“Áo mới” ngày Xuân cho Di tích lịch sử TNXP Đại đội 915

Mới đây, Di tích được đưa vào sử dụng sau thời gian tu bổ, tôn tạo bằng nguồn kinh phí xã hội hóa.

Sau khi bảo tồn, tôn tạo bằng nguồn vốn xã hội hóa của các doanh nghiệp và người dân, giờ đây, di tích lịch sử TNXP Đại đội 915 đã khang trang, đẹp đẽ hơn trước.

Đêm Noel ngày ấy

Tháng 6/1972, Đại đội 915 được thành lập, đóng quân tại xã Linh Sơn (TP. Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên), với 113 cán bộ đội viên, biên chế thành 7 tiểu đội. Nhiệm vụ của Đại đội là bảo đảm giao thông cho các tuyến đường Lạng Sơn - Thái Nguyên, Lạng Sơn - Bắc Giang, ngầm Sơn Cẩm, phà Bến Oánh và tham gia vận chuyển, bốc dỡ hàng hóa. Với tinh thần “Sống bám cầu đường, chết kiên cường bất khuất”, dù mới thành lập, đơn vị đã phải làm việc dưới sự tàn phá ác liệt của bom đạn, phải chịu nhiều tổn thất, thiệt hại về người và tài sản.

Những ngày cuối tháng 12/1972, ga Lưu Xá và ga Quán Triều của Thái Nguyên liên tục bị đánh phá, khiến gần 2 vạn tấn hàng tồn đọng. Nhu cầu giải tỏa trở nên hết sức cấp bách. Tất cả  lực lượng của Đội 91 Bắc Thái, trong đó có Đại đội 915 (Đại đội 915 thuộc Đội TNXP 91 Bắc Thái), phải luôn sẵn sàng lực lượng, tổ chức ca kíp, phương tiện giải tỏa hàng trong các kho bãi nằm trong khu vực đánh phá của địch.

Trong đợt tập kích 12 ngày đêm bằng B52 vào cuối tháng 12/1972, không quân Mỹ đã có 69 lượt máy bay B52, 170 lần máy bay chiến thuật đánh phá với gần 3.000 quả bom rút xuống Thái Nguyên, khiến hơn 300 người chết, hơn 100 người bị thương, hàng nghìn ngôi nhà và tài sản, các công trình phúc lợi, cơ sở công nghiệp bị phá hủy...

Tại ga Lưu Xá (phường Gia Sàng, TP. Thái Nguyên) - nơi được coi là một trong những “cảng nổi” của miền Bắc, trung chuyển hàng hóa chi viện cho chiến trường miền Nam, xảy ra một sự kiện bi thương. Vào đêm 24/12/1972, tại đây, 60 thanh niên xung Đại đội 915 đã anh dũng hy sinh khi đang làm nhiệm vụ. Họ hy sinh khi tuổi đời còn rất trẻ, hầu hết chưa xây dựng gia đình.

Những việc làm thiết thực

Ngày 28/4/2009, Chủ tịch nước ký Quyết định số 613/QĐ-CTN phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân cho Đại đội 915 thuộc Đội TNXP 91 Bắc Thái. Ngày 18/12/2009, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch ban hành Quyết định số 4698/QĐ-BVHTTDL về việc xếp hạng di tích Quốc gia địa điểm lưu niệm các TNXP Đại đội 915 hy sinh tại Lưu Xá, phường Gia Sàng, TP. Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên.

Năm 2010, UBND tỉnh Thái Nguyên phê duyệt quy hoạch chi tiết Dự án bảo tồn, tôn tạo Di tích lịch sử TNXP Đại đội 915, trên diện tích 1,1ha. Nhưng, do  ngân sách hạn hẹp, dù qua một số lần tôn tạo, tu bổ, nhưng nhiều hạng mục còn thiếu, các hạng mục được tu bổ thì xuống cấp, trong đó  Nhà tưởng niệm là công trình chính của Khu di tích chưa tương xứng với sự hy sinh của 60 liệt sỹ hy sinh tại đây.

