Quỹ đất thu hẹp, người chăn nuôi Thủ đô gặp khó

Do đó, nếu không có cơ chế chính sách tạo quỹ đất cho chăn nuôi phát triển, sẽ là một trong những khó khăn lớn.

Diện tích đất chăn nuôi đang thu hẹp

Hà Nội là địa phương có tổng đàn gia súc, gia cầm lớn. Quý I-2024, tổng đàn lợn của Hà Nội là 1,45 triệu con, tăng 1,7%; đàn trâu 29,3 nghìn con, tăng 2,1%; đàn bò 127 nghìn con, giảm 1,6%; đàn gia cầm 40,6 triệu con, tăng 1,2% so với cùng kỳ năm 2023. Tuy nhiên, Hà Nội đang trong quá trình đô thị hóa nhanh, diện tích đất nông nghiệp bị thu hẹp, gây khó khăn cho các hộ gia đình và các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực chăn nuôi.

Hiện nay, huyện Đông Anh đã và đang tập trung vào đầu tư, chỉnh trang đô thị, để phát triển theo quy hoạch, đồng thời kết nối đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội của các khu đô thị mới, tạo bước chuyển biến về cảnh quan, môi trường, phát triển bền vững.

Theo báo cáo của UBND huyện Đông Anh, bên cạnh việc đầu tư được tập trung chỉ đạo trên tất cả các lĩnh vực và từng bước đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, huyện đã chủ động rà soát, nghiên cứu, đề xuất với thành phố các giải pháp nhằm khai thác hiệu quả tiềm năng đất đai, thu hút đầu tư để đẩy nhanh phát triển đô thị, chủ động lập dự án và kêu gọi đầu tư các dự án khu đô thị, khu thương mại, dịch vụ. Như vậy, có thể thấy trong tương lai Đông Anh phát triển thành thành phố trong Thủ đô, diện tích đất nông nghiệp sẽ được chuyển đổi sang các mục đích sử dụng khác cho phù hợp với sự phát triển, điều này sẽ dẫn đến đất dùng cho nông nghiệp nói chung và chăn nuôi nói riêng sẽ bị thu hẹp.

Lựa chọn gà giống chất lượng cao tại Công ty Ngọc Mừng.

Giám đốc Công ty cổ phần Giống gia cầm Ngọc Mừng (huyện Đông Anh) Hoàng Mạnh Ngọc cho biết, hiện, mỗi ngày công ty cung cấp cho thị trường khoảng 1,5 vạn con giống gia cầm nhưng trong thời gian tới sẽ gặp không ít khó khăn. Lý do là huyện Đông Anh đang trong quá trình phát triển thành quận, theo quy định các trang trại chăn nuôi nằm trong khu dân cư sẽ phải di dời, khiến việc đầu tư trang thiết bị, công nghệ cao vào sản xuất cũng như mở rộng quy mô chăn nuôi sẽ giảm.

Huyện Quốc Oai cũng có tốc độ đô thị hóa nhanh nên quỹ đất dành cho chăn nuôi đang bị thu hẹp. Theo Giám đốc Hợp tác xã Chăn nuôi dịch vụ Đồng Tâm (huyện Quốc Oai) Nguyễn Đình Tường cho biết, hiện nay trên địa bàn huyện Quốc Oai vẫn còn nhiều mô hình chăn nuôi nhỏ lẻ, phân tán trong khu dân cư, tiềm ẩn nguy cơ dịch bệnh. Chính vì thế những khu chăn nuôi này sẽ không còn được phép tồn tại hoặc phải di dời ra khỏi khu dân cư khi huyện Quốc Oai phát triển.

Phó Chủ tịch Hội Chăn nuôi Việt Nam Nguyễn Ngọc Sơn cho rằng, ngành Nông nghiệp Hà Nội nói chung và chăn nuôi nói riêng đang gặp khó khăn, thách thức trong quá trình đô thị hóa. Diện tích đất nông nghiệp và đất dành cho chăn nuôi cjawcs chắn sẽ bị thu hẹp, các cơ sở chăn nuôi không đảm bảo vệ sinh môi trường sẽ không được phép tồn tại hoặc phải di chuyển ra khỏi khu dân cư và phải đầu tư chăn nuôi theo hướng công nghiệp hóa.

Chủ tịch UBND huyện Đông Anh Nguyễn Anh Dũng cho biết, trong đề án xây dựng huyện Đông Anh trở thành quận, UBND huyện xác định nông nghiệp vẫn là một trong những thế mạnh, tuy nhiên, việc phát triển nông nghiệp phải gắn với sự phát triển sau này khi Đông Anh trở thành đô thị theo hướng là trung tâm dịch vụ, tài chính, thương mại giao dịch quốc tế; trung tâm du lịch sinh thái và thể thao, vui chơi giải trí của Hà Nội.

