ĐBQH “truy” Thống đốc NHNN nguyên nhân gói 120.000 tỷ đồng giải ngân chậm

Tại sao gói 120.000 tỷ đồng giải ngân chậm?

Sáng 6/11, Quốc hội mở đầu phiên chất vấn và trả lời chất vấn của các thành viên Chính phủ, trưởng ngành về giám sát chuyên đề với các lĩnh vực kế hoạch và đầu tư, tài chính, ngân hàng.

Tham gia chất vấn, đại biểu Trần Thị Thanh Hương, Đoàn ĐBQH tỉnh An Giang cho biết, việc hỗ trợ phát triển nhà ở xã hội là một chủ trương rất nhân văn của Đảng và Nhà nước được cử tri và đông đảo người dân phấn khởi và kỳ vọng. Nhưng đến nay, gói hỗ trợ tín dụng 120.000 tỷ đồng với loại hình nhà ở này mới chỉ giải ngân được khoảng 100 tỉ đồng. Đại biểu đề nghị Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết khó khăn, vướng mắc và giải pháp để góp phần đẩy nhanh tiến độ giải ngân gói tín dụng phát triển nhà ở xã hội trong thời gian tới?

Đại biểu Trần Thị Thanh Hương, Đoàn ĐBQH tỉnh An Giang

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết, gói 120.000 tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội với người thu nhập thấp, công nhân với mục tiêu có 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội tới 2030. Nguồn tiền cho gói tín dụng này đến từ nguồn huy động tín dụng trong dân, với lãi suất ưu đãi từ nguồn tài chính của các ngân hàng tham gia.

Bà Nguyễn Thị Hồng cho biết, khi chính sách này được ban hành, Ngân hàng Nhà nước đã hướng dẫn các nhà băng và đề nghị UBND các tỉnh quan tâm, công bố dự án thuộc chương trình cho vay.

Các ngân hàng cũng đưa ra quy trình nội bộ để triển khai gói tín dụng này. Hiện có 18/63 UBND gửi văn bản công bố dự án tham gia chương trình, 53 dự án với nhu cầu vay 27.000 tỷ đồng. Các ngân hàng đã giải ngân được 105 tỷ đồng cho 3 dự án tại 3 địa phương, tới cuối tháng 10.

Nêu nguyên nhân khiến gói này hạn chế, theo bà Hồng, trước tiên do nguồn cung về nhà thuộc đối tượng vay - lao động thu nhập thấp, hạn chế.

"Nhu cầu nhà ở lớn, nhưng nhu cầu vay để mua nhà thì họ cần cân nhắc kỹ", bà Hồng nói.

Bên cạnh đó, điều kiện được hưởng chính sách nhà ở xã hội còn bất cập, như: quy định về thu nhập không chịu thuế thu nhập cá nhân, chưa có nhà ở... Theo Thống đốc NHNN, gói vay này thực hiện 10 năm, trong khi cho vay bất động sản thường kéo dài và giải ngân theo thời gian, nên đạt thấp.

“Ngân hàng Nhà nước đã kiến nghị, mong UBND tỉnh sớm công bố các dự án thuộc chương trình để các ngân hàng triển khai; và phối hợp với các bộ, ngành đẩy nhanh thực hiện”, Thống đốc NHNN cho hay.

Tăng cường bảo mật thông tin khi thanh toán không dùng tiền mặt

Đại biểu Quốc hội Trần Thị Thanh Hương cũng đặt câu hỏi về giải pháp để thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt ở Việt Nam.

Trả lời, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, thời gian qua, có nhiều giải pháp được đưa ra, như rà soát hành lang pháp lý, sửa đổi, bổ sung, tạo thuận lợi cho việc này. Đến nay, nhiều hoạt động được thực hiện qua các kênh số, ứng dụng công nghệ, bảo đảm an toàn hoạt động thanh toán.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng

Các chỉ số thanh toán không dùng tiền mặt trong 9 tháng qua tăng trưởng cao như: tỉ lệ giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt tăng 49% về số lượng, giao dịch qua internet tăng 60,3%, qua kênh điện thoại di động tăng 60,8%, qua QR code tăng 105%... Giao dịch qua ATM giảm cho thấy xu hướng thanh toán không dùng tiền mặt tăng. Tháng 9/2023, thanh toán tiền mặt trên tổng thanh toán giảm 9,17% so với mức 11,73% so với 2020 cho thấy kết quả đáng kể.

