Phát triển du lịch trên bán đảo Sơn Trà phải đảm bảo bền vững

Theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Sơn Trà là vấn đề không chỉ các đại biểu Quốc hội quan tâm, tôi theo dõi trên mạng đi gặp taxi, xe ôm, hàng nước... cũng hỏi về nơi này. Thông tin rất nhiều chưa có lúc nào các cơ quan Nhà nước có những phát biểu đầy đủ và chính thức, tôi cho rằng đây cũng là một trọng điểm mà Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, cả Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng cũng là một kinh nghiệm. Khi làm một công việc gì nhất là có tính chuyên môn nhưng xã hội quan tâm, thì mình phải có những thông tin rất chính thức, rất đầy đủ và kịp thời.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, phân tích: “Thứ nhất, Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện đã nói tại sao phải có quy hoạch này, vì đây là căn cứ vào Luật du lịch quy định Thủ tướng phải phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển du lịch cả nước, trong đó có danh mục các đô thị du lịch và có danh  mục các khu có tiềm năng để phát triển thành khu du lịch quốc gia, gọi tắt là các khu du lịch quốc gia. Dựa vào đề nghị của Đà Nẵng được công nhận là đô thị du lịch và có hai khu, du lịch quốc gia là khu Bà Nà và khu Sơn Trà, cũng theo quy định của Luật du lịch thì các khu du lịch quốc gia phải có diện tích 1.000ha trở lên phải đón được khách du lịch trên 1 triệu người/năm và phải có cơ sở lưu trú. Đã là khu vực du lịch quốc gia thì phải quy hoạch do Thủ tướng duyệt. Quy hoạch này được xây dựng từ cuối năm 2013-2016 thì trình và theo quy định của luật vì là quy hoạch ký xong rồi cũng chưa thực hiện ngay mà phải tổ chức công bố quy hoạch.

Ngày 15/02/2017 mới tổ chức công bố quy hoạch tại Đà Nẵng. Ngay sau khi quy hoạch được công bố thì đã có ý kiến của hiệp hội về quy hoạch này. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và tôi đã trực tiếp yêu cầu bằng văn bản là bộ và thành phố phải xem xét, tiếp thu các ý kiến đóng góp một cách rất cầu thị, khoa học và công khai. Tôi đã trực tiếp đi nhìn tận mắt những gì đã xây dựng, đang xây dựng và những gì cần phải bảo tồn ở Sơn Trà. Tôi đã đọc mấy trăm trang tài liệu, tôi đã mời kiến trúc sư trực tiếp làm đồ án này lên để hỏi, sau đó tôi đã quyết định để việc tiếp thu ý kiến được thật sự khách quan thì tạm dừng thực hiện quy hoạch này, thực chất là chưa triển khai quy hoạch này cho tới khi các bên xong việc tiếp thu ý kiến. Có nghĩa trên thực tế hiện nay quy hoạch này chưa hề được triển khai, đây là một điểm rất quan trọng chưa hề được triển khai.

Trước năm 2013, Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng theo thẩm quyền của mình đã phê duyệt chủ trương đầu tư, phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/500, phê duyệt dự án đầu tư vì cử tri đông, tôi xin sau đây gọi tắt là cấp phép cho 25 dự án, trong đó có 18 dự án về du lịch, 11 dự án có xây dựng cơ sở lưu trú. Một trong những chỉ tiêu rất quan trọng là số phòng lưu trú, chính xác số phòng là 1.400 phòng khách sạn, cộng với 1920 căn biệt thự. Nếu mỗi căn biệt thự 2 phòng thì sẽ có 5.240 phòng. Nếu mỗi căn biệt thự có 3 phòng thì có 7160 phòng. Như vậy, dự án du lịch sinh thái biển Tiên Sa hay bất kỳ dự án nào khác trên bán đảo Sơn Trà đều được cấp phép và nếu có vấn đề vi phạm thì đều phải được quản lý và xử lý bởi Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng.

Thứ ba, quy hoạch bán đảo Sơn Trà được thực hiện bởi một cơ quan tư vấn gồm các nhà chuyên môn, đưa rất nhiều giải pháp để đảm bảo phát triển đi đôi với bảo tồn và đảm bảo quốc phòng, an ninh. Tôi đã gặp trực tiếp các nhà chuyên môn, con số 1.600 không phải là ý chí hành chính, không phải dựa vào từ 5.000 cắt xuống 1.600 mà kiến trúc sư trưởng, những người chủ trì đã nói với tôi rằng: Đây là tính toán trên các công thức, mô hình chuyên ngành du lịch. Người ta tính ra ngưỡng để đảm bảo phát triển mô hình cân đối. Nói 1.600 là số tròn còn tính ra mô hình thì là số lẻ. Từ 1.600 - 3.200 phòng và hội đồng của bộ cuối cùng đã ấn định lấy ngượng thấp, tức là ưu tiên hơn cho bảo tồn là 1.600 phòng. 1.600 phòng này là quy hoạch đến năm 2030.

Chúng tôi đã yêu cầu Đà Nẵng làm việc và có ý kiến chính thức. Ngày 29/05/2017 vừa qua, Đà Nẵng đã có ý kiến chính thức. Trong báo cáo của Đà Nẵng đã nói rõ, Đà Nẵng không đồng ý với kiến nghị là giữ nguyên hiện trạng bán đảo Sơn Trà, không xây dựng thêm cơ sở lưu trú của Hiệp hội du lịch Đà Nẵng kiến nghị. Mặc dù, Đà Nẵng nói vậy nhưng tôi vẫn có văn bản giao lại Đà Nẵng là yêu cầu Đà Nẵng tiếp tục rà soát các dự án, làm việc với Hiệp hội du lịch Đà Nẵng về hướng và quy mô phát triển du lịch trên bán đảo Sơn Trà trên nguyên tắc phải đảm bảo phát triển bền vững”.

Có hai vấn đề theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cần thống nhất:

Một là, nguyên tắc thì Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ luôn luôn từ đầu vẫn quán triệt là chúng ta phải phát triển bền vững. Đương nhiên trong quá trình phát triển, chúng ta phải khai thác tài nguyên thiên nhiên. Chúng ta phải khai thác các lợi thế so sánh của chúng ta về tự nhiên và về xã hội để phục vụ phát triển nhưng phải đảm bảo bền vững. Khi các yếu tố bền vững còn chưa được đảm bảo thì tốt nhất đẩy lui lại để đến khi có đủ điều kiện chúng ta sẽ làm, bảo tồn không cực đoan là đóng khung lại, thực tế trên thế giới có rất nhiều khu du lịch kể cả các khu bảo tồn thiên nhiên có động vật hoang dã người ta cũng vẫn phát triển du lịch mà thu hút rất tốt và chính việc bảo tồn tốt thì đấy là tài nguyên du lịch.

Hai là, Sơn Trà thực ra trong du lịch cả nước đóng góp rất nhỏ, chỉ một vài phần nghìn, vì thế không ảnh hưởng lớn đến du lịch cả nước, vì phát triển du lịch Sơn Trà trước hết phục vụ kinh tế, xã hội Đà Nẵng, cho nên cần phải có sự thống nhất của cấp ủy, chính quyền Đà Nẵng và phải được sự đồng thuận của nhân dân Đà Nẵng.

D.Thanh