Thực hiện Chỉ thị 40: Lào Cai phá bỏ lõi nghèo

Đặc biệt hơn, nguồn vốn ngân sách không chỉ từ tỉnh, mà nhiều huyện miền núi khó khăn như Si Ma Cai, Sa Pa,... cũng dành một phần  ngân sách hiện thực hóa những định hướng dự án sinh kế bền vững, tạo nên bước đột phá riêng có của Lào Cai trong việc thực hiện Chỉ thị số 40-CT/TW (Chỉ thị số 40) ngày 22/11/2014 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội.

 Phá bỏ lõi nghèo

Sa Pa là điểm sáng của ngành du lịch không chỉ Lào Cai mà cả nước, song sự hưởng lợi của người dân bản địa cũng chỉ điểm trên một vài bản quanh thị trấn. Phần còn lại là một Sa Pa đầy nhọc nhằn đối mặt với sinh nhai ở nơi đồi núi có độ dốc lớn, bị chia cắt bởi các dãy núi cao, hiểm trở cùng thiên tai lũ quét và băng tuyết hàng năm. 15/17 xã đặc biệt khó khăn, hơn 95% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, trong đó người Mông chiếm 52%, người Dao  22,4%.

Trước năm 2014, 2/3 số xã của huyện có chất lượng tín dụng thấp, tổng dư nợ lãi tồn trên 3,4 tỷ đồng, nợ quá hạn 1,3 tỷ đồng, chiếm  0,99%.

Chính vì vậy, Chỉ thị số 40 là “khoảng lặng” để Huyện ủy, UBND huyện Sa Pa nhìn nhận lại việc thực hiện tín dụng chính sách cũng như công cuộc giảm nghèo, phát triển bền vững của địa phương, từ đó, sát sao trong việc nâng chất lượng tín dụng từ cấp ủy Đảng, chính quyền.

“HĐND huyện đã đưa vào Nghị quyết trích tối thiểu 5 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách huyện hàng năm chuyển sang NHCSXH huyện để cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác, cũng như các dự án trọng tâm của huyện”, Phó chủ tịch UBND huyện Sa Pa Trần Trọng Thông cho biết.

Hiệu ứng từ nguồn vốn ngân sách huyện cộng vốn NHCSXH và sinh kế vạch sẵn đã và đang giúp người dân Sa Pa phát triển kinh tế bền vững. Như dự án chăn nuôi bò hàng hóa tại xã Thanh Kim từ nguồn vốn ngân sách huyện chuyển sang NHCSXH cho vay năm 2016 với 34 con bò/17 hộ và bổ sung thêm 37 hộ tham gia dự án bằng vốn vay của NHCSXH, sau 03 năm triển khai,  đã có tổng số 259 con bò và bê, bình quân mỗi hộ thuộc Dự án có thêm 3 - 4 con.

Trong quý III/2019, NHCSXH dự kiến hoàn thành việc cho vay Dự án chăn nuôi bò tại 2 xã Thanh Phú và Nậm Sài với số tiền gần 1,6 tỷ đồng từ ngân sách huyện chuyển sang. Hay như dự án trồng hoa địa lan tại xã Tả Phìn; Dự án phát triển du lịch cộng đồng tại các xã Tả Van, Tả Phìn, Hầu Thào, Sử Pán, Nậm Cang cũng bước đầu ghi nhận những kết quả khả quan.

Huyện nghèo vùng cao, biên giới theo Nghị quyết 30a/NQ-CP Si Ma Cai, địa khí hậu khá khắc nghiệt,  đất trồng trọt đã ít lại khô cằn vì thiếu mưa. Toàn huyện có 7.234 hộ, đồng bào dân tộc thiểu số chiếm hơn 95%, 13/13 xã thuộc diện đặc biệt khó khăn.

Chính vì vậy, Nghị quyết số 22-NQ/TU ngày 11/11/2014 của Tỉnh ủy Lào Cai về giảm nghèo bền vững tại huyện Si Ma Cai đến năm 2020 vận dụng linh hoạt từ chính sách cho không nay chuyển sang cho vay thông qua hệ thống NHCSXH tỉnh cấp bù lãi suất đã cổ vũ một phương thức sản xuất bổ sung để người dân có điều kiện cải thiện đời sống, đó là chăn nuôi gia súc tập trung.

Huyện ủy, HĐND, UBND huyện Si Ma Cai cũng thống nhất dành và bố trí chuyển nguồn vốn từ ngân sách địa phương ủy thác qua NHCSXH để mở rộng cho vay đồng bào dân tộc thiểu số. Lũy kế nguồn vốn ngân sách huyện chuyển qua 05 năm qua đạt gần 28 tỷ đồng để tăng cường cho vay đối với hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác, góp phần tạo nên bước chuyển lớn trong giảm nghèo bền vững tại huyện nghèo Si Ma Cai.

Từ nguồn vốn chuyển từ ngân sách địa phương qua, trong 6 tháng đầu năm 2019, doanh số cho vay đạt trên 23 tỷ đồng. Đặc biệt, tổng doanh số cho vay lũy kế 5 năm là trên 320 tỷ đồng, với 8.373 lượt khách hàng được vay vốn, góp phần hình thành nhiều vùng sản xuất hàng hóa phát triển ổn định cho thu nhập cao như: chăn nuôi đại gia súc, trồng cây ăn quả ôn đới, trồng cây dược liệu, sản lượng lương thực tăng.

