Nghệ An chủ động ứng phó với nguy cơ thiếu nước tưới vụ xuân

Nguy cơ thiếu hụt nguồn nước trong vụ đông xuân 2023-2024

Thông tin từ Chi cục Thủy lợi cho biết, toàn tỉnh Nghệ An hiện có 1.061 hồ chứa lớn nhỏ, sau đợt mưa vừa qua hiện có 420 hồ chứa đầy nước, (trong đó có 379 hồ địa phương quản lý, 41 hồ do doanh nghiệp quản lý). Có 641 hồ chứa lớn, nhỏ chưa tích đủ nước, mới chỉ đạt từ 50-60%, chủ yếu nằm ở các huyện Quỳ Hợp, Anh Sơn, Nghĩa Đàn, Đô Lương, Diễn Châu…

Đại diện Chi cục Thủy lợi cho biết: Năm 2022, có trên 95% hồ chứa lớn nhỏ địa bàn tỉnh đều đầy nước, nhưng thời điểm này đã cuối mùa mưa 2023 mà Nghệ An chỉ mới đạt trên gần 40% số lượng hồ đầy nước. Nguyên nhân là do lượng mưa phân bố trên các địa bàn trong tỉnh không đều, có vùng lượng mưa ít nên hồ chứa không tích đủ nước, do đó với tình trạng nguồn nước hồ đập như hiện nay, nguy cơ một số diện tích thiếu nước phục vụ lúa xuân sắp tới rất dễ xảy ra.

Hồ chứa nước Vệ Vừng, xã Đồng Thành, Yên Thành có dung tích 22 triệu m3, chỉ mới đạt chưa đầy 70% mực nước. Ảnh: Văn Trường

Ông Võ Sĩ Thắng - Công ty TNHH Một thành viên Thuỷ lợi Bắc cho biết: Địa bàn do đơn vị quản lý hiện nay mới có 5/23 hồ chứa đầy nước, còn lại chỉ đạt từ 50-70% mực nước. Như các hồ chứa nước lớn, gồm: hồ Xuân Dương, xã Diễn Phú (Diễn Châu) có dung tích 10 triệu m3, hiện nay mực nước mới chỉ đạt 50%; hồ chứa nước Vệ Vừng, xã Đồng Thành (Yên Thành) có dung tích 22 triệu m3, chỉ mới đạt chưa đầy 70% mực nước. Hiện nay đã cuối mùa mưa, nếu các hồ không tích được nước, sẽ rất khó khăn để tưới cho trên 3.000 ha lúa xuân vùng hồ đập.

Trước tình hình trên, Chi cục Thuỷ lợi yêu cầu các đơn vị quản lý hồ chứa, phối hợp với các địa phương vận hành hồ chứa đúng quy trình an toàn hồ, đập, đồng thời đảm bảo điều tiết nước, giữ nước để phục vụ sản xuất nông nghiệp, nước sinh hoạt cho nhân dân.

Tập trung khắc phục các công trình giao thông, thuỷ lợi hư hỏng sau mưa lũ

Năm nay, tình hình thời tiết, khí hậu diễn biến có nhiều bất lợi: Từ đầu tháng 6 đến nay khu vực Bắc Trung Bộ có 6 đợt nắng nóng kéo dài, với nền nhiệt độ cao phổ biến từ 37 - 40oC. Từ đầu năm đến nay Nghệ An có 2 cơn bão, có 3 đợt mưa lớn trên diện rộng gây thiệt hại về mùa màng, cơ sở hạ tầng, dân sinh, kinh tế.

Để thực hiện tốt Nghị quyết 02-NQ/TU của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh; đồng thời kịp thời khắc phục những hậu quả do hạn hán, mưa lũ gây ra, chủ động phòng chống lũ lụt, hạn hán, xâm nhập mặn đảm bảo tưới, tiêu phục vụ sản xuất năm 2024, đảm bảo tiêu thoát nước cho các địa phương, UBND tỉnh yêu cầu Chủ tịch UBND các huyện, thành, thị phối hợp với các Công ty TNHH Thủy lợi trên địa bàn tiếp tục quán triệt cho cán bộ, đảng viên và nhân dân về hiệu quả kinh tế của tưới, tiêu đối với cây công nghiệp, cây ăn quả, cây màu và nuôi trồng thủy sản, kiên cố hóa kênh mương, chuẩn bị cơ sở hạ tầng thủy lợi, xây dựng nông thôn mới phục vụ sản xuất, dân sinh.

Đập tràn khe Tụt ở bản Minh Châu, xã Châu Hạnh được xây dựng từ năm 2008, phục vụ nguồn nước tưới cho cây lúa của bản Minh Châu. Trong trận lũ vừa qua, đập tràn khe Tụt bị hư hỏng hoàn toàn, không còn khả năng tích nước để phục vụ sản xuất. Ảnh: Quang An

Cùng với đó, tiếp tục theo dõi chặt chẽ thông tin, diễn biến thời tiết, diễn biến mưa, lũ, mực nước trên các sông suối, thông tin kịp thời đến các cấp chính quyền địa phương và người dân để chủ động phòng tránh; sẵn sàng triển khai phương án để ứng phó với mưa lũ lớn. Đồng thời, tổ chức kiểm tra, khắc phục hư hỏng các công trình đầu mối, các công trình và hệ thống công trình thủy lợi, nước sạch; hệ thống đê sông, đê biển, kè bờ do mưa lũ.

