Các sản phẩm thuốc lá mới đang tác động tiêu cực đến sức khoẻ cộng đồng

Phát biểu khai mạc tại hội thảo do Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì tổ chức, bà Trần Thị Nhi Thủy - Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Thông tin và Truyền thông cho rằng: “Sự cần thiết trong giai đoạn hiện nay của báo chí nói chung cần phải nắm bắt và tuyên truyền đúng bản chất về thực trạng, những tác hại cũng như việc lưu hành thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng (thuốc lá mới) tại Việt Nam”.

Nhiều ý kiến tại hội thảo đều nhận định chỉ trong giai đoạn 2010-2020 các thị trường mà thuốc lá mới không được kiểm soát, tốc độ tăng tiêu dùng rất cao, nhất là ở độ tuổi thanh, thiếu niên, đây được coi là đối tượng sử dụng chính. Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng luôn nhắm tới giới trẻ thông qua thị hiếu, hình ảnh, phong cách tạo gu thẩm mỹ, xu hướng bán hàng qua mạng, hàng xách tay đang ngày càng phổ biến.

Đơn cử tại Mỹ, tính từ năm 2011-2018, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng tăng từ 1,5% lên đến 27,5% cho nhóm thanh thiếu niên độ tuổi 13-15 đã gây ra một thực trạng đáng lo ngại. Đối với Việt Nam, tỷ lệ hút thuốc lá điện tử ở thanh thiếu niên cũng bắt đầu tăng cao, lên đến 2,6% trong nhóm học sinh tuổi từ 13-17 (theo số liệu điều tra của WHO năm 2019).

Theo Tổ chức Y tế Thế Giới, hiện chưa có bằng chứng nào cho thấy thuốc lá điện tử giúp cai thuốc, ngược lại còn có nguy cơ làm cho người sử dụng lại thuốc lá thông thường cao hơn hoặc sử dụng cả hai loại, thuốc lá thông thường và thuốc lá điện tử nhiều hơn.

Các sản phẩm thuốc lá mới là những sản phẩm gây nghiện và ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe. Đây là những sản phẩm thế hệ mới chứa nicotin hiện chưa được phép lưu hành tại Việt Nam và đang trong quá trình xem xét áp dụng biện pháp quản lý phù hợp.

Trên thực tế, việc cho phép lưu hành các sản phẩm này không thúc đẩy thực thi các mục tiêu y tế công cộng như bảo vệ giới trẻ trước nạn nghiện nicotin, ngăn chặn thanh thiếu niên hút thuốc lá, giảm tỷ lệ hút thuốc lá chung và giảm gánh nặng sức khỏe do thuốc lá gây ra...

Ngoài ra, bằng chứng cho thấy từ nhiều nước trên thế giới, đặc biệt trong khu vực Đông Nam Á, việc cho phép lưu hành các sản phẩm thuốc lá mới trên, thậm chí không được quản lý chặt chẽ đều mang lại tác động tiêu cực đến sức khỏe cộng đồng.

Vì thế, yêu cầu bức thiết đặt ra cho cơ quan chức năng cần kiểm soát chặt chẽ các hoạt động quảng cáo và buôn bán các sản phẩm thuốc lá mới khi chưa được phép lưu hành tại Việt Nam. Cần cấm hoàn toàn dưới mọi hình thức mua bán, sản xuất, nhập khẩu đối với các sản phẩm thuốc lá mới (thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng).

Thuốc lá điện tử (ENDS) có tác hại với sức khỏe con người

ENDS nung nóng một loại dung dịch chứa nicotine là chất gây nghiện mạnh và gây hại cho sức khỏe, đặc biệt là trẻ em, vị thành niên và phụ nữ có thai; các chất độc được thấy trong dung dịch điện tử và trong khói. Vì vậy, ENDS có hại cho cả người dùng và người xung quanh; ENDS rất hấp dẫn với trẻ em và vị thành niên, tăng nguy cơ bắt đầu sử dụng thuốc lá; có nguy cơ ngộ độc không chủ ý và gây chấn thương do phát nổ; rất nhiều loại sản phẩm với đặc tính thiết kế khác nhau; dễ bị can thiệp thay đổi bởi người dùng và đặc biệt nguy cơ trộn lẫn ma túy; tiếp xúc lâu sẽ tăng nguy cơ gây các bệnh ung thư, tim mạch, hô hấp và các bệnh nguy hiểm khác.

Thuốc lá nung nóng (HTPs)

Thuốc nung nóng cũng chứa nhiều chất độc giống như từ khói thuốc lá; thuốc nung tạo ra chất khí độc hại; khói thuốc nung ngoài gây hại cho người hút thì còn gây tác hại cho người xung quanh do hút thuốc thụ động; nồng độ một số hóa chất thấp hơn trong thuốc lá thông thường nhưng nồng độ một số hóa chất lại cao hơn và nồng độ hóa chất thấp không đồng nghĩa với giảm nguy cơ sức khỏe; khói thuốc nung chứa nicotine.

Nghị quyết của Hội đồng các Bộ trưởng Y tế khu vực Tây Thái Bình Dương: Tiếp tục tăng cường các biện pháp pháp lý và quy định khác để thực hiện Công ước Khung về kiểm soát Thuốc lá của WHO cũng như các biện pháp cấm và/hoặc quản lý ENDS/HTPs phù hợp với bối cảnh từng quốc gia.