"Dễ dãi" với thức ăn đường phố, nguy cơ tiềm ẩn bệnh tật
Nhiều người biết một số quán ăn đường phố đông khách thì việc bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm ở đây sẽ rất khó. “Khuất mắt trông coi” đó là tâm lý chung của thực khách, hay là sự "dễ dãi" của thực khách là nguyên nhân của bệnh tật.
Nơi chế biến thực phẩm, ngồi ăn của thực khách nhếch nhác
Không khó để tìm ra được những quán ăn như thế này trên khắp các địa bàn của Thủ đô Hà Nội, nhất là ở những phố có nhiều cửa hàng kinh doanh ăn uống.
Nhiều cửa hàng kinh doanh ăn uống lấy vỉa hè để các “thượng đế” ngồi, nhưng ngay cạnh đó là hố ga thoát nước hoặc xe chở rác chưa được vận chuyển đậy tạm bằng miếng nilon, bố mùi hôi thối nhưng khách đến ăn vẫn cứ nườm nượp.
Trên một con phố gần nhiều trường đại học ở quận Thanh Xuân, một vài quán ăn di động mở bán, bên trên được che tạm bợ bằng một tấm bạt nhếch nhác, xung quanh là các vật dụng nhà bếp được treo trên bức tường rào sắt. Dưới nền đất ẩm thấp là 4,5 chiếc chậu nhựa và hàng chục cái bát chưa kịp rửa.
Điều mà tất thảy mọi thực khách đều nhìn thấy đó là những người phục vụ ở đây đều không có bất cứ một dụng cụ bảo hộ nào để bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, tay không đeo gang nhưng vẫn cứ bốc thịt vào bát cho thực khách ăn, nhưng cũng chính bàn tay ấy lại cầm ngay tiền của khách hàng đưa, mà họ đều biết rằng những tờ tiền đó đều mang rất nhiều vi khuẩn mà mắt thường không thể nhìn thấy.
Có những cửa hàng bán lẩu, do thực khách quá đông nên nhân viên phục vụ không thể rửa rau cẩn thận như ở nhà được, nhiều cửa hàng lẩu nhân viên chỉ cho rau chạy qua hàng nước lã rồi đưa ngay ra bàn ăn cho thực khách.
Nếu đi vào trong khu vực chế biến của các cửa hàng ăn uống, chắc chắn nhiều thực khách sẽ không thể tưởng tượng nổi thức ăn được các nhà hàng cung cấp cho thực khách ở ngoài kia, lại được chế biến và để ở trong một môi trường nhếch nhác và bẩn thỉu nhe thế này.
Chị Nguyễn Minh Hoa một thực khách đã từng ăn quán Lẩu Ếch trên địa bàn quận Long Biên đã phải thốt lên: “Mình không nghĩ là khu vực chế biến thực phẩm, rửa rau cho thực khách đang ăn ở ngoài kia lại được bẩn thỉu đến như thế này. Ăn uống thế này không đi ngoài mới là chuyện lạ”.
Đấy là ở những quán ăn, còn những quán bán trước cổng các trường học thì sao? Những món ăn đường phố – buffet xiên hay còn gọi là “xiên bẩn” lại rất hút khách hàng nhí. Chỉ với một chiếc xe đạp cà tàng, được thiết kế để đồ ăn vặt là người bán hàng có thể rong ruổi khắp nơi. Trên những chiếc xe di động này được bày hàng trăm xiên với đủ chủng loại, gồm xiên gà, chả cá viên, chả giò, tôm, phô mai viên, xúc xích… Tất cả đều được chiên giòn trong một chảo dầu đã bị chuyển màu và không biết đã được tái sử dụng bao nhiêu lần. Ngoài ra, trong túi đồ tác nghiệp của người bán hàng rong còn tương ớt, tương cà và những túi nilon đựng thực phẩm không có bao bì hay nhãn mác.
