Nhà ở cho thuê: Miếng bánh ngọt bị bỏ ngỏ?

Phối cảnh tòa nhà đang được triển khai xây dựng cho thuê tại TP. Đà Nẵng của Tập đoàn Big Group.

Nhiều rào cản

Theo dự báo, tới năm 2020, cả nước sẽ cần 1 triệu căn hộ cho người thu nhập thấp, người có nhu cầu về nhà ở nhưng chưa đủ điều kiện về tài chính. Nhưng thực tế con số này chỉ đáp ứng được hơn 10.000 căn hộ, chính điều này khiến nhu cầu về nhà ở cho người thu nhập thấp lại càng bức thiết. Làm một phép tính với hàng triệu lao động nhập cư từ các tỉnh trên cả nước đổ về hai thành phố lớn Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh thì số lượng người đi thuê nhà hiện nay cũng lên tới hàng triệu. Trong khi thu nhập chưa cao, những dự án nhà ở xã hội chưa nhiều thì việc thuê nhà được coi là giải pháp tối ưu.

Mặc dù nhu cầu nhà cho thuê đang rất cao nhưng nghịch lý là, các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực bất động sản lại gần như nằm ngoài cuộc chơi dẫn đến tình trạng có sự lệch pha trong cung - cầu. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng, nguyên nhân các doanh nghiệp chưa mặn mà là do luật pháp còn nhiều điểm bất cập. Cụ thể, các quy định về nhà ở cho thuê vẫn còn thiếu. Bên cạnh đó, những khó khăn, rủi ro trong quản lý dự án cho thuê cũng là yếu tố khiến doanh nghiệp bất động sản cũng không mấy mặn mà. Nhà ở thuê, không phải của mình, do vậy, nhiều người không có ý thức giữ gìn tài sản, chi phí mà doanh nghiệp phải bỏ ra để sửa chữa hàng năm khá lớn. Đó là chưa kể trong nhiều trường hợp, có những người thuê chây ì không đóng tiền thuê nhà, thậm chí phá hoại nhà, gây bất lợi cho cư dân… 

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội bất động sản TP.Hồ Chí Minh (HoREA), cho biết, hiện nay, mô hình nhà ở xã hội cho thuê ở Việt Nam chưa thể phát triển là vì chỉ có nguồn lực Nhà nước mới làm được, còn doanh nghiệp bất động sản tư nhân khó thực hiện. Giá thuê nhà ở xã hội chỉ tầm 1-1,5 triệu đồng/căn hộ nhưng nó phải sử dụng trực tiếp ngân sách Nhà nước mới có những ưu đãi về tiền sử dụng đất (0%), hỗ trợ tín dụng (5% năm), giảm thuế thu nhập doanh nghiệp (10%), giảm thuế giá trị gia tăng (5%)… cùng nhiều yếu tố khác.

Cũng theo ông Châu, tỷ suất lợi nhuận thấp và khả năng đánh bóng thương hiệu kém là hai lý do khiến ít doanh nghiệp đổ vốn vào thực hiện, nhất là các đại gia bất động sản.

Cùng quan điểm này, ông Võ Phi Nhật Huy, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Big Group, cho rằng, hiện nay trên thị trường cho thuê, các khu căn hộ mini đa số là tài sản cho thuê của các cá nhân hay của tổ chức chỉ như một tài sản bất động sản cho thuê chứ chưa có một quy định cụ thể để hướng dẫn và hỗ trợ các doanh nghiệp cũng như tạo điều kiện về cơ chế, chính sách để thúc đẩy cho mô hình nhà cho thuê phát triển mạnh mẽ hơn.

Theo ông Huy, mô hình nhà cho thuê rất quan trọng, giúp cho xã hội phát triển, khi tạo điều kiện cho hàng triệu người nhập cư với nguồn thu nhập vừa phải có một chỗ cư trú tốt trong thời gian họ tích luỹ đủ nguồn lực cần thiết để sở hữu bất động sản cho mình.

