Hội đồng Bảo an bất lực, lo ngại tình hình Syria “vượt kiểm soát”

Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres vừa bày tỏ làm tiếc về sự bất lực của Hội đồng Bảo an trong giải quyết cuộc khủng hoảng Syria, đồng thời cảnh báo nguy cơ tình hình vượt tầm kiểm soát.

Hội đồng Bảo an bất lực vì tình hình Syria. Ảnh: NSNBC

Vụ tấn công nghi sử dụng vũ khí hóa học ngày 7/4 tại Douma, Syria, đã làm leo thang căng thẳng ngoại giao giữa các nước liên quan và nguy cơ một hành động quân sự của phương Tây càng trở nên rõ ràng.

“Tránh cho tình hình vượt tầm kiểm soát” là lời kêu gọi khẩn thiết được Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Guterres gửi tới các quốc gia thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an sau khi những nước này không thể tìm được tiếng nói chung trong vấn đề xung đột tại Syria.

Ông Guterres cho biết, ông đã nói chuyện với các Đại sứ của 5 nước Ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an để tái khẳng định sự lo ngại về tình trạng bế tắc hiện nay tại Syria.

Theo ông Guterres, không ai được phép quên rằng ngay từ đầu, nỗ lực của cộng đồng quốc tế là nhằm chấm dứt những nỗi đau khủng khiếp mà người dân Syria đang phải hứng chịu.

Cuộc bỏ phiếu thứ 3 trong ngày 11/4, một điều rất hiếm thấy tại Liên Hợp Quốc khi “chỉ trong 1 ngày và chỉ về 1 vấn đề” liên quan đến 2 bản dự thảo nghị quyết một do Mỹ đề xuất và một do Nga đề xuất đã không thể đi tới kết quả.

Trước đó, ngày 11/4 đã chứng kiến mức độ đối đầu gia tăng theo từng giờ giữa Nga và Mỹ sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump cảnh báo kích hoạt các bệ phóng tên lửa.

Trong dòng trạng thái đăng trên trang Twitter cá nhân, ông Trump cảnh báo Nga nên "chuẩn bị sẵn sàng" trước "các tên lửa mới và thông minh đang tiến đến Syria". Nhằm thể hiện sự ủng họ với Tổng thống, Bộ Quốc phòng Mỹ tuyên bố sẵn sàng đưa ra các lựa chọn quân sự, trong khi một số nguồn tin cho biết, phía Syria cũng đã sơ tán các sân bay và căn cứ quân sự.

Tuy nhiên, sau dòng tweet của Tổng thống Trump, Chính phủ Mỹ đã tỏ ra thận trọng hơn khi nhấn mạnh, mọi lựa chọn đang nằm trên bàn và quyết định cuối cùng vẫn chưa được đưa ra.

Trong khi đó, Nga lại đón nhận những tuyên bố của Mỹ một cách khá bình tĩnh. Trong một phản ứng đầu tiên, Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitri Peskov, dù nhận đình tình hình rất căng thẳng, song bày tỏ hy vọng tất cả các bên sẽ tránh mọi hành động “không có lý lẽ nào” và nhấn mạnh  Nga sẽ không để bị lôi kéo vào những thứ như “ngoại giao Twitter”.

Không lâu sau đó, phát biểu tại Điện Kremlin, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho rằng, tình hình thế giới đang ngày một trở nên hỗn loạn, song hy vọng các bên có thể giữ tỉnh táo và quan hệ quốc tế sẽ tiến triển theo hướng tích cực.

Mới nhất trong ngày 12/4, Bộ Quốc phòng Nga thông báo, thị trấn Douma và toàn bộ khu vực Ghuota do các lực lượng nổi dậy chiếm đóng trước đây, đã hoàn toàn nằm dưới sự kiểm soát của quân đội Chính phủ Syria.

Điều này cho thấy dường như Nga không mấy quan tâm tới những tuyên bố của người đứng đầu nước Mỹ. Ông Viktor Poznokhir thuộc Bộ chỉ huy quân sự Nga cho biết:

“Chúng tôi biết nhóm tàu sân bay tấn công của Mỹ do tàu sân bay Harry S. Truman dẫn đầu đang hướng về Vịnh Ba Tư và dự kiến sẽ đến đây vào khoảng đầu tháng 5. Chúng tôi vẫn đang theo dõi sát sao tình hình. Nhưng thay vì tuyên bố sẵn sàng bắn các tên lửa vào Syria, Mỹ nên xem làm gì tốt hơn để xây dựng lại những thành phố bị phá hủy hay cung cấp sự hỗ trợ rộng lớn hơn cho những người dân chịu ảnh hưởng”.

Theo các nhà phân tích, chiến thắng của quân đội Syria ở Đông Ghouta có thể nói đã tạo nên bước ngoặt trong tiến trình giải quyết cuộc chiến tại quốc gia Trung Đông này, nhất là khi nó mang nhiều dấu ấn của liên minh Nga, Syria và lực lượng Herbollah. Chiến thắng của Syria sẽ làm thay đổi bản đồ khu vực và thế giới.

Ngày 12/4, trang Maritime Executive đưa tin hình ảnh vệ tinh mới được công bố cho thấy gần như tất cả tàu chiến tại căn cứ hải quân của Nga ở Tartus, Syria, đã ra khơi trước nguy cơ xảy ra một cuộc tấn công của Mỹ nhằm vào các cứ điểm của Syria.

Chuyên gia Ryan Bohl tại công ty tư vấn địa chính trị Stratfor đã loại trừ khả năng Nga đang chuẩn bị cuộc chiến với Mỹ gần Syria. Ông nhận định: "Cả Nga và Mỹ đều không muốn cuộc Chiến tranh thế giới thứ 3 nổ ra, họ biết cách tránh một cuộc chiến như vậy và có đường dây liên lạc thông suốt”.

Chuyên gia này cũng cho rằng động thái của Hải quân Nga nhiều khả năng “là để gia tăng mối quan ngại cho người dân Mỹ nhằm gây sức ép buộc Tổng thống Donald Trump hạn chế quy mô bất kỳ cuộc tấn công nào sắp diễn ra”./.