Phát triển nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới văn minh, tăng hiệu suất sử dụng đất và tăng năng suất lao động nông nghiệp, nâng cao thu nhập và đời sống của nông dân, từng bước chuyển đổi cơ cấu lao động trong nông nghiệp, thích ứng với quá trình đô thị hoá  sẽ diễn ra trên địa bàn huyện trong thời gian tới.

Với sự phát triển để thành quận như một số huyện đang phấn đấu, diện tích đất dùng cho sản xuất nông nghiệp và chăn nuôi chắc chắc sẽ phải bị thu hẹp để thích ứng với đô thị hóa, do đó cần phải có hướng đi cho ngành chăn nuôi Thủ đô phát triển bền vững.

Thay đổi phương thức, ứng dụng công nghệ vào chăn nuôi

Một trong những cách để tháo gỡ khó khăn và phát triển chăn nuôi theo hướng bền vững, các chuyên gia về lĩnh vực chăn nuôi cho rằng, Hà Nội cần hoàn thiện cơ chế, chính sách, nhất là việc quy hoạch chăn nuôi tập trung đối với các huyện nằm trong quy hoạch; khuyến khích các doanh nghiệp, hợp tác xã đầu tư, ứng dụng công nghệ cao vào chăn nuôi tại các xã trọng điểm, như: 15 xã chăn nuôi bò sữa, 39 xã chăn nuôi bò thịt, 48 xã chăn nuôi lợn, 60 xã chăn nuôi gia cầm.

Các huyện sẽ phát triển trở thành đô thị trong thời gian tới, do vậy phát triển nông nghiệp phải gắn với xây dựng nông thôn mới văn minh, tăng hiệu suất sử dụng đất và tăng năng suất lao động nông nghiệp, nâng cao thu nhập và đời sống của nông dân, từng bước chuyển đổi cơ cấu lao động trong nông nghiệp, thích ứng với quá trình đô thị hoá.

Chăm sóc đàn lợn giống theo tiêu chuẩn VietGAP tại xã Nguyên Khê (huyện Đông Anh). Ảnh: Đỗ Tâm

Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Tạ Văn Tường cho biết, định hướng của thành phố là không tăng số lượng, mà chỉ tăng về chất lượng, phấn đấu đến năm 2030 hình thành các vùng chăn nuôi trọng điểm gia súc, gia cầm ở xa trung tâm Thủ đô, ứng dụng công nghệ cao, gắn sơ chế và chế biến sâu; tập trung sản xuất con giống. Ngoài ra, Hà Nội sẽ phát triển chăn nuôi hữu cơ gắn với sinh thái theo mô hình: Trồng trọt kết hợp chăn nuôi; tạo mọi điều kiện để thu hút các doanh nghiệp đầu tư chăn nuôi, chế biến, giết mổ, nhằm kiểm soát dịch bệnh và ô nhiễm môi trường.

Còn Phó Chủ tịch Hội Chăn nuôi Việt Nam Nguyễn Ngọc Sơn cho rằng, Hà Nội cần xác định phát triển chăn nuôi theo hướng chủ lực, ưu tiên sản xuất con giống có năng xuất chất lượng cao, bảo tồn giống có giá trị; giảm số hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, chăn nuôi trong khu dân cư. Đồng thời, thúc đẩy mạnh chuyển đổi số trong lĩnh vực chăn nuôi, kiểm soát ô nhiễm, bảo vệ môi trường và ứng phó biến đổi khí hậu. “Hà Nội cần có chính sách ưu đãi theo quy định của pháp luật về đất đai cho các cơ sở giống, cơ sở chăn nuôi tập trung, công nghiệp đủ điều kiện chăn nuôi an toàn sinh học, cơ sở giết mổ tập trung, chế biến công nghiệp”, ông Nguyễn Ngọc Sơn nhấn mạnh.

Trưởng phòng Kinh tế huyện Gia Lâm Nguyễn Tiến Hoàng cho biết: Gia Lâm đang phấn đấu lên quận. Trong quá trình này, để bảo đảm chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, huyện tiếp tục tuyên truyền, động viên các hộ có phương án chuyển đổi mục đích từ chăn nuôi sang hoạt động ngành nghề khác; xây dựng kế hoạch đào tạo nghề cho các hộ chuyển đổi. Đồng thời, huyện cũng đề nghị thành phố và các sở, ngành liên quan xem xét, điều chỉnh quy hoạch của huyện để bảo đảm 100% diện tích đất sản xuất nông nghiệp chuyển sang đất đô thị, thương mại, dịch vụ, phi nông nghiệp khi huyện thành quận.

Như vậy, trong tương lai việc các huyện phát triển thành đô thị là đương nhiên, do đó, việc tìm hướng phát triển cho ngành chăn nuôi trong quá trình đô thị hóa là rất quan trọng. Chuyển đổi mục đích chăn nuôi, chăn nuôi theo hướng công nghiệp là hướng đi phù hợp nhất cho ngành chăn nuôi Thủ đô.