Đánh giá về việc phát triển nhà ở cho thuê có thể tạo sức ép lên hạ tầng đô thị, Chủ tịch HoREA cũng cho biết, “loại nhà này trước hết dành cho người lao động, công nhân, sinh viên, người thu nhập thấp thuê, phần lớn không phải dành cho hộ gia đình, nên người lao động, sinh viên ở chung với nhau về cơ bản không tạo nên một áp lực quá lớn đối với hạ tầng đô thị (trường học, bệnh viện...)”.

Nhu cầu lớn

Trước nhu cầu thực tế rất lớn, hầu hết các căn hộ cho thuê đưa ra thị trường đều trong tình trạng “cháy hàng”. Gần đây, Công ty TNHH TM-XD  Lê Thành gây sốt thị trường với hàng trăm căn hộ cho thuê với diện tích khoảng 20m2, giá thuê 1,5 triệu đồng/tháng tại đường An Dương Vương, phường An Lạc (quận Bình Tân, TP.Hồ Chí Minh). Được biết, trong thời gian tới, Công ty Lê Thành sẽ tiếp tục đưa ra thị trường hàng trăm căn hộ cho thuê với giá phù hợp với đại đa số người thu nhập thấp.

Ông Lê Hoàng Châu đánh giá cao mô hình căn hộ 20m2 của Công ty Lê Thành. Theo đó, trong khi Nhà nước còn chưa phát triển được loại nhà ở cho thuê mà có doanh nghiệp tư nhân làm được điều này thì rất đáng hoan nghênh. Chỉ những doanh nghiệp bất động sản có tầm vóc, có tầm nhìn, năng lực mới làm được loại nhà cho thuê, đặc biệt là loại nhà cho thuê trả tiền hàng tháng. Đây là bước đi nhằm đáp ứng nhu cầu của người có thu nhập rất thấp, là công nhân, sinh viên, người nghèo đô thị.

Bên cạnh mô hình của Công ty TNHH TM-XD Lê Thành, mô hình về phát triển hệ thống nhà cho thuê cũng đang đáp ứng được nhu cầu của hàng ngàn người thu nhập thấp có chỗ ở ổn định, đó là mô hình bất động sản cho thuê của Công ty BigLand thuộc Tập đoàn Big Group. Ông Võ Phi Nhật Huy, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Big Group, chia sẻ: “Với kinh nghiệm 8 năm phát triển hệ thống nhà cho thuê BigLand.vn! tại TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hà Nội, tôi nhận thấy thị trường nhà cho thuê ở các thành phố lớn có một nhu cầu rất cao. Xuất phát từ giá phải trả để sở hữu các bất động sản tại các thành phố này khá cao so với mặt bằng thu nhập chung của người dân, cộng với lượng người nhập cư liên tục tăng và đổ dồn về các thành phố lớn hàng năm. Đó là lý do ngành kinh doanh này vẫn luôn phát triển mạnh mẽ, vượt ra khỏi quy luật chung của thị trường bất động sản Việt Nam”. Cũng theo ông Huy, ngay cả giai đoạn thị trường bất động sản đi xuống (từ năm 2010 đến 2013), mặc cho các giao dịch bất động sản đóng băng thì nhu cầu cho thuê vẫn liên tục tăng và phát triển đã chứng tỏ nhu cầu to lớn từ thị trường này.  

Đánh giá về tiềm năng phát triển nhà cho thuê tại Việt Nam, ông Huy cho rằng, với giá bất động sản vẫn còn cao so với khả năng chi trả của người dân, đặc biệt là ở Hà Nội, sau đó là TP.Hồ Chí Minh thì việc người dân tìm đến thuê những căn phòng, căn hộ, căn nhà với các tiện nghi trong thời gian dài cùng với chi phí bỏ ra ban đầu thấp vẫn là sự lựa chọn của nhiều người. Không những thế, theo xu hướng ở các nước phát triển, người dân dần không quá quan tâm đến việc sở hữu bất động sản mà thường lựa chọn việc thuê các chỗ ở ngắn và dài hạn để có thể thuận tiện cho việc thay đổi công việc hay có những trải nghiệm mới. Đó là lý do mà mô hình nhà cho thuê ở các nước Mỹ, Úc, Canada... phát triển rất mạnh mẽ và Việt Nam chúng ta cũng không ngoại lệ, và nó vẫn là “miếng bánh ngọt”.

Lại Hùng