Nhiều bãi rác lớn tại Hà Nội quá tải, nguy cơ tràn chất thải ra môi trường

Tại bãi rác Nam Sơn đang tồn đọng khoảng 554.774 m3 nước rỉ rác được lưu chứa tại 5 vị trí. Hiện tại, các hồ nước rác còn lại không còn khả năng lưu chứa thêm, mực nước rác lưu chứa tại các hồ đều vượt cao độ lưu chứa an toàn.

Hiện nay, bãi Nam Sơn tiếp nhận trung bình 4.700 tấn/ngày, phát sinh lượng nước rác khoảng 2.800-3.000 m³/ngày (chưa bao gồm lượng nước rác phát sinh do mưa). Do ảnh hưởng của mưa bão kéo dài, lượng mưa đo được tại bãi Nam Sơn đạt 168 mm, trong điều kiện hạ tầng kỹ thuật phục vụ công tác xử lý và lưu chứa nước rác không bảo đảm (công suất xử lý trung bình của các trạm xử lý nước rác chỉ khoảng 2.800 m³/ngày, không có vị trí lưu chứa nước rác dự phòng), nếu tiếp tục vận hành sẽ xảy ra các sự cố chất thải nguy hiểm (vỡ bờ bao các hồ lưu chứa nước rác, rò rỉ, tràn nước rác ra môi trường…).

Ngày 28/10, hồ sinh học có hiện tượng rò rỉ, thẩm thấu nước rỉ rác ra đường bê-tông thuộc nội bộ khu xử lý và ô chứa nước rác phía Tây ô 8 có hiện tượng thẩm thấu nước rác ra chân tường rào. Công ty Môi trường đô thị Hà Nội gặp nhiều khó khăn, đã nỗ lực thực hiện các biện pháp khắc phục sự cố, cụ thể: Đắp bờ bao bằng bao tải đất, vôi, nắn dòng nước rác về hố tụ; lắp đặt máy bơm tại các hố tụ bơm hồi lưu nước rác về hồ chứa; dự phòng đất tại vị trí phía Bắc hồ sinh học; bơm nước rác tại ô chứa nước rác phía Tây ô 8 xuống dưới vị trí rò rỉ. Tuy nhiên, đến nay không thể khắc phục được nữa.

Do diễn biến thời tiết bất thường, dự báo trong 3 ngày tới tiếp tục mưa lớn, Công ty URENCO đề nghị Ban duy tu các công trình hạ tầng kỹ thuật đô thị chỉ đạo thực hiện phương án khẩn cấp đắp chặn bờ bao ứng phó sự cố chất thải và dừng tiếp nhận rác tối thiểu trong vòng 3 ngày, kể từ ngày 1/11. Trường hợp Ban Duy tu chỉ đạo tiếp tục tiếp nhận rác, Công ty URENCO không chịu trách nhiệm khi xảy ra sự cố chất thải.

Một lãnh đạo UBND huyện Sóc Sơn (Hà Nội) cho biết bãi rác Nam Sơn trên địa bàn huyện đang tạm ngừng tiếp nhận rác để phòng tránh sự cố chất thải. Vì mưa nhiều, lượng nước rỉ ra nhiều không xử lý kịp, có nguy cơ xảy ra sự cố môi trường nên địa phương phối hợp với Công ty Urenco tạm dừng tiếp nhận rác tại bãi rác Nam Sơn.

Khu xử lý rác thải rắn Xuân Sơn quá tải

Trong tình trạng tương tụ, trước đó đầu tháng 10, khu xử lý rác Xuân Sơn ở thị xã Sơn Tây, lớn thứ hai Hà Nội, phải dừng nhận rác trong hơn 10 ngày do trạm xử lý nước thải gặp sự cố.

Theo đó, tại Chi nhánh Xuân Sơn, cả 3 hồ chứa nước rỉ rác tại bãi rác này đều đang vượt quá công suất chứa tối đa.

Cụ thể: hồ giai đoạn 1 (GĐ1) dung tích 31.695 m3 đang chứa vượt gần 2.000 m3. Hồ GĐ2 dung tích 10.000 m3, đang vượt 294 m3. Hồ chứa Ba Vì dung tích tối đa 9.180 m3 đang vượt 240 m3.

Lượng nước rỉ rác đang lưu chứa tại các hồ khoảng 54.000 m3. Còn lượng nước rỉ rác tại các vị trí đất lưu không khoảng 3.000 m3.

Ngoài việc không còn khả năng lưu chứa nước rỉ rác, có hiện tượng nước rỉ rác thấm tràn lên mặt đường quanh hồ, khu đất lưu không. Việc để nước rỉ rác tại hồ quá cao sẽ khiến các hồ thường trực nguy cơ vỡ bờ bao.

Trước thực trạng trên, đơn vị này đề xuất phải bơm khẩn cấp nước rác sang lưu chứa tạm thời tại ô chôn lấp bùn thoát nước của UBND thị xã Sơn Tây. Có thể xem xét thi công ô chứa dự phòng nước rác tại ao chứa nước mưa có sẵn ở khu 5,6 hecta Ba Vì.

Và để tránh những sự cố có thể xảy đến, khi thời điểm đang là mùa mưa bão, đến chiều ngày 20/10, các trạm xử lý đã vận hành trở lại, hút một phần nước rỉ rác tồn đọng. Bãi rác Xuân Sơn bắt đầu tiếp nhận rác từ một số huyện, mỗi ngày bãi rác sẽ xử lý khoảng 500 tấn rác/ngày, vận hành thử nghiệm trong 10 ngày.

Và không chỉ đối mặt với diện tích chôn lấp rác bị thu hẹp do ảnh hưởng mưa bão, việc tiếp nhận rác thải tại Khu xử lý chất thải rắn Xuân Sơn cũng đang gặp nhiều khó khăn, tiềm ẩn nguy cơ về sự cố rác thải.

Ông Nguyễn Thanh Hà – Giám đốc Chi nhánh Xuân Sơn (Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị Hà Nội - Urenco) – đơn vị vận hành bãi rác Xuân Sơn cho biết, trong thời gian vừa qua, do ảnh hưởng của mưa bão, đặc biệt là việc trạm xử lý nước rác của Công ty CP Môi trường và Công trình Đô thị Sơn Tây dừng hoạt động do sự cố đã khiến các hồ chứa không còn khả năng lưu chứa thêm do mực nước tại các hồ đều đã vượt ngưỡng an toàn cho phép. 

Hà Nội đang trong thời gian cuối mùa mưa bão, diễn biến thời tiết bất thường, khối lượng rác tiếp nhận trung bình mỗi ngày của bãi là 1.400 tấn, lượng nước rác phát sinh khoảng 800 - 900 m3. Tuy nhiên, trong điều kiện hạ tầng kỹ thuật phục vụ công tác xử lý lưu chứa nước rác không đảm bảo, nguy cơ xảy ra các sự cố chất thải như vỡ bờ bao các hồ lưu chứa nước rác, rò rỉ, tràn nước rác ra môi trường đang hiện hữu, ông Hà nhấn mạnh. 

Cần những biện pháp dài hơi