Kết luận số 80-KL/TƯ: Sử dụng hiệu quả quỹ đất hai bên bờ sông Hồng, sông Đuống

Thủ đô Hà Nội luôn khẳng định vị thế trung tâm đầu não chính trị - hành chính quốc gia, trái tim của cả nước. Ảnh: HNM

Động lực thúc đẩy phát triển vùng và cả nước

Trao đổi với Báo Hànộimới, Tiến sĩ, Kiến trúc sư Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam nhận định, Kết luận của Bộ Chính trị là căn cứ chính trị quan trọng để hoàn chỉnh hai đồ án quy hoạch, trình Quốc hội tại kỳ họp thứ bảy.

Về nội dung cụ thể của Kết luận, chuyên gia này đặc biệt lưu tâm đến yêu cầu của Bộ Chính trị đặt ra về “Tiếp tục rà soát, xác định rõ chức năng, vị trí, vai trò của Thăng Long - Hà Nội trong suốt hơn 1.000 năm lịch sử và các tiềm năng, lợi thế, đặc thù riêng của Hà Nội để khai thác, phát huy tối đa cho phát triển Thủ đô”.

Theo ông Đào Ngọc Nghiêm, đây là vấn đề rất mới vì Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký ban hành Quyết định số 368/QĐ-TTg ngày 4-5-2024 phê duyệt Quy hoạch Vùng đồng bằng sông Hồng thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Quy hoạch đặt ra mục tiêu xây dựng Thủ đô Hà Nội "Văn hiến - Văn minh - Hiện đại", trở thành trung tâm, động lực thúc đẩy phát triển vùng và cả nước, phấn đấu ngang tầm thủ đô các nước phát triển trong khu vực. Trong các cực tăng trưởng, thành phố Hà Nội giữ vai trò dẫn dắt quá trình phát triển của vùng và cả nước.

Về phương hướng phát triển các đô thị trung tâm, Hà Nội được định hướng trở thành một đô thị lớn quốc gia, phát triển Thủ đô Hà Nội “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại” trở thành đô thị thông minh, năng động, sáng tạo, dẫn dắt; đầu tàu trong khoa học, công nghệ; trung tâm giao dịch quốc tế, dịch vụ giáo dục, đào tạo, y tế, tài chính, ngân hàng chất lượng cao; đầu mối giao thông quan trọng của khu vực và quốc tế.

Thành phố cũng được giao nhiệm vụ tập trung xây dựng hạ tầng đô thị hiện đại, nhất là hạ tầng giao thông, thoát nước, sớm khắc phục tình trạng tắc nghẽn, ngập úng; đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các dự án đường sắt đô thị; xây dựng thêm các cầu qua sông Hồng, sông Đuống; phát triển và tăng cường quản lý, khai thác không gian ngầm gắn với nâng cao hiệu quả sử dụng quỹ đất đô thị.

“Với nhiệm vụ được Bộ Chính trị đặt ra, tại 2 đồ án quy hoạch lớn của Thủ đô, Hà Nội phải nghiên cứu cụ thể để làm rõ vai trò, vị trí của Thủ đô với vùng Đồng bằng sông Hồng đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch cũng như trong Vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc và cả vùng Thủ đô”, Tiến sĩ, Kiến trúc sư Đào Ngọc Nghiêm nêu.

Bổ sung chức năng lưỡng dụng cho các sân bay quân sự Gia Lâm, Hòa Lạc

Với 8 nội dung chỉ đạo đối với 2 đồ án quy hoạch, theo Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, bên cạnh những vấn đề chung, Bộ Chính trị đã chỉ ra nhiều nội dung cụ thể, trong đó chú trọng đến phương án giao thông tại Thủ đô Hà Nội.

Sân bay Gia Lâm hiện vẫn chỉ phục vụ mục đích quân sự. Ảnh: T.Lương

Trong nhiệm vụ chung đặt ra là tăng cường kết nối vùng để phát huy thế mạnh hệ thống giao thông đường thủy, đường bộ, hàng không, đường sắt của Thủ đô Hà Nội, từng bước thu hẹp khoảng cách giữa Hà Nội với các địa phương trong vùng và cả nước, Bộ Chính trị “chỉ định” cụ thể cần “thống nhất về sự cần thiết bổ sung chức năng lưỡng dụng cho các sân bay quân sự Gia Lâm, Hòa Lạc”.

“Yêu cầu này đòi hỏi Hà Nội phải có nghiên cứu kỹ về hành lang tĩnh không, bố trí mạng lưới công trình cao tầng và giao thông kết nối trong khu vực”, Tiến sĩ, Kiến trúc sư Đào Ngọc Nghiêm nêu.

“Nhắc nhở” thành phố về tiếp tục thực hiện lộ trình và cơ chế, chính sách thực hiện hiệu quả việc di dời các cơ sở sản xuất, y tế không phù hợp quy hoạch; chuyển các trường đại học, trụ sở các cơ quan, trụ sở các doanh nghiệp lớn ra ngoài nội đô, Bộ Chính trị nêu yêu cầu cụ thể: “Chuyển đổi công năng trụ sở một số bộ, ngành, doanh nghiệp lớn để ưu tiên xây dựng các bảo tàng, đặc biệt là Bảo tàng Đảng Cộng sản Việt Nam tại Trung tâm chính trị Ba Đình; các không gian văn hóa, sáng tạo, không gian công cộng, công viên cây xanh...”.

Không gian phát triển sông Hồng sẽ là "biểu tượng phát triển mới" của Thủ đô. Ảnh: Phạm Hùng

Ngoài ra, nhằm nâng tầm giá trị của trục cảnh quan sông Hồng đã được khẳng định trong nhiều năm qua, Bộ Chính trị nhấn mạnh thành phố cần chú trọng nghiên cứu phương án phát triển trục sông Hồng để sông Hồng thực sự là trung tâm phát triển của Thủ đô. Trong đó đặc biệt lưu ý cần có sự phân bố hài hòa các không gian sinh thái, không gian văn hóa, lịch sử, không gian xanh, không gian đô thị hiện đại hai bên bờ sông Hồng, với mục tiêu không gian phát triển sông Hồng sẽ là "biểu tượng phát triển mới" của Thủ đô.

Bên cạnh đó, cần nghiên cứu, bổ sung vào các quy hoạch và quyết định quy hoạch định hướng để sử dụng hiệu quả quỹ đất hai bên bờ sông Hồng, sông Đuống cho phát triển kinh tế - xã hội, nhất là cho phát triển du lịch, dịch vụ.

Theo Tiến sĩ, Kiến trúc sư Đào Ngọc Nghiêm, thực hiện những chỉ đạo cụ thể trên của Bộ Chính trị, Hà Nội cần tiếp tục điều chỉnh hai đồ án quy hoạch, đặc biệt để đáp ứng những yêu cầu lần đầu tiên đặt ra. Thời gian tới, thành phố cần phải có những động thái mạnh mẽ, quyết liệt hơn nữa để tiếp thu ý kiến Bộ Chính trị, Quốc hội, nâng cao chất lượng đồ án trước khi trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.