Đón nhận Bằng Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia “Lễ hội Cầu ngư tỉnh Phú Yên”

Thừa ủy quyền của Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phan Đình Phùng trao Bằng Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia "Lễ hội Cầu ngư tỉnh Phú Yên" cho đại diện các ban lạch vùng biển trong tỉnh.

Lễ hội Cầu ngư là nét đẹp văn hóa truyền thống của các làng chài ven biển tỉnh Phú Yên, có vị trí đặc biệt quan trọng trong đời sống tâm linh, tín ngưỡng, di sản văn hóa đặc trưng của cộng đồng dân cư miền biển.      Lễ hội gắn liền với tín ngưỡng thờ cá Ông đã có từ thời xa xưa. “Ông” là tên gọi tôn kính của ngư dân dành riêng cho cá voi, loài cá được bà con tin rằng đã giúp con người vượt qua nguy hiểm khi lênh đênh trên biển cả. Tín ngưỡng thờ cá Ông và Lễ hội Cầu ngư gắn liền với loại hình nghệ thuật kiến trúc truyền thống Lăng Ông. Hầu hết làng chài ven biển làm nghề cá đều có lăng thờ cá Ông với thần hiệu là “Đông hải đại vương”, “Đông hải cự tộc ngọc lân tôn thần”.

Kiến trúc lăng Ông cơ bản mang dáng dấp của một ngôi đình. Lăng thường được xây dựng gần sông hoặc biển và quay về hướng Đông. Lăng Ông là nơi để thờ ngọc cốt cá Ông; tiền hiền, hậu hiền, các vị thần; là nơi thi hành các nghi lễ sân khấu phục vụ lễ hội cầu ngư. Nhiều lăng Ông có sắc phong thần của các vua chúa thời phong kiến.

Lễ hội Cầu ngư không có ngày thống nhất chung mà mỗi nơi tùy thuộc vào ngày cá Ông đầu tiên lụy hoặc ngày lạch cùng bà con trong làng định ngày mở lễ hội. Lễ hội Cầu ngư thường được tổ chức ít nhất là 2 ngày với các nghi lễ rước Ông Sanh và lễ Khai tiên. Quy mô tổ chức lễ hội tùy thuộc vào khả năng của từng nơi, vì mọi chi phí đều do bà con tự nguyện đóng góp.

Một nét đặc sắc khác của Lễ hội Cầu ngư là các hoạt động diễn xướng dân gian trong lễ hội, đó là: hát Bả trạo, một loại hình nghệ thuật diễn xướng mang tính nghi lễ. Cùng với hát Bả trạo, hát Tuồng cũng là một loại hình nghệ thuật không thể nào thiếu trong lễ hội cầu ngư. Trong hoạt động lễ hội Cầu ngư còn có hoạt động trò chơi dân gian.

Phát biểu tại lễ đón nhận, đồng chí Phan Đình Phùng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên, nhấn mạnh, Lễ hội Cầu ngư góp phần bảo tồn, phát huy; gia tăng tinh thần cố kết cộng đồng; giúp ngư dân vững vàng vươn khơi, bám biển góp phần bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của tổ quốc. Lễ hội Cầu ngư rất cần được bảo tồn và phát huy trong cuộc sống để lễ hội có thể trở thành Ngày hội văn hóa dân gian miền biển. Di sản văn hóa ngày càng khẳng định vị trí, vai trò trong đời sống xã hội, song di sản văn hóa cũng đang phải đối mặt với những thách thức rất lớn. Vì vậy sự nghiệp bảo tồn và phát huy giá trị di sản cần có sự tham gia của cộng đồng xã hội. Công tác xã hội hóa hoạt động bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa góp phần bảo vệ, kế thừa và phát huy giá trị di sản văn hóa truyền thống. 

                        PV