Đầu năm 2018, cán bộ, nhân dân tỉnh Thái Nguyên đã tu bổ, tôn tạo Di tích TNXP Đại đội 915. Theo đó, Di tích được mở rộng từ 1,1ha lên 4,75ha. Điều đáng quý, toàn bộ kinh phí tôn tạo, tu bổ Di tích đều được huy động từ nguồn xã hội hóa. Trong đó, Công ty CP Đầu tư xây dựng và Khai thác khoáng sản Thăng Long (Công ty Thăng Long) là đơn vị tài trợ chính và được lãnh đạo tỉnh Thái Nguyên giao nhiệm vụ trực tiếp thi công.

Theo đó, một số hạng mục chính trong di tích được tu bổ, tôn tạo như: Nhà tưởng niệm, Trạm biến áp 250KVA, Nhà đón tiếp, Cổng tam quan được cải tạo, lát đá sân phía trước, sân vườn, hàng rào... Việc tu bổ, tôn tạo phải thực hiện đúng tiến độ (bắt đầu từ tháng 3/2018), bảo đảm chất lượng về kỹ thuật, mỹ thuật.

Do thi công vào mùa mưa, đặc biệt, trước khi trùng tu, tôn tạo phải được sự thỏa thuận, đồng ý của Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch và các cơ quan chức năng đã tạo nên áp lực về thời gian cho đơn vị thi công.

Trong 9 tháng phải thi công một khối lượng công việc rất lớn, yêu cầu kỹ thuật cao, thể hiện tinh thần uống nước nhớ nguồn, đền ơn đáp nghĩa, ông Nguyễn Huy Quý, Tổng giám đốc Công ty  Thăng Long đã trực tiếp xuống công trường giám sát, động viên công nhân kịp hoàn thành bàn giao vào ngày 21/12/2018.

Đánh giá công tác tu bổ, tôn tạo Di tích trước khi đưa vào sử dụng, ông Vũ Hồng Bắc, Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên, cho biết, công trình hoàn thiện là kết quả của sự đồng thuận, tinh thần quyết tâm của cả hệ thống chính trị và trách nhiệm tập thể của các cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân. Thời gian tới, UBND tỉnh mong tiếp tục nhận được sự quan tâm ủng hộ của các doanh nghiệp, doanh nhân, nhà tài trợ cho việc tu bổ, tôn tạo Di tích ngày càng khang trang, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hoá tâm linh của người dân.

Theo ông Phạm Thái Hanh, Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Thái Nguyên, để phát huy giá trị lịch sử, Ban Thường vụ Tỉnh ủy có chủ chương tôn tạo, kêu gọi các tập thể, cá nhân, các doanh nghiệp, doanh nhân ủng hộ. Sau khi kêu gọi, nhiều doanh nghiệp, doanh nhân và người dân đã tham gia.

“Trái tim của dự án - nhà tưởng niệm hoàn toàn làm bằng kinh phí xã hội hóa. Có thể nói, công tác xã hội hóa đã kêu gọi được các doanh nghiệp, doanh nhân, nhân dân tham gia đóng góp. Đến nay, di tích đã hoàn thành đi vào khai thác giai đoạn 1”, ông Hanh nói.           

Dự án bảo tồn, tôn tạo Di tích lịch sử TNXP Đại đội 915 là công trình có ý nghĩa lớn, đặc biệt, kinh phí thực hiện hoàn toàn bằng nguồn xã hội hóa. Trong đó, Công ty Thăng Long là đơn vị tài trợ chính và trực tiếp thi công. Để kịp tiến độ, đảm bảo kỹ thuật, mỹ thuật, trực tiếp ông Nguyễn Huy Quý, Tổng Giám đốc thường xuyên có mặt tại công trường để chỉ đạo, động viên cán bộ, nhân công viên đảm bảo bàn giao đúng thời gian.