Ngăn chặn, loại bỏ khai thác hải sản bất hợp pháp

Mục tiêu của kế hoạch nhằm ngăn chặn, giảm thiểu và loại bỏ hoạt động khai thác IUU của tổ chức, cá nhân Việt Nam và nước ngoài trên các vùng biển Việt Nam; nhằm thúc đẩy phát triển nghề cá bền vững, có trách nhiệm, góp phần đảm bảo an ninh quốc gia, khu vực và hội nhập quốc tế; chấm dứt tình trạng tàu cá, ngư dân Việt Nam khai thác hải sản trái phép tại vùng biển các nước.

Thành lập Tổ công tác phòng chống khai thác IUU

Theo kế hoạch, những nhiệm vụ tập trung thực hiện đến tháng 4/2018 gồm phê duyệt đề án Khai thác hải sản viễn dương; phê duyệt Quy hoạch khai thác hải sản xa bờ đến năm 2020, tầm nhìn đến 2030.

Căn cứ yêu cầu của thực tiễn, thành lập Tổ công tác liên ngành về phòng chống khai thác IUU do lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn làm Tổ trưởng; thiết lập và vận hành hệ thống kiểm soát nguyên liệu thủy sản khai thác nhập khẩu vào Việt Nam; điều chỉnh và vận hành hiệu quả cơ chế chứng nhận xuất xứ thủy sản khai thác trong nước.

Đồng thời nâng cấp hệ thống kỹ thuật của trạm bờ tại Tổng cục Thủy sản, 28 tỉnh, thành phố ven biển để giám sát và sử dụng hiệu quả thông tin được giám sát từ 10.000 tàu cá là Tổ trưởng các tổ đội (tương ứng khoảng 30.000 tàu cá được kết nối thông tin) và chuyển đổi sử dụng hiệu quả 3.000 thiết bị đầu cuối thuộc dự án thông tin quản lý tàu cá (MOVIMAR); các thông tin, số liệu từ hệ thống giám sát trên được sử dụng hiệu quả trong việc ngăn chặn, giảm thiểu và loại bỏ hoạt động khai thác IUU.

Thiết lập cơ sở dữ liệu nghề cá nhằm tăng cường công tác xác nhận, chứng nhận, truy xuất nguồn gốc đối với thủy sản khai thác trong nước; thiết lập được hệ thống kiểm soát hiệu quả để từ chối nhập khẩu nguyên liệu thủy sản khai thác IUU do tàu cá nước ngoài nhập khẩu vào Việt Nam...

Xử lý nghiêm chủ tàu vận chuyển sản phẩm từ tàu khai thác IUU

Giai đoạn tháng 5/2018 - 2020, tăng cường các giải pháp tổng thể nhằm chấm dứt hoàn toàn tình trạng tàu cá và ngư dân Việt Nam khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài và vùng biển quốc tế; xây dựng và triển khai chính sách chuyển đổi nghề, sinh kế bền vững cho ngư dân; xây dựng cơ chế chịu trách nhiệm của người đứng đầu chính quyền địa phương nơi có tàu cá đi khai thác bất hợp pháp ở nước ngoài.

Xây dựng chế tài xử lý nghiêm minh đối với chủ tàu, thuyền trưởng, ngư dân, người tiếp tay cho hoạt động khai thác, buôn bán, vận chuyển sản phẩm từ tàu khai thác IUU; điều tra, xác minh, phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp tổ chức đưa tàu cá và ngư dân ra nước ngoài, hoặc môi giới chuộc tàu cá, ngư dân bị nước ngoài bắt giữ về nước trái phép.

Kiện toàn lực lượng Kiểm ngư ở các cấp để tăng cường năng lực tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm pháp luật trên các vùng biển; tăng cường năng lực thực thi pháp luật của các lực lượng chức năng (Bộ đội Biên phòng, Cảnh sát biển, Kiểm ngư, Thanh tra chuyên ngành) trên các vùng biển, ở cảng cá, bến cá và chợ cá.

Hoàn thành việc xây dựng cơ sở dữ liệu nghề cá theo hướng tích hợp các thông tin về tàu thuyền, hoạt động khai thác, lao động, sản lượng lên bến, truy xuất nguồn gốc; tiếp tục nâng cấp hệ thống thông tin giám sát tàu cá trên biển và xây dựng lộ trình bắt buộc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình trên tất cả tàu cá xa bờ...

Xây dựng 3 Trung tâm nghề cá lớn

Một trong nhiệm vụ tập trung thực hiện giai đoạn 2021-2025 là đầu tư xây dựng 3 Trung tâm nghề cá lớn, cảng cá và hệ thống dịch vụ hậu cần đảm bảo điều kiện cho tàu cá nước ngoài cập bến, lên cá.

Kiểm soát chặt chẽ (số lượng, chủng loại, xuất xứ) các lô hàng thủy sản nhập khẩu; thực hiện các chương trình, quy hoạch quản lý năng lực khai thác và bảo vệ nguồn lợi hải sản ở các vùng biển; thực hiện chương trình truyền thông về phòng chống khai thác IUU tại cơ sở giáo dục ven biển.

Tham gia các diễn đàn hợp tác đa phương, các tổ chức quản lý nghề cá quốc tế và hợp tác nghề cá song phương với các quốc gia...

P.V