Phân bón giả gây thiệt hại hàng tỷ USD mỗi năm

Mỗi năm thiệt hại hàng tỷ USD

Trao đổi về vấn đề thiệt hại do phân bón giả gây ra, ông Lê Tiến Hùng, Giám đốc Marketing, Công ty Cổ phần Phân bón Dầu khí Cà Mau (PVCFC) cho biết, việc sản xuất phân bón giả, kém chất lượng không chỉ gây thiệt hại về kinh tế mà còn cả niềm tin của khách hàng. Hiện nay, giá phân bón khoảng 20 triệu đồng/tấn, nếu như làm giả 200 tấn đã có 4 tỷ đồng, nghiêm trọng hơn có những sản phẩm bị làm giả với tỷ lệ cao đến 80%. Về kinh tế là rất thiệt hại, nhưng với khách hàng còn là xói mòn niềm tin, ảnh hưởng đến các ngành sản xuất phân bón vật tư cho nông nghiệp.

Còn theo bà Bùi Thị Thanh Giang, Phó Ban Kế hoạch Kinh doanh - Tập đoàn Công nghiệp Hóa chất Việt Nam, theo con số thống kê, chỉ tính riêng thiệt hại do phân bón giả và phân bón kém chất lượng, mỗi năm Việt Nam đã mất đi từ 2 - 2,5 tỷ USD. Đây mới chỉ tính thiệt hại do mất lượng tiền không cân xứng với lượng chất dinh dưỡng có trong phân bón.

Tập đoàn hiện có 11 đơn vị sản xuất phân bón và thuốc bảo vệ thực vật với tổng công suất sản xuất các loại phân bón đạt 6 triệu tấn/năm, riêng NPK với tổng năng lực sản xuất khoảng 2,4 triệu tấn/năm, đáp ứng 60-70% nhu cầu phân bón NPK trong nước.

Phân bón giả, phân bón kém chất lượng không gây ảnh hưởng nhiều đến uy tín của các đơn vị sản xuất phân bón của Tập đoàn mà còn làm cho suy kiệt “sức khỏe đất trồng trọt” dẫn đến cây trồng không đạt năng suất. Thêm vào đó, hàng năm Việt Nam sử dụng trên 11 triệu tấn phân bón, trong đó có từ 30-50% là phân bón giả, kém chất lượng. Điều này cũng gây ảnh hưởng đến sản lượng tiêu thụ của các đơn vị sản xuất chân chính của Tập đoàn cũng như trên thị trường.

Cũng theo bà Giang, các doanh nghiệp sản xuất phân bón nhái còn nhập nhèm trong công bố hàm lượng, trong mẫu mã bao bì, qua mặt người dân và cơ quan quản lý. Ví dụ đối với sản phẩm phân NPK, có rất nhiều doanh nghiệp làm nhái và cho rằng đó chỉ là tên họ đăng ký với hàm lượng chất dinh dưỡng thấp. Khi sản phẩm bán ra thị trường, các doanh nghiệp này lại bám sát giá với phân bón những đơn vị sản xuất uy tín, dẫn đến lợi nhuận của doanh nghiệp này rất cao và cạnh tranh giá với các doanh nghiệp chân chính.

Với những doanh nghiệp có uy tín và đã mất công gây dựng nhiều năm trên thị trường nếu sản phẩm bị làm nhái trước hết sẽ ảnh hưởng đến thương hiệu, sau đó là hoạt động tiêu thụ, doanh thu và lợi nhuận sụt giảm theo. Tuy nhiên, thiệt hại lớn nhất là niềm tin của người nông dân đối với các nhà sản xuất, nhất là các đơn vị sản xuất lớn.

Sản xuất phân bón giả ngày càng tinh vi

Hiện nay, một số doanh nghiệp sản xuất phân bón giả, phân bón kém chất lượng sử dụng nhiều cơ chế, tìm cách luồn lách, rành ưu đãi cao cho các đại lý, dẫn đến các đại lý lại hướng người dân mua những phân bón nhái này. Thậm chí, có những đại lý không nhập phân bón thật mà chỉ nhập hàng nhái, hàng giả về bán.

Về vấn đề này, đại diện Tập đoàn Công nghiệp hóa chất Việt Nam thừa nhận, việc sản xuất phân bón giả, kém chất lượng diễn ra hết sức tinh vi với nhiều thủ đoạn, chiêu trò. Họ thường đánh vào sự hám lợi của một số đại lý, cửa hàng vì lợi nhuận mà tiếp tay cho hành vi sản xuất, tiêu thụ phân bón giả, phân bón nhái, phân bón kém chất lượng. Do vậy, sản xuất phân bón giả, kém chất lượng có nhiều cơ hội để phát triển.

 Toàn cảnh buổi đối thoại.

Cùng với đó, công nghệ làm bao bì giả rất giống với vỏ bao bì thật của doanh nghiệp lớn có đăng ký sở hữu nhãn mác. Việc sản xuất phân bón giả quá dễ dàng, thậm chí có trường hợp theo phản ánh ngay thời điểm lực lượng chức năng kiểm tra lấy mẫu kiểm tra chất lượng thì lô hàng đó vẫn được mang đi tiêu thụ, bà Giang Phó Ban Kế hoạch Kinh doanh - Tập đoàn Công nghiệp Hóa chất Việt Nam thông tin.

Bà Giang cho rằng, khi phát hiện được sản phẩm của doanh nghiệp bị làm giả, cần báo cáo, phối hợp ngay với các cơ quan chức năng để xử lí theo pháp luật nhằm bảo vệ quyền lợi của các đơn vị sản xuất và của người tiêu dùng. Đây là khâu quan trọng giữ vai trò then chốt cho sự thành công trong vấn đề đẩy lùi, giảm thiểu tình trạng phân bón giả, kém chất lượng.

Cùng với đó, các đơn vị luôn cần chủ động tự bảo vệ mình bằng cách sử dụng các biện pháp nhằm tăng cường về nhận diện sản phẩm, tránh bị làm giả, làm nhái như: tem chống hàng giả, bao bì chuyên biệt, hình thức sản phẩm khác biệt…; rà soát thị trường thường xuyên nhằm phát hiện các vấn đề liên quan đến sản phẩm của mình kịp thời. Cùng với đó, cần liên kết chặt chẽ với các đại lý, nhà phân phối để kịp thời phát hiện các trường hợp phân bón giả, phân bón kém chất lượng, bởi lẽ nhiều trường hợp chỉ phát hiện khi cơ quan chức năng kiểm tra hoặc đã gây hậu quả đối với cây trồng.

Theo ông Lê Tiến Hùng, Giám đốc Marketing, Công ty Cổ phần Phân bón Dầu khí Cà Mau, ngăn chặn nạn phân bón giả, bảo vệ người nông dân chính là bảo vệ doanh nghiệp. Về giải pháp căn cơ, cần rà soát lại các văn bản pháp lý, hành lang pháp luật để tăng nặng chế tài xử phạt; đẩy mạnh công tác tuyên truyền để doanh nghiệp, người nông dân tiếp cận tốt hơn các luồng thông tin.