Từ sau Tết nguyên đán đến hết tháng 7 âm lịch hằng năm là mùa cắt “lộc” (nhung hươu) của người dân Hương Sơn (Hà Tĩnh). Nuôi hươu đã và đang trở thành nghề hấp dẫn, góp phần giúp bà con huyện miền núi Hương Sơn vươn lên thoát nghèo và làm giàu.
Nghề nuôi hươu đang phát triển mạnh ở Hương Sơn.
Hương Sơn hiện có tổng đàn hươu gần 31.000 con, trong đó có khoảng 15.000 con hươu đực đang vào thời kỳ cho lộc tốt, tập trung ở các xã Sơn Lâm, Sơn Quang, Sơn Giang, Sơn Quang… Dự kiến, sản lượng lộc nhung hươu thu hoạch trong mùa năm nay đạt trên 12 tấn, doanh thu trên 120 tỷ đồng. Ngoài bán lộc nhung hươu, người dân Hương Sơn còn bán khoảng 5.000 con hươu giống đực và cái, với giá hươu giống đực bình quân 4-5 triệu đồng/con, thậm chí có con trên 10 triệu đồng; hươu cái 2-3 triệu đồng/con.
Trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng - vật nuôi, Hương Sơn xác định hươu là giống nuôi chủ lực của địa phương, là mũi nhọn trong phát triển kinh tế được bà con chú trọng trong nhiều năm qua. Ngoài chính sách của tỉnh, hằng năm huyện còn hỗ trợ người chăn nuôi hươu xây dựng chuồng trại, mua con giống, trồng cỏ VA06 làm thức ăn cho hươu… Cụ thể, hộ chăn nuôi mới từ 20 con hươu trở lên và trồng 0,1ha cỏ được hỗ trợ 20 triệu đồng. Hộ nuôi từ 100 con trở lên và cam kết ổn định đàn ít nhất trong 3 năm kể từ ngày nghiệm thu, đồng thời trồng 1ha cỏ, được hỗ trợ 150 triệu đồng. Đến thời điểm này, Hương Sơn phát triển được 207 mô hình nuôi hươu, trong đó có 200 mô hình nuôi từ 10-30 con, 6 mô hình nuôi từ 50-70 con và 1 mô hình nuôi 100 con.
Ngoài chính sách kích cầu của tỉnh, của huyện thì tín dụng chính sách đã và đang đồng hành cùng những người nuôi hươu. Theo ông Phan Văn Khanh, Chủ tịch Hội Nông dân huyện, Hương Sơn hiện có trên 8.000 hộ nuôi hươu, hầu hết được tiếp cận nguồn vốn vay từ NHCSXH, trong đó không ít hộ nghèo lập nghiệp nuôi hươu từ tín dụng chính sách.
Gia đình chị Nguyễn Thị Nhàn ở thôn Khe Cò, xã Sơn Lễ là một ví dụ điển hình. Năm 2011, gia đình chị Nhàn được NHCSXH cho vay 10 triệu đồng. Ở thời điểm đó, số tiền này đủ mua 2 con hươu giống. Chăm chỉ và làm ăn có kế hoạch, gia đình chị Nhàn có thu nhập khá cao từ bán hươu giống, nhung hươu và đã thoát nghèo.
Cuối năm 2015, được NHCSXH tiếp sức, cho vay 30 triệu đồng hộ cận nghèo, chị Nhàn dồn vốn đầu tư phát triển đàn trâu, bò. Sự đồng hành bền lâu và hiệu quả của nguồn vốn tín dụng chính sách đã giúp gia đình chị từng bước vươn lên, trở thành mô hình kinh tế điển hình của xã Sơn Lễ, với đàn gia súc trên 15 con (gồm cả hươu, trâu và bò).
Gia đình anh Phan Văn Tuất ở xóm Lâm Đồng (xã Sơn Lâm) trước đây chủ yếu sống bằng nghề chài lưới đánh bắt cá trên sông Ngàn Phố. Do nguồn lợi thủy sản ngày càng cạn kiệt, gặp nhiều rủi ro do thời tiết thất thường nên kiếm được đủ ăn khá vất vả. Trong khi đó, nhiều hộ trong thôn, trong xã có nghề truyền thống trồng cây ăn quả, nuôi hươu nên cuộc sống khá giả. Anh Tuất muốn phát triển nghề nuôi hươu nhưng chi phí cao, không có vốn đầu tư nên đành chịu. Năm 2009, NHCSXH có chủ trương cho người dân vay vốn từ Quỹ quốc gia về giải quyết việc làm để phát triển chăn nuôi theo hướng gia trại, trang trại. Không bỏ lỡ cơ hội, anh Tuất tham gia sinh hoạt Tổ tiết kiệm và vay vốn do Hội Nông dân quản lý và được hướng dẫn làm đơn vay vốn chính sách. Anh Tuất cho hay: “Cán bộ tín dụng NHCSXH đã về tận xã giải ngân cho gia đình cùng nhiều hộ khác trong thôn, xóm và gia đình anh được vay 30 triệu đồng với lãi suất ưu đãi”.
Có đồng vốn trong tay, anh Tuấn xây dựng chuồng trại, mua hươu giống về nuôi. Sau hơn 2 năm chăm sóc, gia đình anh thu hoạch được 8kg nhung, bán với giá bình quân 10-11 triệu đồng/kg, trừ chi phí, lãi trên 50 triệu đồng. Ngoài phát triển chăn nuôi hươu lấy nhung, anh Tuất còn cung cấp hươu giống cho các hộ dân trên địa bàn và các huyện lân cận. “Nếu không có nguồn vốn cho vay của NHCSXH thì gia đình tôi cứ quẩn quanh với cái nghèo trên sông Ngàn Phố”, anh Tuất khẳng định.
Ngày xưa, Sơn Lâm vốn là chốn thâm sơn; ngày nay, được mệnh danh là “vựa hươu”, “xã hươu” của huyện Hương Sơn. Toàn xã có 650/801 hộ nuôi hươu (trên 80%), với tổng đàn gần 2.800 con; xã có trên 50 mô hình nuôi hươu có thu nhập trên 100 triệu đồng/năm.
Chủ tịch UBND huyện Hương Sơn Nguyễn Quang Thọ cho biết: “Thành công của việc đầu tư vốn tín dụng chính sách với việc phát triển nghề nuôi hươu theo hướng thâm canh đã khẳng định được tác dụng hoạt động của NHCSXH ở địa bàn huyện miền núi biên giới. Đây là động lực mở ra hướng đi mới, giảm nghèo bền vững và làm giàu nhanh để địa phương thực hiện thành công Đề án phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân trong tiến trình xây dựng nông thôn mới”.
Khánh Hồ