TP. Hồ Chí Minh: Nhà ở xã hội vẫn còn quá ít

Theo ông Đực, hiện nay, một phần ba cư dân đô thị gặp khó khăn về nhà ở. Hơn 90% người trong lứa tuổi từ 18 đến 35 tuổi không có nhà ở, họ đa số là những cư dân lâu năm kể cả người gốc Sài Gòn. “Chưa kể, còn hàng triệu người nhập cư học tập, làm việc đang sống ở đâu? Chắc chắn trong các nhà phố được chia nhỏ thành hàng chục phòng trọ từ 10 - 20m² không bao giờ thấy ánh mặt trời và nhận một làn gió mát, hay các dãy nhà trọ từ 15 - 20m² dành cho 3 - 4 người hoặc các lán trại thấp nóng. Tất cả các khu ổ chuột này đều kém vệ sinh, không an toàn và an ninh. Như vậy, TP. Hồ Chí Minh có đến hơn 2 triệu người nhập cư và gốc Sài Gòn phải sống trong điều kiện chật hẹp dưới 5m²/người, thậm chí có trường hợp chỉ 0,33m²/người”, ông Đực phân tích.

Nhà ở xã hội vẫn còn xa dân

Để đáp ứng nhu cầu nhà ở ngày càng tăng của người dân, Luật Nhà ở năm 2005 đã có quy định về NƠXH, nhà giá rẻ. Năm 2011, Chính phủ đã ban hành chiến lược phát triển nhà ở quốc gia, một trong những mục tiêu chính của chiến lược này là đến năm 2020 cần xây dựng thêm ít nhất 22,5 triệu m² sàn NƠXH hướng tới tầng lớp dân cư có mức thu nhập thấp tại các khu vực đô thị. Tuy nhiên, kết quả phát triển NƠXH hiện nay là rất thấp nếu không muốn nói là đã thất bại.

Theo thống kê của Bộ Xây dựng, đến nay, cả nước đã hoàn thành việc đầu tư xây dựng 102 dự án NƠXH, trong đó có 38 dự án NƠXH cho người thu nhập thấp, quy mô xây dựng 19.680 căn hộ, tổng mức đầu tư khoảng 6.810 tỷ đồng; 64 dự án NƠXH cho công nhân, quy mô xây dựng 20.270 căn hộ, tổng mức đầu tư khoảng 4.440 tỷ đồng.

Về phía TP. Hồ Chí Minh, theo báo cáo từ Sở Xây dựng, từ khi có Luật Nhà ở đến nay, thành phố đã chấp thuận chủ trương đầu tư 43 dự án NƠXH, quy mô hơn 41.000 căn với gần 3,4 triệu m² sàn xây dựng, cho phép chuyển đổi 8 dự án nhà ở thương mại làm NƠXH với quy mô 7.600 căn. Cũng theo báo cáo, từ năm 2011 đến 2014, thành phố đã hoàn thành 20 dự án NƠXH với quy mô hơn 6.000 căn. Riêng năm 2014, thành phố có 4 dự án NƠXH thuộc sở hữu nhà nước được khởi công xây dựng với tổng số 376 căn, nhiều dự án NƠXH được đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn không phải từ ngân sách nhà nước đã khởi công xây dựng, dự kiến sẽ đưa vào sử dụng 2.947 căn hộ.

Tuy nhiên, theo ông Đực, trên thực tế, thành phố mới bàn giao được 108 căn hộ tái định cư chuyển đổi thành NƠXH trong tổng số 233 căn tại dự án chung cư Tô Hiến Thành - quận 10 do Tổng công ty địa ốc Sài Gòn làm chủ đầu tư; 84 căn hộ chung cư Đông Hưng II, phường Tân Hưng Thuận, quận 12 được Quỹ phát triển nhà thành phố mua lại từ nhà tái định cư để làm NƠXH. Đợt 1/2015, TP. Hồ Chí Minh bàn giao thêm 109 căn NƠXH thuộc khu chung cư The Useful Apartment - Tân Bình, một trong bốn chung cư thuộc diện được thuê mua 322 căn hộ NƠXH. Tổng cộng các loại NƠXH đã bàn giao là 301 căn. Con số này chưa đáng kể so với báo cáo.

Bàn về quy định doanh nghiệp phải có trách nhiệm làm NƠXH, ông Đực cho rằng, đây là trách nhiệm của nhà nước, không thể giao phó, đùn đẩy cho doanh nghiệp. Ép doanh nghiệp dành 15 – 20% số căn hộ trong dự án nhà ở thương mại để làm NƠXH. Điều này gây khó khăn cho chiến lược sản phẩm của doanh nghiệp, cũng gây khó cho người thu nhập thấp khi phải mua nhà giá cao và sinh hoạt phí cao.

Loan Nguyễn