Thảo luận tại hội trường Quốc hội chiều 31/10 về tình hình kinh tế xã hội, đại biểu Quốc hội đề nghị Chính phủ cần đánh giá toàn diện tình hình, “bắt mạch, chẩn bệnh, kê đơn” cho phù hợp, có những chính sách, biện pháp đủ mạnh, đảm bảo tính khả thi hoàn thành các mục tiêu đặt ra.
Doanh nghiệp đang đối mặt với rất nhiều khó khăn
Đại biểu Trần Chí Cường, Đoàn ĐBQH TP.Đà Nẵng cho biết, trong bối cảnh nhiều khó khăn, tình hình kinh tế xã hội nước ta trong năm 2023 tiếp tục đà phục hồi tích cực, đạt được nhiều kết quả quan trọng trên nhiều lĩnh vực. Đây là thành tựu không thể phủ nhận, tạo đà phát triển cho đất nước trong thời gian tới. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, đại biểu chỉ ra rằng, 5/15 chỉ tiêu dự kiến không đạt yêu cầu đều ở lĩnh vực kinh tế.
Đại biểu Trần Chí Cường, Đoàn ĐBQH TP. Đà Nẵng
“Điều này phản ánh tình hình sức khỏe của nền kinh tế nước ta hiện nay đang và sẽ đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Các gói chính sách của Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế chưa đạt mục tiêu như kỳ vọng”, đại biểu Cường thẳng thắn.
Trong bối cảnh tình hình trong nước và quốc tế có nhiều biến động khó lường, nhiều yếu tố rủi ro, đại biểu Cường cho rằng, có nhiều khó khăn thách thức trong việc thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội năm tới.
“Chính phủ cần đánh giá toàn diện tình hình, “bắt mạch, chẩn bệnh, kê đơn” cho phù hợp, có những chính sách, biện pháp đủ mạnh, đảm bảo tính khả thi hoàn thành các mục tiêu đặt ra”, đại biểu Trần Chí Cường đề nghị.
Bên cạnh đó, báo cáo của Chính phủ cũng cho thấy, tăng trưởng tín dụng đến tháng 9/2023 chỉ tăng 5,91% so với cuối năm 2022. Nền kinh tế đang khát vốn nhưng khó hấp thụ vốn, dù ngân hàng nhà nước đã 4 lần điều chỉnh lãi suất điều hành.
“Điều này cho thấy tình hình sản xuất, kinh doanh đang đối mặt với nhiều khó khăn, đồng thời, khả năng hấp thụ vốn của các doanh nghiệp cũng gặp nhiều trở ngại. Cơ chế cho vay phức tạp, làm giảm sức hấp dẫn của việc vay vốn. Thị trường vốn, thị trường cổ phiếu có dấu hiệu không ổn định”, đại biểu Cường đánh giá.
Bên cạnh đó, đại biểu Đoàn TP. Đà Nẵng cũng cho rằng, chính sách hỗ trợ lãi suất 2%/năm không khả thi, chỉ giải ngân được rất ít. Hoạt động của các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn, khó tiếp cận nguồn vốn, nhất là các doanh nghiệp bất động sản.
“Cần xem xét, đánh giá lại cơ chế, thủ tục cho vay cũng như việc quản lý định hướng tín dụng đối với các hoạt động sản xuất, kinh doanh đóng góp cho phát triển kinh tế, thúc đẩy sự phục hồi nhanh chóng và phát triển bền vững trong tương lai”, đại biểu Trần Chí Cường nêu rõ.
Cùng quan điểm với ông Cường, đại biểu Dương Văn Phước (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam) nêu lên thực tế tại địa phương, các doanh nghiệp trong địa bàn tỉnh hiện nay gặp rất nhiều khó khăn.
"Mặc dù Đảng, Nhà nước đã có chính sách hỗ trợ và đồng hành cùng doanh nghiệp, tuy nhiên áp lực về thuế, biến động giá cả, khả năng tiếp cận vốn vay, gánh nặng thuế, phí đã tạo thành những thách thức lớn cho doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ… Việc tiếp cận các nguồn vốn vay hiện nay gặp rất nhiều khó khăn, nhất là các nguồn vốn vay trung và dài hạn do điều kiện vay nghiêm ngặt, thủ tục vay phức tạp, hầu hết chỉ có thể tiếp cận nguồn vay ngắn hạn", ông Phước nói.
Đại biểu Đoàn Quảng Nam cũng cho rằng, các khoản thu của doanh nghiệp hiện nay chậm được thu hồi, hàng tồn kho lớn, chậm luân chuyển, trong khi đó, các ngân hàng gần như không chấp nhận những tài sản này làm tài sản đảm bảo.
"Đây chính là rào cản lớn đến các doanh nghiệp khó tiếp cận nguồn vốn vay. Nguồn vốn khan hiếm, đơn hàng ít, hàng tồn kho nhiều, luân chuyển chậm, các chính sách thuế chưa đồng hành, chia sẻ khó khăn với doanh nghiệp", đại biểu Phước cho hay.
