Thước đo của giáo dục đại học là có bao nhiêu sinh viên khởi nghiệp và thành danh

Thủ tướng khẳng định Đảng, Nhà nước xác định giáo dục-đào tạo cùng với khoa học-công nghệ phải đi trước một bước để tạo đột phá trong phát triển KT-XH. Trong giáo dục-đào tạo thì bậc đại học gần với đầu ra, gần với thị trường lao động và mục đích của giáo dục đại học là cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho xã hội. Vì vậy, Thủ tướng yêu cầu giáo dục đại học nói chung và ĐHQGHN nói riêng cần phải đổi mới mạnh mẽ nhất, cùng với các giải pháp quyết liệt nhất.

Thủ tướng đánh giá, thời gian qua, ĐHQGHN đã khẳng định được vị thế đứng đầu trong hệ thống giáo dục đại học cả nước, đi tiên phong về kiểm định chất lượng đại học. “Tôi nhớ hồi tôi làm Phó Thủ tướng, có đêm tôi có gọi điện cho anh Nhạ (Giám đốc ĐHQGHN Phùng Xuân Nhạ, hiện là Bộ trưởng Bộ GD&ĐT - BT) nói các anh đã làm một việc tốt là tổ chức kỳ thi đánh giá năng lực phục vụ công tác tuyển sinh đại học. Đây là điểm mới mà các đồng chí đã làm”, Thủ tướng nói và yêu cầu ĐHQGHN cần quán triệt sâu sắc hơn Nghị quyết 29 của Đảng về đổi mới giáo dục-đào tạo.

Thủ tướng cũng đánh giá cao công tác nghiên cứu khoa học của ĐHQGHN, số lượng đề tài tăng lên, đạt một số giải thưởng quốc gia, quốc tế, có nhiều bài báo công bố quốc tế gần đây.

Về phương hướng thời gian tới, Thủ tướng nhấn mạnh, một đại học lớn như ĐHQGHN là một phần của hệ sinh thái quốc gia khởi nghiệp, phải là nơi khuyến khích, ươm trồng những tài năng khởi nghiệp, góp phần vào việc xây dựng và hoàn thiện hệ sinh thái khởi nghiệp. Là đại học quốc gia, ĐHQGHN phải đi tiên phong trong việc xây dựng quốc gia khởi nghiệp, tương xứng với lịch sử của ĐHQGHN.

Bày tỏ ưu tư, trăn trở về tình trạng nhiều cử nhân, kỹ sư ra trường còn thất nghiệp, Thủ tướng cho rằng chất lượng đào tạo nói chung và của ĐHQGHN nói riêng chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu của xã hội và nền kinh tế. Một trong những thước đo thành công của đại học là có bao nhiêu sinh viên khởi nghiệp và thành danh, chứ không chỉ bao nhiêu sinh viên kiếm được việc làm, chính điều này tạo nên danh tiếng của các đại học nổi tiếng. Thủ tướng nêu ví dụ về Đại học Tokyo, Nhật Bản có khoảng 240 công ty khởi nghiệp, trong đó có 16 công ty đã lên sàn chứng khoán với mức vốn hóa thị trường đạt khoảng 8 tỷ USD.

Cho biết đã vào đọc trang web của ĐHQGHN trước khi làm việc, Thủ tướng nhắc lại lời phát biểu của cố GS Nguyễn Văn Huyên, Bộ trưởng Giáo dục đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tại lễ khai giảng ĐHQGHN ngày 15/11/1945: “Nền đại học mới này là một lực lượng mạnh trong những lực lượng chiến đấu của dân tộc Việt Nam. Chúng tôi muốn nó là một thành luỹ để trường kỳ kháng chiến phục hồi hoàn toàn lãnh thổ và giải phóng tinh thần cho dân tộc chúng tôi là một dân tộc văn hiến có ngoài nghìn năm lịch sử độc lập và đã tự gây nên được một nền văn minh đặc sắc trên ven bể Thái Bình Dương này”.

Hiện nay, theo Thủ tướng, một trong những lực lượng chiến đấu của dân tộc Việt Nam chính là nhà khởi nghiệp. ĐHQGHN có vai trò, sứ mệnh trong việc xây dựng và phát triển lực lượng khởi nghiệp cho quốc gia hiện tại và tương lai nhằm hiện thực hóa mục tiêu xây dựng quốc gia khởi nghiệp. ĐHQGHN phải xem khởi nghiệp là một phần của tầm nhìn trong phát triển, trong tôn chỉ giáo dục đào tạo của mình, trở thành văn hóa trong đội ngũ giảng viên, sinh viên ĐHQGHN.

“Tôi nhất trí với sứ mệnh mà các đồng chí nêu ra, đăng trên website của mình là trở thành đại học định hướng nghiên cứu, đa ngành, đa lĩnh vực có tính hội nhập cao, trong đó, một số trường đại học, viện nghiên cứu thành viên thuộc các lĩnh vực khoa học cơ bản, công nghệ cao và kinh tế - xã hội mũi nhọn đạt trình độ tiên tiến châu Á”, Thủ tướng nói.

Để tầm nhìn này thành hiện thực, Thủ tướng cho rằng cần cụ thể hóa thành 3 mục tiêu. Thứ nhất, ĐHQGHN phải gắn nghiên cứu với ứng dụng thực tế, mà một trong những thước đo quan trọng là khởi nghiệp. Phải có trách nhiệm với câu hỏi bao nhiêu nhà doanh nghiệp đã thành công từ các nghiên cứu đó.

Thứ hai, ĐHQGHN muốn có tính hội nhập cao thì cần hiểu doanh nghiệp muốn gì, nền kinh tế cần gì, phải hiểu rõ các yêu cầu đặt ra cho doanh nghiệp, cho nền kinh tế để có thể tham gia thành công vào các chuỗi giá trị, mạng sản xuất toàn cầu. Như đào tạo nguồn nhân lực phải đáp ứng tiêu chuẩn gì, các sản phẩm, kết quả nghiên cứu của ĐHQGHN đem lại giá trị, góp vào xu hướng nào?

Thứ ba, ĐHQGHN muốn các lĩnh vực khoa học cơ bản, công nghệ cao và kinh tế - xã hội mũi nhọn đạt trình độ tiên tiến châu Á như trên thì phải biết người biết ta, phải bắt kịp, thậm chí có những ý tưởng, đề án đi trước xu hướng tiến bộ chung về công nghệ, KH-XH của châu Á và thế giới.

“Tôi nghĩ thực hiện 3 nội hàm nêu trên thì ĐHQGHN sẽ đạt được khẩu hiệu hành động do chính ĐHQGHN đề ra, là “Đạt đỉnh cao dựa vào tri thức”. Đây là câu của các đồng chí đăng trên website. Nay tôi thêm câu thứ hai nữa là "Tri thức đó phải đi vào thực tiễn"”, Thủ tướng nói trong tiếng vỗ tay các đại biểu.

Tại cuộc làm việc, Thủ tướng cũng cho ý kiến về một số kiến nghị cụ thể của ĐHQGHN với tinh thần tạo điều kiện để đại học này phát triển hơn nữa./.

P.V