Thú vị tham quan Nhà trưng bày nông cụ Thanh Toàn

Cách trung tâm thành phố Huế khoảng 6km, làng cổ Thanh Toàn (tại làng Thanh Thủy Chánh, còn gọi là làng Thanh Toàn, thuộc xã Thủy Thanh, thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên-Huế) nổi tiếng là điểm đến lý tưởng của du khách trong và ngoài nước với những phiên chợ quê vừa đậm chất thôn quê, dân dã, vừa tưng bừng không khí lễ hội, nhất là vào các dịp diễn ra Festival Huế. Năm 2017, điểm du lịch cộng đồng làng Thanh Thủy Chánh là một trong ba điểm của Việt Nam được nhận giải Khu du lịch cộng đồng ASEAN.

Đời sống, văn hóa của nông dân xưa qua 200 hiện vật

Chúng tôi rất ngỡ ngàng và thú vị khi tham quan Nhà trưng bày nông cụ Thanh Toàn tọa lạc gần khu vực Cầu ngói Thanh Toàn. Nơi đây tái hiện những câu chuyện sinh hoạt, lao động ở làng quê Thanh Toàn thông qua trưng bày các loại “nông ngư cụ” truyền thống. Không gian trưng bày giới thiệu đến người xem hơn 200 hiện vật và gần 100 bức ảnh đã được chọn ra để trưng bày là những vật dụng quan trọng, luôn đồng hành, gắn bó lâu đời với người dân. Các hiện vật được xếp ngăn nắp, gọn gàng, theo chủ đề.

Bà Nguyễn Thị Kiệm, thuyết minh viên của cộng đồng du lịch Thanh Toàn cho hay, làng Thanh Toàn hiện có khoảng 3.000 hộ dân, sinh sống chủ yếu bằng nghề trồng lúa nước. Những lúc nông nhàn, người dân địa phương còn làm thêm các nghề phụ như chằm nón, làm bánh, rèn các đồ nông cụ… Nhà trưng bày nông cụ được xây dựng từ năm 2004, đến năm 2006 đưa vào hoạt động, trùng tu và tôn tạo từ cuối năm 2014, giới thiệu về lịch sử, văn hóa, nghề nông, đánh bắt cá và đời sống thường ngày của cư dân trong làng.

“Thời kỳ chưa công nghiệp hóa, hiện đại hóa thì người ta dùng những dụng cụ thô sơ như thế này để xay lúa, giã gạo, rồi những dụng cụ cày bừa, trục, đạp nước. Những dụng cụ này gắn liền với đời sống thường ngày của người dân nơi đây, được bà con lưu giữ, sau đó hiến tặng cho Nhà trưng bày nông cụ. Ở đây không chỉ trưng bày nông cụ, mà còn là nơi giới thiệu về đời sống văn hóa của người dân vùng Thanh Toàn  với du khách trong và ngoài nước… “, bà Nguyễn Thị Kiệm cho hay.

Khung cảnh làng quê Thanh Toàn và đời sống sinh hoạt của người dân nơi đây được tái hiện qua những đồ vật như cối xay lúa bằng tre, cối đá, bát đĩa sứ, nồi đất, nồi đồng…; những nông cụ phục vụ cho sản xuất nông nghiệp như cày, bừa, cuốc, xe đạp nước, quang gánh, xe quạt lúa, gàu sòng; những dụng cụ đánh bắt cá như nhủi, lưới, nơm, giỏ... Ở mỗi không gian giới thiệu hiện vật đều được chú thích rất rõ để du khách và người xem có thể chiêm nghiệm.

Trong nhà trưng bày nông ngư cụ còn có khu trưng bày hiện vật phản ánh nét văn hóa của địa phương như cưới hỏi, các lễ hội như bài chòi, hội đua Ghe. Cùng với đó là khu trải nghiệm về ngư nghiệp, nơi mà du khách có thể cùng người dân địa phương trải nghiệm hoạt động đánh bắt cá, chơm, nẹp, xáo, làm bánh, chằm nón, xay lúa, giã gạo...

Cuối cùng là khu mà người dân địa phương tái hiện các làn điệu dân ca địa phương như hò xay lúa, hò giã gạo, hò ru em...

Đưa du khách trở về quá khứ của “làng Việt” xưa

Tham quan không gian trưng bày, nhiều người không khỏi bồi hồi, xúc động khi thấy lại không gian sinh hoạt của làng Việt xứ Huế xưa, những vật dụng quen thuộc một thời: những cái nơm, cái chẹp bắt cá, những cái thúng, mủng, dần, sàn, oi, rớ…, xe đạp nước để tưới tiêu; nông cụ thu hoạch, tuốt, tách hạt và bảo quản nông sản; nông cụ dùng trong đánh bắt, khai thác thủy sản. Trưng bày cũng giới thiệu những hình ảnh tư liệu về quá trình sản xuất nông nghiệp truyền thống.

Những hiện vật trưng bày tại đây còn là sự kết nối giữa quá khứ, hiện tại và tương lai. Với một số du khách sinh sống ở khu vực thành thị, những hiện vật này vô cùng lạ lẫm. Em Gia Hân, học sinh lớp 8, Trường THCS Hoàng Dư Khương (quận Cẩm Lệ - TP. Đà Nẵng) nói: “Đây là lần đầu tiên em được xem trực tiếp nhiều loại nông, ngư cụ như vậy. Rất lạ lẫm và thú vị để hiểu thêm về đời sống nông thôn của ông cha ta trước đây”.

“Rất có ý nghĩa khi cho con mình trải nghiệm những hoạt động như đạp nước, giã gạo, cất rớ… tại đây. Điều này giúp con hiểu hơn về cuộc sống của những người nông dân một nắng hai sương mà bấy lâu nay chỉ biết qua sách vở”, anh Nguyễn Quang Huy (Lê Thánh Tôn - TP. Huế) chia sẻ.

Ông Nguyễn Mậu Hòa, Phó chủ tịch UBND xã Thủy Thanh, cho biết: Chúng tôi đã xây dựng một nhà trưng bày các nông cụ của người dân Thanh Toàn ngày xưa. Các nông, ngư cụ đó giúp du khách biết được những sinh hoạt, lao động, văn hóa của người dân ở đây. Nhà trưng bày nông cụ Thanh Toàn được khách du lịch đánh giá là điểm tham quan hấp dẫn. Mỗi ngày, nơi đây đón hơn 100 lượt du khách trong và ngoài nước đến tham quan và trải nghiệm cuộc sống nông thôn Thanh Toàn.