Đại biểu Dương Văn Phước mong muốn nhà nước tiếp tục quan tâm đến những khó khăn hiện nay của doanh nghiệp, có những chính sách kịp thời, thiết thực hơn cho doanh nghiệp. “Hiện các doanh nghiệp đang thiếu vốn nghiêm trọng”, đại biểu Phước bày tỏ lo ngại.
Bên cạnh đó, ông đề xuất Chính phủ cần thiết kế gói tín dụng phục vụ cho sản xuất kinh doanh, trước mắt là cần tập trung khơi thông các nguồn vốn từ ngân hàng thông qua việc tiếp tục hạ lãi suất và nới lỏng các cái điều kiện cho vay vốn; tiếp tục đồng hành, chia sẻ những rủi ro đối với doanh nghiệp.
Đồng thời, tiếp tục đẩy mạnh cải cách thuế, lắng nghe, chia sẻ các giải pháp giải quyết những kiến nghị của doanh nghiệp liên quan đến vấn đề về thuế; nghiên cứu các chính sách thuế phù hợp với các doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Trong điều kiện khó khăn hiện nay, đại biểu lưu ý, cần chú trọng nuôi dưỡng nguồn thu, xem xét điều kiện từng doanh nghiệp để có chính sách giảm giảm thuế phù hợp.
Chữa bệnh “có tiền không tiêu được”
Đại biểu Nguyễn Đại Thắng (Đoàn ĐBQH tỉnh Hưng Yên) cũng nhận định, bên cạnh kết quả đạt được, tình hình kinh tế - xã hội nước ta còn nhiều khó khăn, thách thức như trong báo cáo của Chính phủ đã chỉ ra.
Ông Thắng đánh giá 3 động lực tăng trưởng đều chưa đạt kỳ vọng. Trong đó, giải ngân vốn đầu tư công đạt được kết quả tích cực nhưng chưa có nhiều đột phá, chưa đạt được như kỳ vọng và chưa thực hiện được vai trò nòng cốt thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Đại biểu đoàn Hưng Yên nhấn mạnh, vốn đầu tư công là nguồn lực, là động lực để phát triển kinh tế - xã hội. Vì vậy, để đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP cao nhất của năm 2023, đầu tư công cần bung ra mạnh mẽ hơn nữa để thúc đẩy sản xuất kinh doanh để tăng tổng cầu của nền kinh tế.
Đại biểu Thắng đề nghị, Chính phủ tiếp tục chỉ đạo các bộ ngành địa phương tiếp tục có giải pháp quyết liệt hơn nữa tháo gỡ những khó khăn, nhất là trong công tác giải phóng mặt bằng để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công.
“Đề nghị Chính phủ chỉ đạo bộ, ngành liên quan có giải pháp để tháo gỡ kịp thời bố trí nguồn ngân sách để lập dự án đầu tư bảo đảm khi được bố trí vốn đầu tư, việc triển khai thực hiện dự án thuận lợi và tài nguyên được ngay”, đại biểu Thắng kiến nghị.
Bên cạnh đó, ông Thắng đề nghị Chính phủ tiếp tục có giải pháp để sớm tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong triển khai thực hiện dự án bất động sản, thị trường bất động sản để giải phóng được nguồn lực từ các dự án bất động sản.
“Cần có cơ chế chính sách để khuyến khích phát triển phân khúc nhà ở vừa túi tiền để bảo đảm thanh khoản tốt giải quyết được nhu cầu chỗ ở thực và đang thiếu nguồn cung ở các đô thị lớn”, ông Thắng góp ý.
Từ năm 2010, Liên Hợp quốc đã công nhận Việt Nam là một trong những nước đi đầu trong hiện thực hóa các Mục tiêu Thiên niên kỷ, hoàn thành trước thời hạn gần 10 năm 3 mục tiêu (xóa bỏ tình trạng nghèo cùng cực, phổ cập giáo dục tiểu học, tăng cường bình đẳng giới và vị thế cho phụ nữ) và có nhiều tiến bộ, đạt tiệm cận 5 mục tiêu còn lại.
Trong 5 ngày, từ 7/9 đến 12/9, “quái” bão YAGI (bão số 3) với sức gió cấp 12 -13, giật cấp 14 -15 -16 đã đổ bộ vào Quảng Ninh, Hải Phòng, Hà Nội,… và sau đó, hoàn lưu của nó gây mưa lớn liên tục trên toàn miền Bắc đã gây những tổn thất vô cùng to lớn về người và thiệt hại rất nặng nề về tài sản của Nhà nước, doanh nghiệp, người dân.
Xuất khẩu nông sản của ta hiện trong TOP 10 -15 thế giới. Nông sản Việt có mặt tại khoảng 200 quốc gia và vùng lãnh thổ, kim ngạch tăng mạnh trong 15 năm qua: năm 2009 mới chỉ gần 16,5 tỷ USD thì năm 2014, kim ngạch đạt 31 tỷ USD, năm 2019 đạt 41,3 tỷ USD, năm 2023 đạt trên 53 tỷ USD, đến hết tháng 7 năm 2024, kim ngạch xuất khẩu nông - lâm - thủy sản đạt 34,27 tỷ USD, phấn đấu đạt 57 -58 tỷ USD cả năm.