Đối với hệ thống tiêu thoát nước đô thị, tổ chức nạo vét, sửa chữa các mương tiêu, trục tiêu xã, phường, khối, tổ dân cư để tiêu nước chống ngập úng và vệ sinh môi trường.

Mặt khác, tổ chức làm thủy lợi nội đồng, tu bổ nạo vét hệ thống kênh mương tưới, đắp bờ vùng, bờ thửa kết hợp tu bổ giao thông đồng ruộng. Tiếp tục thực hiện chương trình kiên cố hóa kênh mương, nhất là kênh mương nội đồng.

Phát triển thủy lợi nhỏ tưới cho cây trồng cạn, cây màu: Đào đắp các hồ chứa, bể chứa nhỏ, giếng nước, phát triển mạng lưới bơm nhỏ, sử dụng các biện pháp tưới tiên tiến, tiết kiệm nước, khai thác tối đa lợi thế hệ thống các hồ đập trong tỉnh để nhân rộng các mô hình tưới nước cho các loại cây cam, quýt giống mới, chanh leo, bưởi, mía, chè, cỏ chăn nuôi...

Xây dựng sớm phương án cấp nước phục vụ sản xuất 

Các địa phương xây dựng sớm phương án cấp nước phục vụ sản xuất năm 2023-2024. Khi kết thúc mùa mưa, kịp thời đánh giá cân đối nguồn nước để bố trí cơ cấu cây trồng hợp lý; kịp thời điều chỉnh kế hoạch sản xuất và cấp nước khi nguồn nước thay đổi.

Nạo vét các cửa lấy nước, hệ thống kênh mương, lắp đặt và vận hành các trạm bơm dã chiến bơm cấp nước cho các vùng xảy ra hạn hán, thiếu nước để phục vụ sản xuất, đời sống. Đẩy nhanh tiến độ thi công xây dựng các công trình thủy lợi, cấp nước sinh hoạt.

Quản lý chặt chẽ nguồn nước, hướng dẫn nhân dân sử dụng nguồn nước tiết kiệm, hiệu quả, chống rò rỉ thất thoát và sử dụng lãng phí nước; thực hiện các biện pháp thích hợp không để nước mặn xâm nhập vào nội đồng.

Ra quân làm thuỷ lợi ở xã Bắc Thành, huyện Yên Thành

UBND tỉnh lưu ý trong thời gian phát động, các địa phương động viên, khuyến khích các tầng lớp nhân dân tích cực tham gia lao động công ích; chú ý đến hiệu quả thiết thực và tổ chức tiết kiệm; tránh bệnh hình thức, gây lãng phí, tốn kém. Cuối đợt phát động, có tổng kết, đánh giá, báo cáo kết quả thực hiện về Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh.

UBND tỉnh giao Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ đạo Chi cục Thủy lợi, UBND các huyện, thành phố, thị xã, các công ty TNHH Thủy lợi triển khai thực hiện tốt đợt phát động, ứng phó với hạn hán, lũ lụt và chủ động biện pháp tưới, tiêu phục vụ sản xuất đông xuân 2023-2024.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hướng dẫn các địa phương, đơn vị xây dựng chương trình, kế hoạch, tổ chức thực hiện đợt phát động và thường xuyên kiểm tra, theo dõi, báo cáo kết quả về UBND tỉnh.

Kết thúc đợt phát động phải tổ chức đánh giá, đề nghị biểu dương, khen thưởng những đơn vị, cá nhân thực hiện tốt, phê bình nhắc nhở những đơn vị, cá nhân chưa thực hiện tốt trong đợt phát động này. Xây dựng kế hoạch dùng nước của tỉnh phối hợp với các nhà máy thủy điện Bản Vẽ, Khe Bố, Chi Khê đảm bảo xả nước đáp ứng yêu cầu dùng nước phục vụ dân sinh và sản xuất năm 2024.

Các Sở, ban, ngành cấp tỉnh theo chức năng, nhiệm vụ của mình chủ động phối hợp với các địa phương triển khai thực hiện đợt phát động phong trào toàn dân ra quân làm thuỷ lợi, tăng cường công tác phòng chống hạn hán, xâm nhập mặn, lũ lụt.

Các cơ quan truyền thông đại chúng đẩy mạnh tuyên truyền về tiến độ, kết quả đợt phát động phong trào toàn dân ra quân làm thuỷ lợi, giao thông, nông thôn mới, tăng cường công tác phòng chống hạn hán, xâm nhập mặn, lũ lụt và chống ngập úng ở đô thị và những điển hình tiên tiến góp phần thúc đẩy phong trào thi đua trong toàn tỉnh.

UBND tỉnh đề nghị Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội cấp tỉnh vận động các đoàn viên, hội viên của mình tích cực tham gia đợt phát động phong trào toàn dân ra quân làm thuỷ lợi, tăng cường công tác phòng chống hạn hán, xâm nhập mặn, lũ lụt một cách thiết thực, hiệu quả cao nhất.