Nguồn vốn tín dụng chính sách đã góp phần giảm 2.204 hộ  nghèo, đưa số hộ nghèo đến cuối năm 2018 về 1.661 hộ, chiếm 22,96% (giảm 34,05% so với đầu giai đoạn chuẩn nghèo đa chiều). 05/13 xã của huyện Si Ma Cai đạt chuẩn nông thôn mới và không còn xã nào thuộc vùng lõi nghèo của tỉnh.

Hứa hẹn bứt phá mới

Kế thừa thành tựu đạt được tại huyện Si Ma Cai, Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Lào Cai Đinh Thị Hưng cho biết, trong năm 2019, Sở tiếp tục tham mưu cho tỉnh những giải pháp để giải quyết vùng lõi nghèo theo hướng giảm chính sách cho không, tăng hỗ trợ cho vay có điều kiện để hạn chế sự trông chờ, ỷ lại của một bộ phận người dân không muốn thoát nghèo.

Đặc biệt, Nghị quyết số 20-NQ/TU ngày 24/5/2019 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Lào Cai đã tạo “cú huých” lớn đối việc giảm nghèo bền vững tại các xã có tỷ lệ hộ nghèo từ 40% trở lên đến hết năm 2020, tầm nhìn đến 2025, có xét đến năm 2030.

Theo đó, HĐND tỉnh Lào Cai đã đưa vào Nghị quyết ngân sách tỉnh ủy thác qua NHCSXH bình quân 1 tỷ đồng/xã/năm cho 43 xã có tỷ lệ hộ nghèo từ 40% trở lên, giai đoạn 2019 - 2025, với lãi suất ưu đãi để cho vay giúp các hộ có điều kiện phát triển kinh tế.

“Tập trung cho vay phát triển kinh tế - xã hội tại các xã có tỷ lệ hộ nghèo từ 40% trở lên, trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2019 - 2025 là cách làm hay, sáng tạo của Lào Cai trong việc sử dụng nguồn vốn ủy thác tại địa phương. Đây có thể nói là chính sách có tính đột phá, trong điều kiện nguồn thu ngân sách địa phương còn hạn chế, thể hiện sự quan tâm đặc biệt và quyết tâm cao của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, các sở, ban ngành, đoàn thể đối với người nghèo và tín dụng chính sách xã hội”, Tổng Giám đốc NHCSXH Dương Quyết Thắng nhận xét.

Những quyết sách này đã góp phần đưa nguồn vốn nhận ủy thác tại địa phương tăng thêm 74,2 tỷ đồng, nâng tổng nguồn vốn ủy thác của địa phương đến nay đạt gần 90 tỷ đồng. Nguồn vốn ngân sách địa phương đã giúp 1.473 lượt hộ nghèo được vay vốn, 4.921 lượt lao động vay vốn duy trì và tạo việc làm.

Phó bí thư Thường trực Tỉnh ủy Lào Cai Hà Thị Nga khẳng định, việc đưa Chủ tịch UBND cấp xã tham gia Ban đại diện HĐQT NHCSXH cấp huyện là chủ trương đúng đắn, phù hợp với thực tiễn hiện nay. Mô hình, cách làm này đã giúp cho chính quyền và người dân gần nhau hơn; qua đó, tạo được lòng tin của nhân dân đối với chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và hoạt động của NHCSXH. Chính quyền cơ sở cũng có điều kiện tiếp xúc nhiều hơn với người dân, nắm bắt được tâm tư, nguyện vọng, kịp thời giải quyết khó khăn, vướng mắc, góp phần giữ vững ổn định an ninh, trật tự và an toàn xã hội tại cơ sở... 

Thành công ngoài mong đợi

Nguồn vốn tín dụng chính sách tại NHCSXH tỉnh Lào Cai đã góp phần phát triển chăn nuôi trâu, bò, đưa tổng đàn gia súc trên địa bàn tỉnh đạt trên 667 nghìn con, gia cầm trên 3 triệu con, trồng rừng mới phủ xanh đất trống đồi trọc trên 2.500ha.

Vốn tín dụng chính sách đã giúp cho hơn 40 nghìn hộ thoát nghèo, tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh Lào Cai giảm từ 17,61% cuối năm 2014 (theo tiêu chí cũ) xuống còn 16,25% cuối năm 2018 theo chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều giai đoạn 2016 - 2020; 44/143 xã đạt chuẩn nông thôn mới; bộ mặt nông thôn được cải thiện rõ rệt.

“Tỉnh sẽ tăng tính chủ động của các địa phương trong việc gắn kết các dự án mô hình kinh tế với nguồn vốn tín dụng chính sách xã hội và tiêu thụ sản phẩm hàng hóa, Lào Cai sẽ sớm ra khỏi danh sách các tỉnh nghèo của cả nước”, Phó bí thư Thường trực Tỉnh ủy Lào Cai Hà Thị Nga tin tưởng.