Với giá rất rẻ nên thu hút được nhiều em học sinh khi đến trường, Nếu chỉ nhìn bằng mắt thường, ai cũng có thể thấy một điều, thực phẩm được chế biến trước cổng trường, vỉa hè hay thậm chí tại nhiều quán ăn, nhà hàng khó đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Với những món ăn vặt rẻ tiền và màu sắc bắt mắt này thì không ai có thể kiểm soát được chất lượng và độ an toàn của thực phẩm. Đặc biệt, việc sử dụng dầu ăn không rõ nguồn gốc xuất xứ và được sử tái sử dụng nhiều lần là một trong những nguyên nhân trực tiếp gây hại cho sức khỏe của người dùng.
Thực khách có quá dễ dãi với quán ăn đường phố?
“Ẩm thực đường phố” đã trở thành một nét văn hóa riêng của người Hà Nội có từ lâu đời, những gánh phở rong, hàng tào phớ hay những thúng xôi của người dân ven đô đã ăn sâu vào tiềm thức của rất nhiều người cao tuổi sinh ra và lớn lên ở đất Kẻ chợ này. Nhưng ngày xưa điều kiện chưa như bây giờ, do đó vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm chưa được quan tâm.
Ngày nay món ăn vặt, món ăn đường phố được bán phổ biến từ nhiều năm nay, mặc dù biết là không an toàn, không đảm bảo vệ sinh nhưng vẫn có rất nhiều người tìm đến thưởng thức. Quan điểm chung của họ là chỗ ngồi ăn thoáng mát, tiện lợi và quan trọng hơn cả là đồ ăn hợp với túi tiền. Có lẽ sự ủng hộ nhiệt tình của thực khách chính là động lực để ẩm thực đường phố không an toàn vệ sinh thực phẩm phát triển mạnh.
Anh Nguyễn Văn Minh, nhà ở quận Hai Bà Trưng cho hay, anh có thói quen ăn phở buổi sáng từ nhiều năm nay. Dẫu biết là ngồi ăn ở hàng quán vỉa hè không an toàn và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm nhưng anh vẫn thích ăn ở đây, bởi những vị trí này thoáng mát và tiện lợi cho việc hút thuốc, uống trà đá.
Khi được hỏi vì sao biết “xiên bẩn” không an toàn cho trẻ nhỏ nhưng vẫn chiều con và mua cho con mỗi buổi chiều khi tan học về, chị Nguyễn Hồng Thắm (Nghĩa Tân, Cầu Giấy) cho biết, vì tan học xong đói bụng nên thương con và vẫn mua cho con 1,2 xiên chả mà con thích. Đọc báo biết được sự không an toàn của những món ăn này, tới đây chị sẽ hạn chế cho con ăn.
Biết không an toàn nhưng vẫn thích đến ăn bởi quán phở ở vị trí thoáng mát, thuận tiện cho việc hút thuốc và nhâm nhi ly cà phê. Hay vì chiều con mà vị phụ huynh ở Nghĩa Tân – Cầu Giấy vẫn mua cho con một vài xin thịt nướng. Đây phải chăng là sự “dễ dãi” của những thực khách dễ dẫn đến những hậu quả khôn lường về sức khỏe.
TS.BS. Nguyễn Trọng Hưng – Trưởng khoa khám và tư vấn dinh dưỡng người lớn (Viện Dinh dưỡng quốc gia) cho biết, việc sử dụng thực phẩm không an toàn, không rõ nguồn gốc có thể gây ra các triệu chứng cấp tính như ngộ độc thực phẩm, tiêu chảy, đau bụng, rối loạn tiêu hóa…
Nếu sử dụng trong một thời gian dài sẽ ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất trong cơ thể và dễ mắc các bệnh tim mạch, tiểu đường và béo phì, ung thư, mỡ máu, thừa cân, gout, đái tháo đường…Việc sử dụng hóa chất, thuốc trừ sâu và chất tăng cân còn sót lại trong những thực phẩm đó sẽ từ từ xâm nhập vào cơ thể, sau đó tích tụ gây ung thư.
Do đó, người dân cần hạn chế ăn uống vỉa hè, nơi công cộng, hạn chế sử dụng thức ăn không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Năm học mới đang đến gần, để đảm bảo sức khỏe cho con em mình, phụ huynh nên giải thích cho con về tác hại, hậu quả của đồ ăn vặt không có nguồn gốc xuất xứ. Đồng thời, hướng dẫn con mua hàng tại những cửa hàng có uy tín, hàng hóa có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.