Buôn lậu thuốc lá sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự

Bà Trương Thị Ngọc Ánh, Phó chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam phát biểu tại Hội nghị.

Trong bối cảnh tình trạng buôn bán, vận chuyển, tàng trữ thuốc lá ngoại nhập đang hoành hành tại một số tỉnh biên giới Tây Nam; thuốc lá nhập lậu vẫn hàng ngày tuồn vào Việt Nam với số lượng lớn, gây ra nhiều hệ lụy và mất trật tự an toàn xã hội thì việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức của cán bộ, công chức và nhân dân tại các địa phương về những nguy hại của buôn bán, vận chuyển thuốc lá nhập lậu đối với kinh tế - xã hội, an ninh trật tự, an toàn của cộng đồng, sức khỏe của người dân là điều vô cùng cần thiết.

Đã gần 3 năm kể từ khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị 30/CT-TTg ngày 30/9/2014 về tăng cường công tác đấu tranh chống thuốc lá nhập lậu, tuy nhiên, theo đánh giá của Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, tình hình số vụ buôn lậu thuốc lá mà các cơ quan chức năng phát hiện, bắt giữ thời gian qua chỉ chiếm tỷ lệ khiêm tốn so với thực trạng hiện nay.

Chỉ tính riêng sáu tháng đầu năm 2017, tình trạng buôn lậu thuốc lá ở các tỉnh phía Nam như Long An, Tây Ninh, An Giang, TP.HCM diễn biến phức tạp, đặc biệt ở khu vực biên giới. Nguyên nhân của tình trạng buôn lậu thuốc lá ngày càng hoành hành là vì thuốc lá có sức hấp dẫn do gọn nhẹ, dễ vận chuyển, lợi nhuận 350%, trốn tất cả các loại thuế gồm: thuế tiêu thụ đặc biệt 70%; đóng góp Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá 1,5%; thuế giá trị gia tăng 10%; và thuế nhập khẩu 135%.  Buôn lậu thuốc lá đang thu siêu lợi nhuận chỉ sau ma túy. Theo thống kê, thuốc lá lậu hiện đang chiếm gần 20% thị phần, gây thất thu thuế nặng nề cho ngân sách Nhà nước khoảng 10.000 tỷ đồng/năm.

Điều đáng quan ngại là, theo nghiên cứu của Viện Kinh tế kỹ thuật thuốc lá từ năm 2015, tỷ lệ các thành phần độc hại (ví dụ như coumarin) và tỷ lệ các thành phần khác như cao thuốc lá và nicotin trong các mẫu thuốc lá Jet và Hero nhập lậu (là hai sản phẩm thuốc lá ngoại nhập lậu chủ yếu, hiện chiếm tới 80-90% tổng lượng thuốc lá nhập lậu vào Việt Nam) đều vượt quá mức cho phép của Bộ Y tế do có có hàm lượng tar và nicotin cao hơn nhiều so với quy định hiện hành; thậm chí trong thành phần có chất rất độc hại như coumarin (có trong thuốc diệt chuột) ảnh hướng nghiêm trọng đến sức khỏe của người tiêu dùng.  

Hiện nay, Chính phủ cùng các bộ ngành rất quyết liệt trong công tác chống buôn lậu thuốc lá. Cụ thể là Nghị quyết Phiên họp chính phủ thường kỳ tháng 6/2017 ban hành ngày 11/7 vừa qua, Chính phủ đã thống nhất sửa đổi, bổ sung một số điều của nghị định 67/2013/NĐ-CP. Theo đó, thuốc lá giả, thuốc lá nhập lậu đều bị tịch thu để tiêu hủy. Đối với trường hợp đặc biệt do Thủ tướng Chính phủ quyết định.

Ngày 20/6, Quốc hội đã thông qua sửa đổi Bộ luật Hình sự năm 2015, theo đó sửa đổi điều 190, 191 theo hướng thuốc lá lậu là hàng cấm, truy cứu trách nhiệm hình sự, phạt tù từ 1 năm đến 5 năm đối với các trường hợp vận chuyển từ 1.500 bao đến 3.000 bao; phạt tù từ 5-10 năm đối với các trường hợp vận chuyển từ 3.000 bao đến dưới 4.500 bao; và phạt tù tới 15 năm khi buôn bán, vận chuyển 4.500 bao thuốc lá điếu nhập lậu trở lên. Việc sửa đổi Bộ luật Hình sự cho thấy sự quyết tâm của Chính phủ và các bộ ngành trong công tác đấu tranh chống thuốc lá nhập lậu. 

Trước thực trạng này, Ủy ban Mặt trận tổ quốc tỉnh Long An và các đơn vị chức năng liên quan kêu gọi ý thức của cộng đồng về hệ lụy của buôn bán vận chuyển thuốc lá lậu, đặc biệt là các cư dân biên giới, qua đó giúp cư dân biên giới nhận thức được những tác hại của vận nạn này từ đó không tiếp tay cho buôn lậu thuốc lá, qua đó nêu cao tinh thần và thực hiện có hiệu quả Cuộc vận động người Việt Nam dùng hàng Việt Nam do Bộ Chính trị phát động.

Khánh Nguyên