắng thông dụng 14.000 đồng/kg, Nàng Hoa 16.200 đồng/kg, Sóc thường 15.000 đồng/kg, cám 6.000 - 7.000 đồng/kg, Hương Lài 18.000 đồng/kg. Những mức giá này đều giảm so với tuần trước.

Thông tin từ các doanh nghiệp xuất khẩu gạo cho biết, do một số doanh nghiệp tư nhân và các công ty xuất khẩu lớn đang kẹt giải ngân tiền thu mua lúa gạo nên tiến độ thu mua chậm lại làm ảnh hưởng đến giá lúa gạo trong nước. Đối với các kho tư nhân thì hoạt động thu mua vẫn diễn ra bình thường nhưng không mạnh nhằm mục đích tạo việc làm cho nhân viên.

Thông tin từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, khối lượng xuất khẩu gạo trong 3 tháng đầu năm nay giảm mạnh hơn 30% so với cùng kỳ và giá trị giảm trên 17%, do số lượng container hạn chế đã khiến giá cước vận tải tăng cao từ 3 - 7 lần so với cùng kỳ năm ngoái.

Gần đây, nhiều hãng tàu nước ngoài thông báo cắt dịch vụ trên một số chặng và chưa có kế hoạch cho năm nay lại càng làm gia tăng áp lực trong ngành vận tải biển, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động thương mại trên toàn thế giới.

Ngoài ra, trong 3 tháng qua, các thị trường nhập khẩu nhiều gạo của Việt Nam như Philippines và Trung Quốc cũng đều giảm khối lượng gạo nhập về.

Philippines vẫn đứng đầu về nhập khẩu gạo của Việt Nam, chiếm 39% trong tổng lượng gạo xuất khẩu của cả nước và chiếm 38,3% trong tổng kim ngạch trong 2 tháng đầu năm nay, đạt trên 255.874 tấn, tương đương 137,63 triệu USD, giá trung bình 537,9 USD/tấn, giảm 28,3% về lượng, giảm 11% về kim ngạch nhưng tăng 24% về giá so với cùng kỳ năm 2020. Trung Quốc vẫn duy trì vị trí thứ 2 với 159.198 tấn trong tháng 1 và 2, tương đương 83,63 triệu USD, giá trung bình 525,3 USD/tấn, tăng mạnh 140,4% về lượng, tăng 125,6% về kim ngạch nhưng giảm 6,2% về giá so với cùng kỳ năm 2020; chiếm 24% trong tổng lượng và tổng kim ngạch./.