Về khó khăn, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết, như thói quen, tâm lí sử dụng tiền mặt, tâm lý e ngại khi tiếp cận công nghệ mới trong thanh toán, xu hướng tội phạm công nghệ cao khiến người dân chưa mặn mà.

"Thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước tiếp tục rà soát các văn bản và phối hợp các cơ quan để hoàn thiện hành lang pháp lý và có các biện pháp phòng ngừa để bảo mật thông tin, bảo đảm an ninh, an toàn cho khách hàng, tăng cường thông tin truyền thông", bà Nguyễn Thị Hồng nói.

Chưa thể bỏ phân bổ chỉ tiêu tín dụng

Tham gia chất vấn, đại biểu Trần Thị Vân, Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Ninh bày tỏ quan tâm đến giải pháp đạt được chỉ tiêu tín dụng hàng năm. Theo báo cáo của Chính phủ tại phiên khai mạc Kỳ họp thứ 6, tăng trưởng tín dụng 9 tháng đầu năm chỉ đạt 5,91%.

"Đề nghị Thống đốc cho biết nguyên nhân và giải pháp của Ngân hàng Nhà nước để tăng trưởng tín dụng đạt 14% như mục tiêu đề ra trong khi chỉ còn hai tháng nữa là hết năm 2023", bà Vân chất vấn.

Trả lời, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, lý do tăng trưởng tín dụng 9 tháng năm 2023 thấp bà đã từng giải trình trước đó khi thảo luận về kinh tế - xã hội: "Nguyên nhân chủ yếu là do cầu tín dụng, với doanh nghiệp đơn hàng giảm sút, khả năng khai thác cầu nội địa khó khăn do người dân khó khăn sau đại dịch Covid-19. Nguồn cung tín dụng được điều hành theo hướng thuận lợi nhất cho các ngân hàng cung tín dụng".

Ngân hàng Nhà nước đã chỉ đạo rút ngắn thủ tục cho vay hỗ trợ người dân, doanh nghiệp. Điều kiện tín dụng với doanh nghiệp nhỏ và vừa được cải thiện.

Cũng liên quan vấn đề này, Đại biểu Nguyễn Quang Huân, Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương hỏi, Nghị quyết Quốc hội yêu cầu nghiên cứu hạn chế và tiến tới xóa bỏ việc phân bổ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng với các ngân hàng. Ông đề nghị Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết đã triển khai thực hiện chủ trương này thế nào?

Trả lời đại biểu, bà Nguyễn Thị Hồng cho rằng, chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng được điều hành bám sát theo yêu cầu của Quốc hội và Chính phủ. Mức tăng trưởng tín dụng hàng năm được Ngân hàng Nhà nước đưa ra định hướng đầu năm. Còn phân bổ hạn mức tín dụng dựa theo xếp hạng các tổ chức tín dụng, có tiêu chí rõ ràng về định lượng, định tính.

Nghị quyết Quốc hội yêu cầu nghiên cứu cách thức điều hành tín dụng này thì Ngân hàng nhà nước đã thống nhất "ở thời điểm này chưa thể bỏ cách điều hành phân bổ chỉ tiêu tín dụng". Bởi hiện nay nhu cầu vốn nền kinh tế phụ thuộc rất nhiều vào tín dụng, nếu bỏ chỉ tiêu tín dụng làm cho tăng trưởng tín dụng trong khi tăng trưởng tín dụng Việt Nam đang ở mức cao trên GDP theo cảnh báo của WB.

"Chúng tôi tiếp tục điều hành bằng cách này đến khi các phân khúc khác của thị trường tài chính như trái phiếu doanh nghiệp đáp ứng được nhu cầu thì việc bỏ cách điều hành phân bổ chỉ tiêu tín dụng sẽ khả thi hơn", Thống đốc cho hay.