Vận dụng y học cổ truyền trong phòng, chống dịch bệnh do virus

Sử dụng YHCT để tăng cường sức đề kháng trong “mùa” Covid-19

Chương trình có sự tham gia của các chuyên gia hàng đầu về y học cổ truyền như: PGS.TS Nguyễn Xuân Ninh - Phó Viện trưởng Viện Y học Ứng dụng Việt Nam (Tổng hội Y học Việt Nam); Tiến sĩ, lương y Phùng Tuấn Giang - Chủ tịch Viện Nghiên cứu phát triển y dược cổ truyền Việt Nam; PGS.TS Hồ Bá Do - Phó chủ tịch Hội YHCT Việt Nam. Trong khuôn khổ buổi tọa đàm các chuyên gia chia sẻ về việc ứng dụng YHCT trong phòng, hỗ trợ điều trị bệnh do virus.

Tại buổi tọa đàm giao lưu trực tuyến, TS. Phùng Tuấn Giang - Chủ tịch Viện Nghiên cứu phát triển Y dược cổ truyền Việt Nam thông tin: 85% số lượng bệnh nhân bị dương tính với Covid-19 ở Trung Quốc đang được phối hợp y học cổ truyền trong điều trị và những trường hợp này đều cho những kết quả rất tốt.

Cũng theo ông Giang, nhiều công trình nghiên cứu tại Trung Quốc và nhiều bài thuốc YHCT của Trung Quốc đã vào cuộc. Chính vì vậy, tại Vũ Hán và các tỉnh đã kiểm soát tốt dịch bệnh.

Theo các chuyên gia y tế, khi Italia bị dịch bệnh làm mất kiểm soát, họ đã nhờ các chuyên gia y tế của Trung Quốc sang hỗ trợ. Chuyên gia Trung Quốc đã tư vấn cho Italia về việc sử dụng thảo dược trong điều trị. Hiện nay, nhiều công ty của Ý đã nhập những thảo dược này để phối hợp với Tây y trong kiểm soát dịch bệnh tại Ý.

TS. Phùng Tuấn Giang cho rằng: Sử dụng thức uống thảo mộc, hoặc các bài thuốc từ dược liệu hỗ trợ điều trị Covid-19 rất hiệu quả trong giai đoạn hiện nay. Những dược liệu này có tác dụng thanh phế, bài độc, tiêu viêm nhiễm, tăng cường miễn dịch.

Ông Giang nhấn mạnh: Đối với những người đã từng nhiễm Covid-19, sau khi khỏi bệnh thường biến chứng phổi. Việc sử dụng y học cổ truyền trong việc phục hồi sức khỏe, tăng cường chức năng cho phổi, phòng chống tái phát bệnh là rất quan trọng. Y học cổ truyền có rất nhiều bài thuốc sử dụng rất tốt trong giai đoạn này.

Nói về tác dụng chính của các loại thảo dược trong YHCT, PGS.TS Nguyễn Xuân Ninh cho biết, các thảo được trong YHCT có hai cơ chế tác dụng chính. Một là có tác dụng sát khuẩn tại chỗ như họng, miệng, đường tiêu hóa… Kìm hãm, hoặc diệt được vi khuẩn tại chỗ nếu dùng đúng liều lượng. Hai là tăng cường sức khỏe chung, khả năng miễn dịch. Tuy nhiên, tác dụng này chậm hơn nhưng lại có hiệu quả tốt với mục tiêu dự phòng, nâng cao tình trạng sức khỏe. Vì vậy, YHCT được coi là biện pháp tốt, phối hợp với các biện pháp khác để ngăn chặn bệnh nói chung.

"Những bài thuốc Đông y có những điểm mạnh riêng, như: có những bài thuốc kìm hãm phát triển vi khuẩn tại chỗ..., tác dụng của những bài này thường chậm nhưng chắc trong việc nâng cao tình trạng sức khỏe chung, đặc biệt trong giai đoạn nhẹ hoặc giai đoạn phục hồi bệnh", ông Ninh nói.

9 thảo mộc tăng sức đề kháng phòng chống dịch Covid-19

Theo nghiên cứu trên của Viện Y học ứng dụng Việt Nam, 9 loại thảo dược này gồm: Kim ngân hoa, Hoa Cúc, La Hán Quả, Hạ Khô Thảo, Tiên Thảo, Hoa Mộc Miên, Đản Hoa, Bung Lai và Cam Thảo. Đây là bài thuốc cung đình cổ xưa giúp thanh nhiệt, giải độc, chống viêm, tăng cường miễn dịch, phòng chống một số rối loạn chuyển hóa như đường máu, mỡ máu cao.

