Hành trình gieo niềm tin và khát vọng

Khát vọng của người nghèo giờ không chỉ là ăn đủ no, mặc đủ ấm mà là cuộc sống hạnh phúc xây dựng trên nền tảng sinh kế bền vững, hòa mình cùng công cuộc xây dựng nông thôn mới và hội nhập kinh tế quốc tế. Đây vừa là thành quả, vừa là thách thức của NHCSXH cùng những người chiến sĩ “áo hồng” trên chặng đường mới.

Khát vọng vươn lên thoát nghèo

Dịp này về Tả Ngài Chồ - xã vùng III biên giới đặc biệt khó khăn của huyện đặc biệt khó khăn Mường Khương (Lào Cai) - một trong 74 huyện nghèo của cả nước, mới thấy đời sống của đồng bào Mông vẫn còn muôn vàn khó khăn.

Tính đến cuối năm 2022, Tả Ngài Chồ có tới 68% hộ nghèo, 20% hộ cận nghèo, thu nhập bình quân đầu người chỉ 19 triệu đồng/năm. Song, nhìn về tương lai, Chủ tịch UBND xã Tả Ngài Chồ  - Sùng Seo Sà rất lạc quan với mục tiêu giảm 10% hộ nghèo/năm.

“100% người dân trong xã là đồng bào Mông. Trước đây bà con chăm chỉ nhưng nghèo khó, chưa có kinh nghiệm kỹ thuật, chưa có vốn, giao thông đi lại khó khăn nên kinh tế chậm phát triển. Nhưng với sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước trong đầu tư cơ sở hạ tầng nông thôn, hỗ trợ người dân kỹ thuật canh tác, cây giống, phân bón, lại được NHCSXH cho vay vốn chính sách với lãi suất ưu đãi đã giúp cho bà con phát triển kinh tế, thoát nghèo nhanh hơn”, ông Sùng Seo Sà chia sẻ.

Vợ chồng anh Lù Seo Khờ ở xã Tả Ngài Chồ chăm sóc vườn cam từ vốn vay chính sách.

Điển hình như gia đình bà Chấu Thị Sáo, ở thôn Tàng Chư Pến, xã Tả Ngài Chồ. Những năm trước, vợ chồng bà Sáo và 5 đứa con chỉ trông chờ vào ruộng ngô, cây lúa nên cũng như bao nhiêu người dân trong xã, mỗi năm 3 - 4 tháng giáp hạt đều phải trông chờ sự hỗ trợ lương thực của Nhà nước. Nghèo khó cứ thế mà vây khốn nhiều năm, đến cả ngôi nhà bà đang ở nếu không có NHCSXH hỗ trợ cho vay vốn làm nhà ở hộ nghèo thì cũng khó có căn nhà chắc chắn che mưa, chắn gió những năm qua.

Mong muốn khát vọng để vươn lên thoát nghèo, làm giàu ngay trên chính quê hương mình, bà Sáo đã mạnh dạn vay 50 triệu đồng của NHCSXH để đầu tư mua máy cày bừa làm ruộng nương. Từ tiền tích lũy và vay thêm cho con cái học hành, bà đầu tư nuôi thêm đàn bò, vài ba con lợn. Năm 2022, để cải thiện nhanh hơn kinh tế gia đình, bà vay 100 triệu đồng nguồn vốn hộ nghèo về đầu tư tăng đàn; đến nay gia đình có đàn lợn 10 con và 11 con bò. Với nguồn tài sản này cùng ruộng nương được trồng cấy hiệu quả, ngày thoát nghèo của gia đình bà không còn xa!

Không chỉ thoát nghèo, nhờ nguồn vốn chính sách của NHCSXH, vợ chồng anh Lù Seo Khờ,  ở thôn Sín Chải A, xã Tả Ngài Chồ còn là gương sáng điển hình cho nhiều đồng bào dân tộc trong xã học tập về phát triển kinh tế. Là Tổ trưởng Tổ tiết kiệm và vay vốn từ năm 2005, luôn khát khao đổi đời, song vì không biết trồng cây gì, nuôi con gì nên mãi đến năm 2011, khi nhìn thấy quýt sen mang từ bên nước bạn Trung Quốc sang bán có giá, và một số gia đình ở các huyện trong tỉnh có người trồng thử thành công, vợ chồng anh Lù Seo Khờ mới quyết tâm vay vốn thoát nghèo. Cầm 100 triệu đồng vốn vay trong tay, anh nhờ bà con đưa sang cửa khẩu mua 1.000 cây giống, học tập kỹ thuật chăm bón, mua giống quýt sen về trồng đầu tiên trên mảnh đất Tả Ngài Chồ.

Những năm đầu, vợ chồng anh vừa làm, vừa lo cây quýt trồng 5 năm mới thu hoạch, không có tiền trả nợ ngân hàng nên cố gắng chắt bóp nuôi thêm con lợn, con gà và trồng thêm sa nhân. “Lúc ấy khổ lắm nhưng vẫn phải cố gắng làm lụng, dành dụm mỗi năm 20 - 30 triệu đồng”, anh Khờ kể.

Vụ đầu tiên thu hoạch được 3 tấn, bán được 20 triệu đồng, mọi người trong gia đình anh Khờ đều phấn khởi. Năm 2018, cùng với việc xã vận động dân mở đường vào núi tạo thuận lợi cho bà con chuyển đổi cây trồng, anh đầu tư trồng thêm 2ha quýt, mỗi năm  thu hoạch khoảng 30 tấn, đưa tổng thu nhập đạt 300 - 400 triệu đồng/năm.

“Thực mục sở thị” mô hình quýt hiệu quả của anh Lù Seo Khờ, lại được anh hướng dẫn, nhiều hộ gia đình trong thôn, trong xã cũng học theo triển khai trồng quýt. Lại được chính quyền xã hỗ trợ người dân cây giống và phân bón, đến nay đã có 110 hộ dân trong xã trồng quýt chum với diện tích gần 90ha.

Xã Tả Ngài Chồ hiện có số hộ  (khoảng 200 hộ dân) vay vốn tại NHCSXH với tốc độ giảm nghèo khoảng 7 - 8%/năm. Đây cũng là điểm tựa để Chủ tịch UBND xã Sùng Seo Sà tin tưởng cùng với việc định hướng cho nhân dân phát triển mô hình 1 cây, 1 con chủ lực là chè và lợn đen Tả Ngài Chồ. Năm 2023, tỷ lệ hộ nghèo của xã chỉ còn 58% và tiếp tục giảm tối thiểu 10%/năm trong các năm tiếp theo. “Tài Ngải Chồ giờ không còn hộ đói, chỉ còn hộ nghèo thôi!”, Chủ tịch xã Sùng Seo Sà vui vẻ nói.

Phát huy vai trò chủ lực

Trải qua 21 năm xây dựng và phát triển - một chặng đường đầy gian khó, đồng hành vì hạnh phúc người nghèo và các đối tượng chính sách xã hội. Đặc biệt, hơn 9 năm thực hiện Chỉ thị số 40-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, với quyết tâm cao của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương; sự vào cuộc đồng bộ, kịp thời của cả hệ thống chính trị, NHCSXH đã triển khai tích cực và đạt được nhiều kết quả quan trọng trong thực thi tín dụng chính sách xã hội.

 Tín dụng chính sách xã hội giúp người nghèo đổi đời, thay đổi tư duy.

Nguồn vốn ủy thác từ ngân sách địa phương sang NHCSXH đến nay đã đạt trên 35 nghìn tỷ đồng, chiếm 10,6%/tổng nguồn vốn của NHCSXH, tăng hơn 31 nghìn tỷ đồng so với trước khi có Chỉ thị số 40-CT/TW.

Hiện nay, 100% đơn vị cấp tỉnh, cấp huyện đã cân đối, ủy thác vốn ngân sách địa phương sang NHCSXH để bổ sung nguồn vốn cho vay, đưa tổng nguồn vốn thực hiện của NHCSXH đến ngày 30/9/2023 đạt 333 nghìn tỷ đồng, tổng dư nợ các chương trình tín dụng chính sách đạt 310 nghìn tỷ đồng.

Tín dụng chính sách xã hội đã góp phần thực hiện 03 chương trình mục tiêu Quốc gia về giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, phát triển kinh tế vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi nhằm góp phần bảo đảm an sinh xã hội, ổn định chính trị, trật tự xã hội; góp phần ngăn chặn tệ cho vay nặng lãi ở khu vực nông thôn; góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo trên cả nước: giai đoạn 2001 - 2005 từ 17% xuống 7%; giai đoạn 2005 - 2010 từ 22% xuống 9,45%; giai đoạn 2011 - 2015 từ 14,2% xuống 4,25%; giai đoạn 2016 - 2021 từ 9,88% xuống 2,23%.

Mặc dù tỷ lệ hộ nghèo đã giảm mạnh, nhưng nhiệm vụ của NHCSXH hiện tại cũng như trong tương lai không vì thế mà vơi nhẹ các thách thức giảm nghèo bền vững khó khăn, bởi phần lớn nghèo thuộc lõi nghèo, đặc biệt, Trung du và miền núi phía Bắc là “lõi nghèo” của cả nước - nơi có tỷ lệ hộ nghèo cao nhất cả nước (13,4%). Những rủi ro bất định trong phát triển kinh tế đang trở thành thách thức cho công tác giảm nghèo bền vững, đặc biệt là mục tiêu nâng cao đời sống vật chất, tinh thần và hạnh phúc của nhân dân, đưa Việt Nam trở thành nước thu nhập cao vào năm 2045.

Trên chặng đường ấy, không chỉ những nỗ lực của NHCSXH, mà cần có sự chung tay hơn nữa của cả hệ thống chính trị, cũng như xem xét, giải quyết hợp lý, kịp thời các đề xuất, kiến nghị của NHCSXH đề xuất với Quốc hội, Chính phủ tạo điều kiện cho NHCSXH phát huy vai trò của NHCSXH là ngân hàng chủ lực trong triển khai, thực hiện có hiệu quả các chương trình tín dụng chính sách xã hội cho vay người nghèo và các đối tượng chính sách khác; góp phần cụ thể hoá và làm sâu sắc hơn một chính sách nhân văn thực hiện chủ trương lớn, nhất quán của Đảng và Nhà nước ta về: “Tăng trưởng kinh tế đi đôi với thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội ngay trong từng bước đi, từng chính sách và trong suốt quá trình phát triển”.