9 loại thảo mộc này kết hợp với nhau, chúng có thể tạo nên vị thuốc gồm “quân – thần – tá – sứ, giúp chống viêm, giảm đau, hạ sốt, tăng cường bài tiết dịch, tăng miễn dịch phòng chống nhiễm khuẩn.

Trong đó quân dược hay chủ dược là kim ngân hoa có tác dụng thanh nhiệt giải độc, phòng trách ôn bênh, dịch bệnh. Trị các chứng viêm, các chứng do virus, tiêu viêm, kháng viêm. Thường chữa bệnh liên quan đến đến nhiệt độc, ho, sốt. Các bệnh lý liên quan đến tiêu độc như mẩn ngứa, mụn nhọt, mề đay rất hiệu quả.

Thần dược giúp cho kim ngân hoa gồm cúc hoa trị cảm nhiệt, thanh can, sáng mắt, hạ huyết áp. Hạ khô thảo có thể thanh nhiệt, giáng hỏa. Lợi tiểu mát gan, sát trùng, tiêu độc, gan mật nhiệt, huyết áp cao. Còn La Hán Quả có thể giải nhiệt, giúp cơ thể thư thái, chữa ho, thanh nhiệt, chữa tiện bí…

Tá dược gồm Tiên Thảo, Hoa Mộc Miên, Đản Hoa, Bung Lai hỗ trợ thanh nhiệt, hóa đờm, trị ho, hạ huyết áp. Trong khi thảo dược Tiên Thảo lại giúp giải khát, hoa Mộc Miên làm se, tiêu viêm, sát khuẩn, thông huyết, là dược liệu được sử dụng nhiều trong trị liệu. Thảo dược Đản Hoa lại thông phế khí, tiêu đàm, thanh nhiệt, giải độc, hạ huyết áp. Và Bung Lai trị cảm lạnh, đau đầu, tiêu hoá kém, trướng bụng, ỉa chảy; viêm gan.

Sứ là cam thảo, điều hòa, thanh nhiệt, giải độc. Theo nhiều công trình nghiên cứu, cam thảo có tác dụng giải độc rất cao, làm tốt cho tế bào gan, kháng viêm, kháng histamin, chống ổ loét dạ dày, giảm đau. Giảm đau dạ dày. Uống cam thảo cắt cơn đau.

Cam thảo còn tăng chức năng tim mạch. YHCT cho rằng cam thảo vị ngọt, tính bình, tùy vị. Chính vì vậy, cam thảo có tác dụng ôn trung (bổ trung huyết khí), nhuận phế chỉ khát (cắt cơn khát), thanh nhiệt giải độc (tăng tác dụng của các vị thuốc khác), giải độc hàng trăm thứ dược, tà độc. Với rất nhiều tác dụng như vậy cam thảo còn được gọi là quốc lão, vương dược.

Đây là 9 loại thảo dược tốt, có thể sử dụng trong cuộc sống hàng ngày thông qua các bài thuốc đơn giản như sao chế cùng nhau, tạo ra trà thanh nhiệt. Chúng cũng được ứng dụng trong bài thuốc hỗ trợ phòng, chống các bệnh do virus gây ra, trong đó có virus SARS-Cov-2. Điển hình là những bài thuốc do Bộ Y tế khuyến nghị sử dụng trong công văn 1306/BYT_YDCT ban hành ngày 17/3 vừa qua.

PGS.TS Nguyễn Xuân Ninh cho biết, cách đây 3 năm, Viện Y học ứng dụng Việt Nam có nghiên cứu về 9 loại thảo mộc: Kim ngân hoa, Cúc hoa, La Hán quả, Hạ khô thảo, Cam thảo, Đản hoa, Hoa Mộc miên, Bung Lai, Tiên Tảo có trong Trà Thanh nhiệt Dr Thanh. Đặc biệt, Kim ngân hoa và Cam thảo là hai loại thảo dược thường xuyên xuất hiện trong các bài thuốc mà Bộ Y tế giới thiệu.

Ông Ninh khẳng định, nghiên cứu Viện Y học ứng dụng Việt Nam đã tập hợp 300 công trình nghiên cứu trong nước và thế giới, đánh giá tác dụng của 9 loại thảo dược dưới góc nhìn khoa học sinh học và dược lý. Từ đó, cho thấy bài thuốc cung đình được áp dụng cho sản phẩm Trà Thanh nhiệt Dr Thanh có những tác dụng rất cụ thể.

Kết thúc buổi tọa đàm, các chuyên gia đều có chung nhận định, các bài thuốc khi sử dụng vẫn nên có hướng dẫn của người có chuyên môn y dược. Còn để sử dụng hằng ngày, nên chú ý các khuyến cáo đi kèm các bài thuốc hoặc lựa chọn các sản phẩm có sẵn trên thị trường để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.